Saltar ao contido

Alcide d'Orbigny

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:BiografíaAlcide d'Orbigny

Editar o valor en Wikidata
Nome orixinal(fr) Alcide Dessalines d'Orbigny Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento(fr) Alcide Charles Victor Marie Dessalines d'Orbigny Editar o valor en Wikidata
6 de setembro de 1802 Editar o valor en Wikidata
Couëron, Francia Editar o valor en Wikidata
Morte30 de xuño de 1857 Editar o valor en Wikidata (54 anos)
Pierrefitte-sur-Seine, Francia (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Lugar de sepulturaCimetière communal de Pierrefitte-sur-Seine (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Catedrático Museo Nacional de Historia Natural de Francia
1853 – 1857
← sen valor – Adolphe d'Archiac (pt) Traducir →
Q115433676 Traducir
1844 –
14º President of the Geological Society of France (en) Traducir
1843 – 1843
← Louis Cordier (pt) Traducir – Adolphe d'Archiac (pt) Traducir → Editar o valor en Wikidata
Actividade
Campo de traballoArqueoloxía, xeoloxía, zooloxía, paleontoloxía, antropoloxía e estratigrafía Editar o valor en Wikidata
Ocupaciónbotánico, biólogo, arqueólogo, ornitólogo, malacólogo, zoólogo, paleontólogo, entomólogo, xeólogo, explorador, naturalista Editar o valor en Wikidata
EmpregadorMuseo Nacional de Historia Natural de Francia Editar o valor en Wikidata
Membro de
AlumnosJules René Bourguignat (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Obra
Abreviación dun autor en botánicaA.D.Orb. Editar o valor en Wikidata
Abreviatura do autor en zooloxíad'Orbigny Editar o valor en Wikidata
Familia
FamiliaDessalines d'Orbigny (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
FillosHenri d'Orbigny Editar o valor en Wikidata
PaiCharles Marie d'Orbigny Editar o valor en Wikidata
IrmánsCharles Henry Dessalines d'Orbigny Editar o valor en Wikidata
Premios
Descrito pola fonteNordisk familjebok
Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron
Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron Editar o valor en Wikidata
BNE: XX1385763

Alcide Charles Victor Marie Dessalines d'Orbigny, nado en Couëron, Loira, Francia o 6 de setembro de 1802 e finado en Pierrefitte-sur-Seine, Sena-San Denis, Francia, o 30 de xuño de 1857, foi un naturalista, zoólogo, malacólogo, xeólogo paleontólogo, arqueólogo, antropólogo e explorador francés.

Traxectoria

[editar | editar a fonte]

Membro dunha familia de médicos especializados nas ciencias naturais, antes de cumprir os 20 anos era xa un naturalista experimentado e de prestixio, que até o famosísimo Cuvier o citaba habitualmente.

Visitou Suramérica, enviado polo Museo Nacional de Historia Natural de Francia, nunha viaxe de exploración científica, tras a cal escribiu unha obra monumental, que constitúe un relato histórico referido ao Uruguai, o Brasil, Paraguai, a Arxentina, Chile, o Perú e Bolivia.

Chegou a Montevideo a finais de 1826, aos 24 anos de idade, para explorar a Banda Oriental. Desembarcou en Buenos Aires en xaneiro de 1827. Remontou o río Paraná até Corrientes, aloxándose en Rincón de Luna, Itatí, Goya e no Iberá. Visitou o Chaco, onde observou a nación Toba, e regresou a Buenos Aires.

O seu interese pola xeografía, a zooloxía, a botánica e pola situación política e económica, permítenos ter actualmente unha exacta descrición daqueles tempos.

De regreso a Buenos Aires, a mediados de 1828, despois de visitar o litoral, D'Orbigny presenciou a revolución de Juan Lavalle contra Dorrego.

Río Magdalena en Voyage pittoresque dans les deux Amériques, (1840).

Posteriormente d'Orbigny explorou a Patagonia e, aínda que no puido percorrer persoalmente a provincia de La Pampa, pediulle a un home da súa confianza, Narciso Parchappe, que redactaran informe sobre ela que incluíu no libro. Viaxou por mar a Carmen de Patagones, onde permaneceu oito meses. Explorou a boca do río Negro, a baía San Blas e Punta Rasa. Tomo contacto cos indios aucas, puelches e patagones, cuxos costumes describiu en detalle, e narrou unha excursión ás salinas e a caza de ñandús e de focas.

