Casa de Anjou

Coñécese como casa de Anjou ou dinastía Anxevina a tres dinastías de orixe francesa, das que se orixinaron distintas casas reais. En todos os casos a casa toma o nome do Condado de Anjou, cuxo título ostentaban os tres fundadores. Distintos membros das casas de Anjou chegaron a reinar en Xerusalén, Inglaterra, Sicilia, Nápoles, Hungría e Polonia.

Primeira casa de Anjou[editar | editar a fonte]

A primeira casa de Anjou orixinouse no Condado de Anjou, ao oeste de Francia. Considérase a Fulco III, o Negro, cuarto conde de Anjou (Andegavensium comes), como o fundador da dinastía. A casa dividiuse en dúas ramas: unha reinou en Xerusalén, e a principal en Inglaterra (Plantagenet).

Condes de Anjou[editar | editar a fonte]

Fulco III (987 - 1040)
Godofredo II (1040 - 1060)
Godofredo III (1060 - 1067)
Fulco IV (1067 - 1109)
- Godofredo IV, xunto a seu pai Fulco IV (1098 - 1106)
Fulco V (1109 - 1129)
- Rei de Xerusalén como Fulco I
Godofredo V (1129 - 1151)
Henrique I (II de Inglaterra) (1154 - 1189)
- Henrique II, xunto a seu pai Henrique I (1170 - 1183)
Ricardo I (I de Inglaterra) (1189 - 1199)
Artur I (1199 - 1203)
- En 1203, o rei Filipe II de Francia anexionou o Condado de Anjou, pasando o título ao patrimonio da coroa francesa.

Reis de Xerusalén[editar | editar a fonte]

En 1129 Fulco V de Anjou casou con Melisanda, única filla de Balduíno II de Xerusalén, deixando o Condado de Anjou ao seu fillo Godofredo. Á morte de Balduíno en 1131 converteuse no rei Fulco I.

Fulco I (1131 - 1143)
- Xunto á súa esposa Melisenda
Balduíno III (1143 - 1162)
- Xunto á súa nai Melisenda (1143 - 1153)
Amalarico I (1162 - 1174)
Balduíno IV (1174 - 1185)
Balduíno V (1185 - 1186)
- Non pertence directamente á casa de Anjou por ser fillo de Sibila, irmá de Balduíno IV, e de Guillerme de Montferrato
Sibila I (1186 - 1187)
- Xerusalén é tomada polos exércitos de Saladino
- A coroa é disputada até 1192 por Isabel de Anjou (media irmá de Balduíno IV) e Guido de Lusignan (segundo marido de Sibila)
Isabel I (1192 - 1205)
- A coroa pasa á familia Montferrato e, posteriormente, aos Hohenstaufen
- En 1291, o Reino desaparece tras a toma de Acre

Reis de Inglaterra[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Casa de Plantagenet.

En 1127, Godofredo, fillo de Fulco V de Anjou, casou con Matilde, única filla do rei Henrique I de Inglaterra. Cando, en 1129, Filipe V casou con Melisenda de Xerusalén, deixou o Condado a seu fillo, Godofredo V.

En 1135, tras a morte de Henrique I, Estevo de Blois, sobriño do rei, fíxose coroar rei de Inglaterra. As loitas entre os partidarios de Estevo e os de Matilde levaron a unha guerra civil, coñecida como a "anarquía inglesa".

En 1151 Henrique I herdou o Condado de Anjou, tras a morte de seu pai Godofredo V. En 1153 Estevo asinou o tratado de Wallingford, polo que designaba como seu sucesor a Henrique, que sería coroado como Henrique II de Inglaterra. A herdanza combinada de Henrique, ademais dos territorios que foi incorporando por matrimonio ou conquista, formarían o que se denomina Imperio Anxevino.

En Inglaterra, a dinastía Anjou comezou a ser coñecida como dinastía Plantagenet, debido a unha característica da vestimenta de Godofredo V de Anjou. O conde levaba sempre no gorro unha ramiña de xesta (ou Genista), en francés genêt, o que lle valeu o alcume de Godofredo "Plantagenet". Desde entón, a casa pasou a ser coñecida como dos Plantagenet.

Henrique II (1154 - 1189)
Ricardo I (1189 - 1199)
Xoán I (1199 - 1216)
Henrique III (1216 - 1272)
Eduardo I (1272 - 1307)
Eduardo II (1307 - 1327)
Eduardo III (1327 - 1377)
Ricardo II (1377 - 1399)
- En 1399 Henrique de Lancaster (neto de Eduardo III) obriga ao seu primo o rei Ricardo II a cederlle a coroa. Comeza así a casa de Lancaster, rama da casa de Plantagenet.

