Ribagorza

Localización da comarca en Aragón.

Concellos da comarca.

A Ribagorza (en catalán: la Ribagorça) é unha comarca situada no extremo nordeste da provincia de Huesca, en Aragón. A súa capital administrativa é Graus e a cultural é Benabarre.

A Alta Ribagorça é outra comarca na provincia de Lleida.

Na Ribagorza fálase, ademais do castelán, o catalán ribagorzano.

Xeografía

Limita ao norte con Francia (departamento de Alto Garona), ao nordés co Val de Arán, ao leste coas comarcas de Alta Ribagorça e Pallars Jussà, ao sueste coa comarca da Noguera (todas elas na provincia de Lleida), ao sur coa comarca de La Litera, ao suroeste coa comarca do Somontano de Barbastro e ao oeste coa comarca de Sobrarbe (estas últimas na provincia de Huesca).

Hai tres ríos principais na comarca, que á súa vez conforman tres vales distintos:

• Río Ésera: é o máis occidental. Discorre de norte a sur, desde o termo municipal de Benasque ata o de Graus. Nace no val de Benasque e desemboca no Cinca (preto de Olvena, do Somontano de Barbastro).
• Río Isábena: é o central. Discorre de nordés a suroeste, desde o termo municipal de Laspaúles ata o de Graus. Desemboca no Ésera en Graus.
• Río Noguera Ribagorzana: é o máis oriental. Discorre de norte a sur, desde o termo municipal de Benasque ata o de Estopiñán del Castillo. Nace no macizo da Maladeta e desemboca no Segre en Corbins (no Segrià, na provincia de Lleida).

En Benasque está o Aneto, o pico máis elevado dos todos os Pireneos, cunha altitude de 3.404 msnm.

Concellos

A comarca engloba aos municipios de Areny de Noguera, Benavarri, Benás, Beranuy, Bisaurri, Bonansa, Campo, Capella, Castilló de Sos, Castigaleu, Chía, Estopanyà, Foradada de Toscar, Graus, Isábena, Lascuarre, Laspaúls, Monesma i Caixigar, Montanui, Perarrúa, La Puebla de Castro, Pont de Montanyana, Sahún, Santa Liestra y San Quílez, Secastilla, Seira, Sesué, Sopeira, Tolba, Torre la Ribera, Valle de Bardají, Valle de Lierp, Viacamp i Lliterà e Billanoba.

Historia

A súa historia escribiuse con nomes como os de Ramón I de Pallars-Ribagorza, Bernardo Unifredo, Ramón II de Ribagorza, Unifredo de Ribagorza, Arnau de Ribagorza, Isarn de Ribargorza, Toda ou Tota de Ribagorza (1003-1011), Guillermo de Ribagorza (1001-1017) Sancho III o Maior de Navarra, Gonzalo I de Ribagorza e Ramiro I de Aragón (1044).

Pedro I tomou Estada (1087) e Monzón (1089). Rexentou o condado Afonso o Batallador e á súa vez o seu irmán Ramiro II o Monxe que casou á súa filla Dona Petronila co Conde de Barcelona Ramón Berenguer IV, dando orixe á Coroa de Aragón.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Mapa oficial en pdf (en castelán)
• Comarcas de Aragón, La Ribagorza (en castelán)
• Comarcalización de Aragón, La Ribagorza (en castelán)
• A comarca en huesca.com (en castelán)