Conversa:Rosalía de Castro

Os contidos da páxina non están dispoñibles noutras linguas.
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Arquivos

Sobre a fotografía que aparece na galería de imaxes cunha Rosalía de moza[editar a fonte]

Ós vinte anos, posiblemente en Madrid, 1856-57.[1][2]

Boas tardes á comunidade!

Propoño retirar deste artigo a fotografía que pretendidamente é dunha Rosalía moza, retratada seica en Madrid. Non está acreditado que o retrato sexa da mesma época nin que a retratada sexa Rosalía. Ninguén, máis que o propio Celestino Sánchez Rivera, viu este retrato. Non sabemos nada sobre as circunstancias nas que foi tomada e mesmo hai contradicións entre os autores cando se fala da técnica fotográfica empregada. Xa non entro noutras cuestións, como a pose, a estraña cadeira que as veces se esvaece como o fondo, ou o formato alongado que leva a pensar que é un recorte dunha fotografía máis ampla (por que non se edita a fotografía completa?). É Madrid? é Santiago? é Francia? Quen é o autor? Todo isto quedaría aclarado se alguén soubera o seu paradoiro. Pero, non hai ren.

Deixo aquí estas consideracións. Se queremos ter un artigo de calidade, debemos apartar, cando menos provisionalmente, aspectos sobre os que haxa dúbidas máis que razoables. Se alguén ten algún outro tipo de nova que non sexa repetir unha e outra vez o publicado por Diego de Muros hai 75 anos, sería bo sabelo.

Un saúdo!--Castelao (conversa) 29 de marzo de 2017 ás 18:35 (UTC)[responder]

Boas Castelao, podes achegar información dos autores que falan desta foto? É que eu non teño ningunha información sobre este tema. Saúdos, --Elisardojm (conversa) 29 de marzo de 2017 ás 21:23 (UTC)[responder]
Retirada queda, logo. --. HombreDHojalata.conversa 29 de marzo de 2017 ás 23:10 (UTC)[responder]

Referencias

  1. Publicada por primeira vez por Diego de Muros en El Correo Gallego o 20/10/1942. Álbum de Mulleres. Consello da Cultura Galega
  2. Álvarez Ruiz de Ojeda, V. (1988). Rosalía de Castro para nenos. Madrid: Ediciones de la Torre. p. 11. ISBN 84-86587-26-3. 


Bos días, ampliando as referencias que sobre esta foto aparecían no artigo, o salientable libro de Pereira Bueno, Fernando (2014). Rosalía de Castro: Imaxe e realidade. Xerais. ISBN 978-84-9914-565-5.  recolle nas páxinas 61 e 62 as primeiras publicacións que reproduciron esta imaxe. A primeira é a de Diego de Muros en 1942 en El Correo Gallego. Seguiulle o artigo de Salvador Lorenzana de 1946 en La Noche; logo Victoriano García Martí nas Obras Completas de Rosalía de Castro (1947); tamén en La Noche, aínda que no seu suplemento cultural, noutro artigo de Carlos Martínez-Barbeito de 1949; despois en Vamos (revista do Colexio Minerva) en 1953; e seguiu Benito Varela Jácome no xornal portugués O Primeiro de Janeiro en 1954. Produciuse aquí un salto temporal ata a seguinte inserción da imaxe, que sucedeu en 1978 nunha edición de Follas Novas publicada pola Editorial Galaxia na portada. Máis tarde, o ABC en 1985 reprodúcea (invertida horizontalmente) nunha nova de José Mejuto. Ningún destes artigos e edicións fala sobre a orixe da imaxe. Non podemos rastrear ningún elemento que dea algo de luz. Por iso, habería que recorrer á fonte orixinal: Celestino Sánchez Rivera, quen faleceu en 1948. Entre os seus papeis deberían atoparse pistas que nolo aclaren.

No libro de Vázquez Rey, Antonio (1995). Esbozo para una biografía de Rosalía. Ediciós do Castro. ISBN 84-7492-770-6.  fálase desta imaxe, e mesmo atrévese a datala facéndoa coincidir co episodio do negro que disparou a Rosalía do que falou Martínez-Barbeito. Puido ver a imaxe orixinal Vázquez Rey? Nada di.