Chegou seis anos antes que Darwin á Arxentina e descubriu varios centos de especies de vexetais e de animais, como os enigmáticos caracois cegos. Detallou como eran os solos da provincia de Entre Ríos e, ao regresar ao seu país sufriu o desaire dos seus pares que non o recoñecían como paleontólogo e rexeitaron o seu ingreso na Academia de Ciencias francesa.

Francia nese momento estaba destinando naturalistas cara a todo o mundo. O Museo Nacional de Historia Natural de Francia dáballes por escrito instrucións sobre como clasificar e enviar os fósiles ou outras pezas de interese. Por iso d'Orbigny foi adestrado por varios expertos, incluíndo o alemán Alexander von Humboldt. Buenos Aires xa fora visitada asnteriormente polo francés Amado Bonpland e o español Félix de Azara.

Lámina con foraminíferos da conca de París.[1]

O mellor antecedente de D'Orbigny para ser elixido para a súa misión foi o estudo que fixera sobre os foraminíferos, seres unicelulares mariños que non miden máis dun milímetro. Por isto, considérase como o fundador da micropaleontoloxía.

A existencia de restos fósiles dos tuco-tuco, roedores cavícolas propios de Suramérica do xénero Ctenomys, foi descrita por el. Tamén se concentrou no estudo de moitas especies mariñas.

En 1834 D'Orbigny volveu Francia e escribiu a súa monumental obra en nove volumes Voyage dans l'Amerique Méridionale ("Viaxe á América Meridional"), unha obra que só é comparábel cos escritos de Humboldt acerca da América equinoccial.

D´Orbigny iniciouse cunha descrición do home americano (guaranís, mapuches, calchaquís e quechuas), a súa historia e os seus costumes.

Logo, seguiron estudos sobre máis de 160 mamíferos, 860 aves, 115 réptiles, 170 peixes, 5 000 insectos e crustáceos, 3 000 plantas e numerosísimos datos xeológicos, paleontolóxicos e etnográficos.

Algunhas publicacións

[editar | editar a fonte]
  • 1826. Tableau méthodique de la classe des Céphalopodes. Annales de Sciences naturelles.
  • 1834. Notice sur un nouveau Cétacé des rivières du centre de l'Amérique méridionale. Nouvelles Annales du Muséum d'Histoire naturelle, 3: 28-36.
  • 1835. Synopsis terrestrium et fluviatilium molluscorum, in suo per Americam meridionalem itinere. Magasin de zoologie, classe V, 61-62: 1-44.
  • 1835-1847. Voyage en Amérique méridionale. Pitois-Levrault, París (9 tomos, 11 volumes).
  • 1837. Mémoire sur des espèces et sur des genres nouveaux de l'ordre des Nudibranches observés sur les côtes de France. Magasin de zoologie, classe V, 1-16, pl. 102-109.
  • 1839. L' homme américain (de l'Amérique méridionale) considéré sous ses rapports physiologiques et moraux. Volume 1. París: Pitois-Levrault. Vr en liña
  • 1839. L' homme américain (de l'Amérique méridionale) considéré sous ses rapports physiologiques et moraux.Volime 2. París: Pitois-Levrault. Ver en liña
  • 1842-1860. Paléontologie française. París, ~4000 p., 1440 pl. lith. (9 tomos).
    • 1840-1842. Céphalopodes crétacés.
    • 1842-1843. Gastéropodes crétacés.
    • 1842-1851. Céphalopodes jurassiques.
    • 1843-1848. Lamellibranches crétacés.
    • 1847. Supplément aux Céphalopodes crétacés.
    • 1848-1851. Brachiopodes crétacés.
    • 1851-1854. Bryozoaires crétacés.
    • 1851-1860. Gastéropodes jurassiques.
    • 1854-1860. Echinodermes crétacés.
  • 1849-1852. Cours élémentaire de paléontologie et de géologie stratigraphiques, 1146 p., 628 figs. (3 vol.).
  • 1850-1852. Prodrome de paléontologie stratigraphique universelle des animaux mollusques et rayonnés fossiles. París: Masson. 1017 p. (3 vol.)
  • 1826. Tableau méthodique de la classe des Céphalopodes. Annales de Sciences naturelles
  • 1834. Notice sur un nouveau Cétacé des rivières du centre de l'Amérique méridionale. Nouvelles Annales du Muséum d'Histoire naturelle, 3: 28-36
  • 1835. Synopsis terrestrium et fluviatilium molluscorum, in suo per Americam meridionalem itinere. Magasin de zoologie, classe V, n°61-62: 1-44
  • 1835-1847. Voyage en Amérique méridionale. Pitois-Levrault, París (9 tomos, 11 vols.)
  • 1837. Mémoire sur des espèces et sur des genres nouveaux de l'ordre des Nudibranches observés sur les côtes de France. Magasin de zoologie, classe V, 1-16, pl. 102-109
  • 1842-1860. Paléontologie française. París, ~4000 pp., 1440 pl. lit. (9 tomos)
    • 1840-1842. Céphalopodes crétacés
    • 1842-1843. Gastéropodes crétacés
    • 1842-1851. Céphalopodes jurassiques
    • 1843-1848. Lamellibranches crétacés
    • 1847. Supplément aux Céphalopodes crétacés
    • 1848-1851. Brachiopodes crétacés
    • 1851-1854. Bryozoaires crétacés
    • 1851-1860. Gastéropodes jurassiques
    • 1854-1860. Echinodermes crétacés
  • 1849-1852. Cours élémentaire de paléontologie et de géologie stratigraphiques, 1146 pp. 628 figs. (3 vols.)
  • 1850-1852. Prodrome de paléontologie stratigraphique universelle des animaux mollusques et rayonnés fossiles. Masson, París. 1017 pp. (3 vols.)

