Daganzo de Arriba

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:Xeografía políticaDaganzo de Arriba
Imaxe
Localización
Editar o valor em Wikidata Mapa
 40°32′36″N 3°27′26″O / 40.543333333333, -3.4572222222222Coordenadas: 40°32′36″N 3°27′26″O / 40.543333333333, -3.4572222222222
EstadoEspaña
Comunidade autónomaComunidade de Madrid Editar o valor em Wikidata
CapitalDaganzo de Arriba Editar o valor em Wikidata
Poboación
Poboación10.611 (2023) Editar o valor em Wikidata (242,26 hab./km²)
Xeografía
Parte de
Superficie43,8 km² Editar o valor em Wikidata
Altitude673 m Editar o valor em Wikidata
Comparte fronteira con
Alcalá de Henares
Valdeolmos-Alalpardo (pt) Traducir
Fresno de Torote (pt) Traducir
Camarma de Esteruelas (pt) Traducir
Cobeña (pt) Traducir
Algete (pt) Traducir
Ajalvir
Torrejón de Ardoz Editar o valor em Wikidata
Organización política
• Alcalde Editar o valor em WikidataSergio Ángel Berzal Valladar (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Identificador descritivo
Código postal28.814 Editar o valor em Wikidata
Código INE28053 Editar o valor em Wikidata
Páxina webayto-daganzo.org Editar o valor em Wikidata

Daganzo de Arriba é un municipio situado no leste da Comunidade de Madrid, España. Conta con 10 337 habitantes (INE 2020) e ten unha extensión de 43,77 km². O municipio aparece no entremés de Miguel de Cervantes titulado La elección de los Alcaldes de Daganzo.[1]

Toponimia[editar | editar a fonte]

Igrexa da Asunción da Nosa Señora e casa consistorial
Anfiteatro Enrique Tenro Galván
Praza de touros

A orixe máis probable do nome de Daganzo, remóntase moito máis alá da invasión musulmá, onde se lle situou até agora.[2]

Unha inscrición romana de carácter funerario achada en Villamanta, poboación madrileña situada onde se cre que estivo a Mantua romana, en memoria de APLONDUS DAGENCIUM, enmarcaría ao infortunado APLONDUS na familia ou tribo dos DAGENCIUM, ou dos de DAGENCIUM, xentilicio que é asociado por varios historiadores co actual Daganzo.[2]

Isto induce a pensar na existencia dun pobo ou tribo celtibera (carpetana), previo á chegada dos romanos, nas inmediacións do actual Daganzo.[2]

Orixe do nome[editar | editar a fonte]

En 1580, segundo consta nas páxinas referentes a esta vila nas Relacións Topográficas de Filipe II, o nome era simplemente Daganzo. Nesas mesmas páxinas lemos, que a poboación máis próxima cara ao sur, era a vila de Daganzuelo. Así mesmo, nas páxinas correspondentes a Daganzuelo, corrobórase que esta vila hoxe desaparecida, en 1576 tiña o nome de Daganzuelo, e que o seu veciño do norte tiña o nome de Daganzo.[2]

En 1586 Juan Vaca de Herrera comprou a vila de Daganzuelo e cambioulle o nome polo de Daganzo de Abaixo. O antigo nome con todo non caeu en desuso, habendo incluso algún documento de 1598, posterior ao cambio de nome oficial, que continúa referíndose a Juan Vaca de Herrera como “señor da vila de Daganzuelo”. Desde entón até a actualidade, fíxose referencia á hoxe extinta poboación, indistintamente cos nomes de Daganzuelo ou Daganzo de Abaixo, sendo este último o seu nome oficial e o primeiro o de uso máis coloquial e cotián. Daganzo de Abaixo desapareceu no século XIX.[2]

Ao facerse oficial o nome de Daganzo de Abaixo na localidade máis ao sur, na do norte non quedaba outra alternativa que empezar a utilizar o nome de Daganzo de Arriba, que na actualidade é o nome oficial.[2]

Demografía[editar | editar a fonte]

O municipio, que ten unha superficie de 43,77 km². Segundo o padrón de 2017, elaborado polo INE, conta con 10 082 habitantes e unha densidade de 230,34 hab./km².[3]

Entre 1950 e 1960, crece o termo do municipio porque se unifica co antigo Daganzo de Abajo do municipio de Ajalvir.