En 1455 estalou a guerra das dúas rosas que enfrontou a dúas ramas da dinastía Plantagenet, a casa de Lancaster (reinante) e a casa de York. Finalmente, Eduardo de York (tataraneto de Eduardo III) converteuse en rei. A casa de York ostentou a coroa inglesa até a batalla de Bosworth (1485), na que o rei Ricardo III foi derrotado e morto polo exército de Henrique Tudor (descendente ilexítimo de Eduardo III). Tras a batalla, Henrique foi coroado rei, acabando así a casa de Plantagenet e naciendo a de Tudor.

Casa de Anjou-Sicilia ou casa Capeta de Anjou[editar | editar a fonte]

En 1203 Filipe II de Francia conquistou os territorios que tiña en Francia o rei inglés (daquela Xoán I), entre eles o Condado de Anjou, que pasou ao patrimonio da coroa francesa.

En 1246 Lois IX de Francia concedeu os Condados de Anjou e do Maine ao seu irmán Carlos, que se converteu no fundador da segunda casa de Anjou. Cos netos de Carlos, a dinastía dividiuse en varias ramas: os Anjou-Sicilia (rama principal que reinou en Nápoles), os Anjou-Durazzo, os Anjou de Hungría e os Anjou-Taranto.

Reis de Nápoles[editar | editar a fonte]

En 1265 o papa Clemente IV concedeu a Carlos de Anjou o Reino de Sicilia (que comprendía tamén o Reino de Nápoles), cuxa coroa ostentaban os Hohenstaufen, inimigos do papa polas loitas entre güelfos e xibelinos. O 26 de febreiro de 1266, na batalla de Benevento, o rei Manfredo I de Hohenstaufen foi derrotado e morto. Tras a batalla Carlos foi coroado rei de Sicilia.

O 30 de marzo de 1282 a cidade de Palermo, capital do Reino, rebelouse contra os franceses e masacrou a gornición de Carlos (Vésperas sicilianas). A rebelión estendeuse por toda a illa e os franceses foron expulsados. O pobo solicitou a axuda de Pedro III de Aragón, que foi coroado como rei de Sicilia, producíndose a división deste Reino entre o Reino de Sicilia peninsular, ou da Sicilia citerior (Reino de Nápoles), baixo dominio anxevino, e o Reino de Sicilia insular (Reino de Sicilia), baixo dominio aragonés. Desde entón, Carlos e os seus descendentes só reinaron sobre o Reino de Nápoles.

Carlos I (1282 - 1285)
Carlos II (1285 - 1309)
Roberto I (1309 - 1343)
Xoana I (1343 - 1382)
- A morte de Xoana I provoca unha guerra de sucesión entre o seu primo Carlos de Anjou-Durazzo e o seu fillo adoptivo Lois (pertencente á terceira casa de Anjou). Tras da morte de Lois en 1384, Carlos proclamouse rei. Mentres, os descendentes de Lois convértense en reis titulares.

Rama Anjou-Durazzo[editar | editar a fonte]

A rama Anjou-Durazzo reinou sobre Nápoles tras a guerra de sucesión. O seu fundador foi Xoán I de Anjou, duque de Durazzo, fillo de Carlos II de Nápoles. Seu neto Carlos converteuse en rei de Nápoles tras a morte de Xoana I.

Carlos III (II de Hungría) (1382 - 1386)
- Rei efectivo desde 1384
Ladislau I (1386 - 1414)
Xoana II (1414 - 1435)

Xoana II morreu sen herdeiros, acabando con ela a rama Anjou-Durazzo. Designou como herdeiro a Renato (I) de Anjou, neto do pretendente Luís (I) e, polo tanto, membro da terceira casa de Anjou.

Reis de Hungría (rama Anjou-Hungría)[editar | editar a fonte]

Tras a morte sen descendencia de Ladislau IV de Hungría en 1290, dous homes disputaron o trono: André (tío segundo do rei) e Carlos Martel de Anjou (fillo de Carlos II de Nápoles e María de Hungría, raíña de Nápoles, irmá de Ladislau IV). André converteuse finalmente en rei, pero a súa morte sen descendencia provocou que a coroa recaese en Carlos Roberto, fillo de Carlos Martel de Anjou.