Victoriano García Martí (1972) e José Trapero Pardo (1973) tamén describen a imaxe.

En fin. Son o máis interesado en aclarar todo o referente a esta imaxe (prefiro non falar de foto). Técnica, autor, reverso, bordes, localización do orixinal, etc. Falta todo por saber, o que non sucede coas demais fotografías históricas.

Saúdos á toda a comunidade--Castelao (conversa) 30 de marzo de 2017 ás 08:32 (UTC)[responder]

Como que negro que disparou a Rosalía, Castelao? Que é iso?? Saúdos, Elisardojm (conversa) 30 de marzo de 2017 ás 08:39 (UTC)[responder]
jajaja.... é unha anécdota que conta Martínez-Barbeito no seu artigo do 19 de novembro de 1949 (no suplemento do sábado de La Noche, páxina 7ª). Conta o que segue: «Lo del negro era que durante la primera estancia de Rosalía en Madrid, con motivo de una revuelta política que estalló el día de la Virgen del Carmen, estuvo bloqueada en su casa sin poder salir, ni ella ni nadie, tan siquiera para buscar víveres. Aburrida del encierro tuvo la ocurrencia de asomarse a la ventana y entonces un negro disparó y si ella no acierta a retirarse rapidamente hubiera sido muerta. Años más tarde --señala Alejandra esta coincidencia-- en outro día de la Virgen del Carmen la enterraban en Iria. Confieso que no pedía aclaración al suceso y me quedé sin saber si se trataba de un negro de verdad, en el sentido etimológico, como parecía desprenderse de la agitación que causaba a Gala la evocación del remoto episodio, o si se trataba de un negro en la acepción figurada que correspondía a la moda política del tiempo. Lo primero hubiera tenido mayor interés poético y desde luego mágico, en lo que concierne al presagio de muerte en día señalado. Un negro de verdad impone mucho y aumenta el misterio. Gala aun se sentía impresionada, setenta años más tarde, aunque aun no había nacido cuando el suceso». A vida de Rosalía, non da para unha película? ;) Un saúdo Elisardo--Castelao (conversa) 30 de marzo de 2017 ás 09:55 (UTC)[responder]
He, he, he, non coñecía ese detalle, a verdade é que só coñezo os trazos xerais da súa biografía, pero si, eu tamén penso que coa súa vida podería facerse unha peli ben xeitosa.
Volvendo sobre o tema da imaxe, creo que non me respondiches á pregunta. Que autores dubidan dela? Polo que che entendo, que podo estar trabucado, a foto incluíuse en varios libros, que Vázquez Rey fala da imaxe, pero, dubida no seu libro de que sexa Rosalía? Dis que Victoriano García Martí (1972) e José Trapero Pardo describen a imaxe, son eles os que dubidan que sexa Rosalía? Pregunto todo isto porque non teño ningunha información sobre o tema... Eu só vexo que Diego de Muros publicou a foto e dixo que era Rosalía, e despois o resto, uns usaron a foto e outros describírona, pero non sei ata que punto... Saúdos, Elisardojm (conversa) 30 de marzo de 2017 ás 10:42 (UTC)[responder]
Seica non me expliquei ben: dubídoo eu e presento e solicito que se estenda a dúbida á toda esta comunidade. Non hai outra referencia máis ca inicial de Diego de Muros, quen non explica a orixe. Fágome por iso unha pregunta ben sinxela: quen viu a fotografía orixinal aparte de Sánchez Rivera? E, se viuna alguén, como é fisicamente?
É o que ti dis, Elisardo: alguén (Diego de Muros) di unha cousa e os demais aceptámola sen preguntar máis. Non é que diga que Diego de Muros quixera enganar, senón que ao mellor é produto dunha suposición súa. Non contribúe a aclarar nada o feito de que tampouco diga de onde saiu, que non trace o seu percorrido e localización. Por iso, convén poñela en tea de xuízo.
Só unha última cuestión: alguén da familia de Rosalía falou algunha vez desta imaxe? É que é curioso que Gala e Alejandra falen das imaxes históricas da súa nai e non o fixeran desta. Segundo Vázquez Rey, puido ser enviada pola propia Rosalía á súa nai para tranquilizala polos sucesos madrileños. Se fose así, debería estar nos documentos familiares que Gala entregou á RAG. E non é así. Por tanto, é a palabra de Diego de Muros a principal valedora desta imaxe. Nada máis. Teño unhas ganas inmensas de vela e analizala desde hai tempo. Pasei por El Correo Gallego por ver se alguén podía dicirme quen ten os papeis de Celestino Sánchez Rivera, pero non me souberon dar resposta. Así que aí o deixo para quen saiba onde se encontran. Saúdos!!!--Castelao (conversa) 30 de marzo de 2017 ás 11:00 (UTC)[responder]