Parque forestal María Marzol[editar | editar a fonte]

O Parque forestal Maria Marzol é un prado de 4 hectáreas de extensión situado dous quilómetros ao norte do centro urbano de Daganzo, no Camiño do Monte e a beiras do Arroio do Monte. Acondicionado polo concello con mesas e mobiliario de recreo infantil, é un lugar ideal para gozar da familia e a natureza nunha contorna privilexiada.

O terreo foi doado por María Dores Fernández Marzol (2/7/1925 – 1/3/2012) ao Concello de Daganzo de Arriba para o gozo dos veciños do pobo. Por expreso desexo seu, ao parque púxoselle o nome da súa nai, María Marzol, natural de Borja (Zaragoza). O seu pai, Saturio Fernández Godín, natural de Daganzo de Arriba, foi o descubridor e codirector das escavacións da necrópole visigoda achada entre Daganzo de Arriba e Alcalá de Henares.

Transporte público[editar | editar a fonte]

En Daganzo de Arriba prestan servizo 4 liñas de autobús, conectando unha delas con Madrid, na estación de Canillejas, de metro. Estas liñas son:

  • Liña 251: Torrejón de Ardoz - Valdeavero - Alcalá de Henares
  • Liña 252: Torrejón de Ardoz - Daganzo - Alcalá de Henares
  • Liña 254: Valdeolmos/Fuente el Saz - Alcalá de Henares
  • Liña 256: Madrid (Canillejas) - Daganzo - Valdeavero

Administración[editar | editar a fonte]

Alcaldes desde as eleccións de 1979
Lexislatura Nome Partido
1979-1983 Angel Berzal Fernández

Ramos Castro Gil

Independente
1983-1987 Emilio Valladar García PSOE
1987-1991 Emilio Valladar García PSOE
1991-1995 Emilio Valladar García PSOE
1995-1999 Emilio Valladar García PSOE
1999-2003 Concepción Gutiérrez Castro PP
2003-2007 Nicolás Pinedo PSOE
2007-2011 Nicolás Pinedo PSOE
2011-2015 Sergio Berzal PP
2015-2019 Sergio Berzal[4] PP
2019-2023 n/d n/d
2023- n/d n/d

Evolución da débeda viva[editar | editar a fonte]

O concepto de débeda viva contempla só as débedas con caixas e bancos relativas a créditos financeiros, valores de renda fixa e préstamos ou créditos transferidos a terceiros, excluíndose, por tanto, a débeda comercial.

A débeda viva municipal por habitante en 2014 ascendía a 851,10 €.[5]

Educación[editar | editar a fonte]

En Daganzo de Arriba hai dúas gardarías (unha pública e unha privada) e 2 colexios públicos de educación infantil e primaria: o C.E.I.P Anxo Berzal Fernández e o C.E.I.P Salvador de Madariaga. Tamén dispón dun Instituto de Ensino Secundario, o I.E.S. Miguel de Cervantes. Por outra banda, hai unha escola de Música e Danza (EMMD Daganzo), e na casa da cultura son impartidos talleres de pintura e teatro, entre outros.

Deporte[editar | editar a fonte]

En canto ás instalacións deportivas, dispón dun pavillón polideportivo, o campo de fútbol Francisco Javier López, dúas piscinas municipais, catro pistas de tenis e outras catro de pádel.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ "Cervantes". Concello de Daganzo. Consultado o 2 de abril de 2021. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 "La Historia de Daganzo" (en castelán). Consultado o 2 de abril de 2021. 
  3. ↑ Instituto Nacional de Estadística (ed.). "Población, superficie y densidad por municipios.". Arquivado dende o orixinal o 21 de setembro de 2013. Consultado o 02 de abril de 2021. 
  4. ↑ Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas. "Portal de Entidades Locales". Consultado o 5 de outubrode 2015. 
  5. ↑ División de la deuda viva de 2014 (dato del Min. Hacienda y Administraciones Públicas, Deuda Viva de las Entidades Locales) entre el número de habitantes del municipio de ese mismo año (dato del Instituto Nacional de Estadística, Nomenclátor: Población del Padrón Continuo por Unidad Poblacional).

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Daganzo_de_Arriba&oldid=6592836»