Carlos Martel (pretendente e despois rei titular). Reclamou o trono húngaro ao ser herdeiro da casa de Árpad por vía materna como fillo de María de Hungría, raíña de Nápoles.
Carlos I Roberto (1308 - 1342). Fillo de Carlos Martel de Anjou. Conseguiu obter o trono húngaro e someteu aos poderosos nobres húngaros, poñendo orde no Reino.
Lois I (I de Polonia) (1342 - 1382). Fillo de Carlos Roberto. Foi un dos reis máis importantes do medievo húngaro. Durante a súa época o Reino estivo na súa "época duorada".
María I (1382 - 1385). Filla de Lois I e última herdeira directa dos Anjou en Hungría.
- Carlos II de Hungría (Carlos III de Nápoles), pertencente á rama Anjou-Durazzo, que foi chamado pola nobreza húngara e proclamado rei de Hungría en 1385, xa que era o único parente varón de Lois I. Foi asasinado en 1386 polos nobres aliados da raíña consorte Isabel Kotromanić (viúva de Lois I).
María I (1386 - 1395)
- Ladislau I de Nápoles (antirei contra Sexismundo de Hungría). Fillo do asasinado Carlos II, reclamou o trono húngaro e foi coroado provisionalmente en Zarad en 1403. Aínda que nunca exerceu o poder en Hungría, non renunciou ao título de rei, que conservou até a súa morte en 1414. Ao non ser considerada a súa coroación como lexítima, este monarca non se conta oficialmente entre os reis húngaros.

Reis de Polonia[editar | editar a fonte]

Tras a morte sen descendencia de Casimiro III de Polonia en 1370, o trono foi herdado polo seu sobriño Lois I de Hungría (o fillo da súa irmá Isabel Łokietek).

Lois I (I de Hungría) (1370 - 1382). Reinou até a súa morte como rei de Polonia.
Eduvixe I (1382 - 1399). Ao non deixar herdeiros varóns o rei Lois I, a súa filla María I de Hungría herdou a coroa húngara e a súa filla Eduvixe a polaca; ambas as dúas contraeron matrimonio con influítes monarcas que eventualmente as desprlazaron e fundarían novas dinastías (Sexismundo de Luxemburgo e Ladislau II, respectivamente).

Emperadores titulares do Imperio Latino (rama Anjou-Taranto)[editar | editar a fonte]

En 1313 Filipe de Anjou, príncipe de Taranto e fillo de Carlos II de Nápoles, casou con Catarina de Valois-Courtenay, emperatriz titular do Imperio Latino.

Filipe I de Taranto (1313 - 1332)
- Xunto á súa esposa Catarina (1308 – 1346)
Roberto de Taranto (1346 - 1364)
Filipe II de Taranto (1364 - 1373)
Xaime de Baux (1373 - 1383). Por ser fillo de Francisco de Baux, non pertence directamente á casa de Anjou, pero era sobriño de Roberto e Filipe II de Tarento, e fillo de Margarida de Taranto, irmá de ambos.
- Tras a morte de Xaime I, o título pasa a Lois de Anjou, pretendente ao trono de Nápoles e membro da terceira casa de Anjou, aínda que nin el nin os seus descendentes chegaron a usalo.

Terceira casa de Anjou ou casa de Anjou-Valois[editar | editar a fonte]

O título do Condado de Anjou foi o dote de Margarida de Anjou, filla de Carlos II de Nápoles. Así, o Condado pasou ao seu marido Carlos de Valois. Ao morrer Carlos, o título pasou ao seu fillo Filipe, que se convertería en Filipe VI de Francia. O Condado volvía así, de novo, ao patrimonio da coroa francesa.

En 1356 Xoán II de Francia concedeu os Condados de Anjou e do Maine ao seu fillo Lois, que foi o fundador da terceira casa de Anjou. En 1360 Anjou foi elevado a Ducado.

Xoana I de Nápoles adoptou a Luís para deixarlle as súas posesións, pero á morte da raíña, Luís tivo que loitar contra o outro pretendente, Carlos (pertencente á rama Anjou-Durazzo) que, tras a morte de Luís en 1384 puido reinar efectivamente. Desde entón, os descendentes de Luís foron só reis titulares, excepto no breve reinado de Renato I.

Reis titulares de Nápoles[editar | editar a fonte]

Lois I (1382 - 1384)
Lois II (1384 - 1417)
Lois III (1417 - 1434)
Renato I (1434 - 1442)
- Xoana II de Nápoles nomeouno o seu herdeiro. Así, desde 1435 reinou de forma efectiva
Renato I (1435 - 1442)
- En 1442, Afonso V de Aragón conquistou o Reino de Nápoles, quedando novamente Renato unicamente como rei titular
Renato I (1442 - 1480)
Carlos IV (1480 - 1481)
- Morto sen descendencia, os títulos pasaron novamente ao patrimonio da coroa francesa.