Por certo, respondendo ao que preguntas sobre Victoriano García Martí en 1972 e sobre José Trapero Pardo en 1973, o único que sei é o que publica Fernando Pereira Bueno en 2013. García Martí fala da imaxe nun estudo introdutorio sobre as súas Obras Completas, describindo a pose, pero non dando datos novos. Trapero fai o mesmo nunha edición de "El Caballero de las Botas Azules", pero é o único que fala de que é un daguerrotipo (¿¡!?). Como sabe Trapero que é un daguerrotipo e non unha albumina (hyalotipo) ou un calotipo ou outra técnica...??? E tamén engade que o pretendido daguerrotipo é «amarillento». Un daguerrotipo amarelento? como as albuminas??? Segundo os meus (limitados) coñecementos, un daguerrotipo degrádase, escurecendo a imaxe e mesmo facéndoa desaparecer. Pero, non se amarela. Por favor, se alguén sabe máis do proceso de degradación dos daguerrotipos, que nolo aclare. Porén, se é como imaxino, ningún destes dous autores viron tampouco a imaxe orixinal, porque tampouco falan do seu paradoiro ou a circunstancia en que puido chegar a eles, polo que coido que seguen remitíndose ás publicacións anteriores. Esta é a miña análise. Podo equivocarme? Si, sen dúbida. Pero, non é por outra cousa que falta de máis datos, que é o que estou a pedir para resolver o misterio da foto de mocidade de Rosalía. Saúdos--Castelao (conversa) 30 de marzo de 2017 ás 11:22 (UTC)[responder]
Buff, era o que me temía, non hai referencias de que haxa dúbidas sobre se Rosalía é a persoa desa foto, entón se todo o mundo "asume" que é de Rosalía, nós tamén temos que facer o mesmo porque Wikipedia:A Wikipedia non é unha fonte primaria, aínda que comparta as túas dúbidas Castelao. Con isto non quero dicir que haxa que incluíla ou non no artigo, quero dicir simplemente que, se se quere, pode poñerse. Por outra banda, como o artigo xa ten imaxes abondo tampouco é necesario que precisamente esa foto estea nel, e a maiores como xa está en Galería de imaxes de Rosalía de Castro, menos razón para poñela no artigo principal.
A min tamén me metiches o verme da curioridade con esta imaxe, así que se consigues máis información avisa :) Saúdos, Elisardojm (conversa) 30 de marzo de 2017 ás 12:08 (UTC)[responder]
Neste caso, Elisardo, bastará escribir un artigo simple dicindo o contrario, ou unha nota marxinal noutro artigo sobre Rosalía onde se diga «a imaxe de Rosalía de moza non é dela», sen máis probas (que é o mesmo número de probas que sustenta a afirmación contraria), para botala da Wikipedia. Coido que esta actitude non sería seria. Os artigos ata agora publicados non demostran a atribución a Rosalía e, nin sequera, a datación que se esgrime. Na miña opinión, estámonos facendo cómplices activos mantendo esta imaxe. A eliminación desta imaxe da galería non implica que a Galipedia se converta en fonte primaria, senón simplemente que non se faga eco dunha afirmación dubidosa, como tantas e tantas se fan públicas en tantos ámbitos e non as tomamos en consideración.
Cando comecei a escribir o artigo sobre María Cardarelly, decateime de que ninguén fixera antes unha análise en profundidade da orixe e atribución das imaxes coñecidas de Rosalía. Foi así como puiden datar as dúas imaxes de Cardarelly; ou atribuír a Encausse e datar a que ata agora era considerada anónima; ou facelo tamén coa foto familiar para o fotógrafo Manuel Palmeiro, canda ata agora só se falaba de Palmeiro (a secas) no mellor dos casos ou de Juan Palmeiro en case todos os demais; ou corroborar a atribución da coñecida foto coruñesa a Louis Sellier, cando aínda algúns autores sinalaban como autor ao seu irmán José argumentando que o cartón no que ía montada era deste, sen ter en conta que precisamente a súa actividade como fotógrafo non deu comezo ata 1885 (o ano da morte de Rosalía), por non falar da afirmación xeral de que Louis Sellier volveu a Francia e faleceu alí, o que é tamén falso. E así moitas outras moitas.
En fin, para min non hai unha actitude activa (polo de fonte primaria) na non inclusión da devandita imaxe, senón simple precaución. Pero, como tampouco estamos "salvando ao mundo" facendo unha cousa ou a outra, non vou a facer unha guerra por iso. Queden estas liñas, cando menos, para que nalgún momento fagamos esta análise seria noutro eido, seica. Un saúdo, Elisardo, e gracias de veras polo teu interese--Castelao (conversa) 30 de marzo de 2017 ás 14:09 (UTC)[responder]
O que quero dicir é que a Galipedia non pode dicir que esa imaxe non é de Rosalía, os textos que indicaches asumen que é ela, aínda que non o proben, é certo, pero isto xa é unha investigación orixinal e iso non entra dentro do que é a Wikipedia. Como hai dúbidas pois o mellor é non poñela e esperar a que apareza máis información sobre a imaxe. Non hai maior problema niso.
E eu douche a ti as grazas pola gran cantidade de información que achegaches e a análise que fixeches deste tema. Saúdos, Elisardojm (conversa) 31 de marzo de 2017 ás 12:09 (UTC)[responder]