Reedicións recentes

[editar | editar a fonte]
  • 2006. Voyage dans l'Amérique méridionale: L'Argentine, La Découvrance Édition. ISBN 978-2-84265-432-0
  • 2007. Voyage dans l'Amerique méridionale: Pampas - Patagonie, La Découvrance Édition. ISBN 978-2-84265-442-9
  • 2010. Fragment D'Un Voyage Au Centre de L'Amerique Meridionale: Contenant Des Considrations Sur La Navigation de L'Amazone Et de La Plata, Et Sur Les Ancienne, Nabu Press. ISBN 978-1-142-20651-2
  • 2010. Voyage Dans Les Deux Ameriques: Augment de Renseignements Exacts Jusqu'en 1853 Sur Les Differents Tats Du Nouveau Monde, Nabu Press. ISBN 978-1-143-91605-2

Taxons dedicados

[editar | editar a fonte]

Os seguintes taxons levan o seu nome no seu honor:

Abreviaturas

[editar | editar a fonte]
  • A abreviatura A.D.Orb. emprégase para indicar a Alcide d'Orbigny como autoridade na descrición e taxonomía en botánica.
  • As abreviaturas d'Orbigny e Orbigny emprégase para indicar a Alcide d'Orbigny como autoridade na descrición e taxonomía en zooloxía.

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ Orbigny, Alcide d' (1840) Mémoire sur les foraminifères de la craie blanche du bassin de Paris Arquivado 20 de outubro de 2013 en Wayback Machine.. Mémoires de la Société Géologique de France, serie 1, 4(1): 1-51 (lám. III)

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Miguel Telles Antunes e Philippe Taquet (2002): "Le roi Dom Pedro V et le paléontologue Alcide d’Orbigny: un épisode des relations scientifiques entre le Portugal et la France", Comptes Rendus Palevol., 1 (7): 639-647.
  • Marie-Thérèse Vénec-Peyré (2002): "Alcide d’Orbigny (1802–1857): sa vie et son œuvre", Comptes Rendus Palevol, 1 (6): 313-323.
  • La Gazette des Français du Paraguay, Alcide d'Orbigny - Voyageur Naturaliste pour le Muséum d'Histoire Naturelle dans le Cone Sud / Alcide d'Orbigny - Viajero Naturalista para el Museo Nacional de Historia Natural de Francia en el Cono Sur - Bilingue Français Espagnol - numéro 7, année 1, Asunción, Paraguai.
  • Philippe Taquet (2002): Un voyageur naturaliste. Alcide d’Orbigny. Du Nouveau Monde... au passé du monde, Nathan (París) et Muséum national d’histoire naturelle de Paris: 128 p. ISBN 2-09-261029-5.

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alcide_d%27Orbigny&oldid=6443776»