Introdución[editar a fonte]

Facíalle falta unha ampliación na introdución, e despois trasladar ese texto ampliado para o seu destaque na portada. Banjo tell me 11 de abril de 2017 ás 07:33 (UTC)[responder]

Ligazóns externas modificadas (setembro 2018)[editar a fonte]

Ola compañeiros editores,

Acabo de modificar 3 ligazóns externas en Rosalía de Castro. Por favor tomádevos un momento para revisar a miña edición. Se tedes calquera pregunta, ou precisades que o bot ignore ben estas ligazóns ou ben a páxina por completo, por favor visitade este FAQ para máis información. Fixen os seguintes cambios:

Por favor revisade o FAQ para máis información sobre cómo correxir erros do bot.

Saúdos.—InternetArchiveBot (Informar de erros) 7 de setembro de 2018 ás 06:24 (UTC)[responder]

Vandalismos en Wikidata[editar a fonte]

Ola, boas, hoxe vin que se introduciron datos "locais" para evitar tomar datos de Wikidata que estaban vandalizados, logo dunha consulta dunha persoa en relación a causa da morte que figuraba na infobox (sobredose). Bueno, só dicir que por desgraza, este elemento Wikidata é sistemáticamente vandalizado en Wikidata cando menos en castelán e galego. Porén, agas neste caso sinalado anteriormente, de causa da morte, as reversións de vandalismos son prácticamente automáticas ou ós pouco minutos (é posible que de modo máis rápido que as reversións de vandalismo acó, en función das horas). Por todo isto eu optaría por deixar o modelo {{Biografía} a secas. A menos que se queira abrir debate sobre tomar/non tomar/que tomar de Wikidata na infobox non desta biografía, senon de todas as demáis, que podería ser. Un saúdo

Maria zaos (conversa) 13 de marzo de 2019 ás 19:37 (UTC)[responder]

Como vexades. Saúdos, --Elisardojm (conversa) 13 de marzo de 2019 ás 23:13 (UTC)[responder]
Eu evitaría os datos manuais. Un saúdo! --Estevo(aei)pa o que queiras... 13 de marzo de 2019 ás 23:15 (UTC)[responder]

Ligazóns externas modificadas (marzo 2019)[editar a fonte]

Ola compañeiros editores,

Acabo de modificar 1 ligazóns externas en Rosalía de Castro. Por favor tomádevos un momento para revisar a miña edición. Se tedes calquera pregunta, ou precisades que o bot ignore ben estas ligazóns ou ben a páxina por completo, por favor visitade este FAQ para máis información. Fixen os seguintes cambios:

Por favor revisade o FAQ para máis información sobre como corrixir erros do bot.

Saúdos.—InternetArchiveBot (Informar de erros) 29 de marzo de 2019 ás 20:50 (UTC)[responder]

Ligazóns externas modificadas (abril 2019)[editar a fonte]

Ola compañeiros editores,

Acabo de modificar 1 ligazóns externas en Rosalía de Castro. Por favor tomádevos un momento para revisar a miña edición. Se tedes calquera pregunta, ou precisades que o bot ignore ben estas ligazóns ou ben a páxina por completo, por favor visitade este FAQ para máis información. Fixen os seguintes cambios:

Por favor revisade o FAQ para máis información sobre como corrixir erros do bot.

Saúdos.—InternetArchiveBot (Informar de erros) 16 de abril de 2019 ás 06:52 (UTC)[responder]

A estrela Rosalía[editar a fonte]

@Xoio: A información que engadiches está duplicada. Xa foi engadida hai uns días por @Breogan2008: na sección "Na cultura popular".

Hai que suprimir unha das dúas. Poñédevos de acordo? Graciñas. --. HombreDHojalata.conversa 21 de decembro de 2019 ás 21:48 (UTC)[responder]

Ligazóns externas modificadas (decembro 2019)[editar a fonte]

Ola compañeiros editores,

Acabo de modificar 5 ligazóns externas en Rosalía de Castro. Por favor tomádevos un momento para revisar a miña edición. Se tedes calquera pregunta, ou precisades que o bot ignore ben estas ligazóns ou ben a páxina por completo, por favor visitade este FAQ para máis información. Fixen os seguintes cambios:

Por favor revisade o FAQ para máis información sobre como corrixir erros do bot.

Saúdos.—InternetArchiveBot (Informar de erros) 25 de decembro de 2019 ás 08:33 (UTC)[responder]

Ligazóns externas modificadas (xaneiro 2020)[editar a fonte]

Ola compañeiros editores,

Acabo de modificar 6 ligazóns externas en Rosalía de Castro. Por favor tomádevos un momento para revisar a miña edición. Se tedes calquera pregunta, ou precisades que o bot ignore ben estas ligazóns ou ben a páxina por completo, por favor visitade este FAQ para máis información. Fixen os seguintes cambios:

Por favor revisade o FAQ para máis información sobre como corrixir erros do bot.

Saúdos.—InternetArchiveBot (Informar de erros) 2 de xaneiro de 2020 ás 17:37 (UTC)[responder]

Ligazóns externas modificadas (febreiro 2020)[editar a fonte]

Ola compañeiros editores,

Acabo de modificar 12 ligazóns externas en Rosalía de Castro. Por favor tomádevos un momento para revisar a miña edición. Se tedes calquera pregunta, ou precisades que o bot ignore ben estas ligazóns ou ben a páxina por completo, por favor visitade este FAQ para máis información. Fixen os seguintes cambios:

Por favor revisade o FAQ para máis información sobre como corrixir erros do bot.

Saúdos.—InternetArchiveBot (Informar de erros) 20 de febreiro de 2020 ás 07:07 (UTC)[responder]

Nacionalidade[editar a fonte]

Un saúdo a toda a comunidade. Nesta entrada sobre Rosalía aparece o apartado Nacionalidade e neste caso aparece como España, sen embargo se nos imos á entrada desta Wikipedia sobre Castelao, a nacionalidade que se pon é Galicia. Non chego a entender o porqué desta diferencia, se ambos son galegos. Creo que deberiamos uniformizar estes aspectos, poñendo como máis lóxico, de nacionalidade galega a todos.


--Daimielbell (conversa) 29 de decembro de 2020 ás 12:31 (UTC)[responder]

Eu creo que tería máis sentido dende un aspecto lóxico velo dende un punto de vista lingüístico. Que é a nacionalidade? Claramente a palabra raíz é nación. Dito isto, a cousa está en se Galicia é unha nación. O problema desta cuestión é que, por máis que se queira dicir que é X ou Y a opinión sobre isto é propia de cada un e máis ben unha cuestión política.
É por isto que, seica deberíamos uniformizalo, isto é unha cuestión que vai levar tempo e dúbido que no tempo próximo soluciónese.
Saúdiños. Tisment (conversa) 13 de novembro de 2023 ás 19:41 (UTC)[responder]