Azolla mexicana

Azolla mexicana é unha especie de pteridófita (fentos ou fieitos) da clase das polipodiópsidas, orde das salviniales e familia das salviniáceas, unha das sete comprendidas no xénero Azolla.

É un pequeno fieito acuático flotante orixinario de México e outros países americanos. Posúe, como as demais especies do xénero, unha alga simbionte (unha cianobacteria do xénero Anabaena, A. azollae) que fixa o nitróxeno.

Como outras salviniáceas é unha planta invasora,encontránddose, entre outros lugares, no Xapón e na Gran Bretaña, así como en Dinamarca e Suráfrica.

Taxonomía

Descrición

A especie foi definida en 1824 polo botánico checo Carl Presl, nun traballo publicado en Abh. Königl. Böhm. Ges. Wiss. 5 (3): 150.

Etimoloxía

Para a do xénero, véxase Azolla.

O etíteto específico, mexicana, alude a súa principal área de distribución, México, onde se descibíu a súa especie tipo.

Notas taxonómicas

Anteriormente, ou ás veces aínda hoxe en día, algúns autores consideran o xénero como o único da familia das azoláceas (Azollaceae). Pero esta familia non é admitida polo WoRMS, e outras bases de datos e, a maioría dos autores, incluén o seu único xénero na familia das salviniáceas.

Aínda que a maioría dos autores consideran a Presl como o descritor da especie, outros atribúenlla, no mesmo ano, ao botánico alemán Georg Friedrich Kaulfuss, nun traballo publicado en Enum. Fil.: 273. Por outra parte, o IPNI outórgalla a Diederich Franz Leonhard von Schlechtendal e Ludolf Karl Adelbert von Chamisso, ex Kaulf., nun traballo publicado en Linnaea 18 (3): 352 (1845).

Sinónimos

Ademais de polo nome cuñado por Presl, a especie coñeceuse tamén polos sinónimos:

• Azolla cristata Kaulf.
• Azolla mexicana Kaulf. & Cham. ex C.Presl
• Azolla mexicana Kaulf. & Cham.
• Azolla microphylla Kaulf.
• Azolla portoricensis Spreng.

Características

As principais características de Azolla mexicana son:

• É unha pequena planta, de 1 a 1,5 cm de lonxitude, dicotomicamente ramificada, con frondes duns 0,7 mm, papilosas, imbricadas. O número de microsporanxios por indusio é descoñecido. Os gloquidios son multiseptados, e as macrósporas (esporas femininas) son foveoladas (tipo de ornamentación, con fovéolas, pequenos ocos na superficie).
• As plantas están prostradas, flotando na superficie da auga. As follas (frondes) teñen até 1 mm de lonxitude, con disposición alterna e a miúdo superpostas, como as tellas, ao longo dos talos ramificados. Cada folla está dividida en 2 lóbulos e dobrada, de xeito que o lóbulo superior está por riba da superficie da auga e o lóbulo inferior está mergullado. O lóbulo superior é algo suculento e afiado na punta, e está cuberto de pelos curtos, mentres que o lóbulo inferior é máis membranoso e arredondado na punta.
• Os talos teñen unha lonxitude de aproximadamente 1,25 cm, e normalmente están ramificados, nas plantas ben desenvolvidas normalmente en forma de abano. Cando son novos som de cor de verde brillante a azul-verdoso, a miúdo volvéndose vermella escura máis tarde, ou con polo menos algunhas follas de cor vermella.
• As plantas poden formaren colonias importantes, ás veces cubrindo un estanque enteiro, e poden formar 'alfombras' de varias capas de até 35 cm de espesor.
• Producen dous tipos de esporas, contidas en esporocarpos, de dous tipos: o microsporocarpo masculino e o macrosporocarpo feminino. Estes esporocarpos desenvólvense en parellas no lóbulo inferior da folla, sendo a parella dun só sexo ou un de cada sexo.
• Os microsporocarpos masculinos son globulares e son moito máis grandes que os macrosporocarpos femininos, e teñen forma ovoidea. Os microsporocarpos conteñen moitas pequenas esporas (micrósporas).
• Os macrosporocarpos conteñen cada un unha espora grande (macróspora), moito máis grande que as micrósporas. A base da megáspora é arredonada, e está escasamente cuberta de pelos longos, e non presentan fosas na supericie.

Hábitat e distribución

Azolla mexicana vive en augas estancadas, charcas, regatos de curso lento e pantanos, desde o nivel do mar até os 200 m de altitude, no Canadá, nos Estados Unidos, México, Mesoamérica, Colombia, Venezuela, Güiana Francesa, Ecuador, o Perú e Bolivia.

Especies relacionadas

Gómez (1978) describiu a relación entre esta especie e unha avespa solitaria e un coleóptero. Este último vive como larva entre as raíces da planta. A avespa busca as larvas como presas, mergullándose e volcando a planta cando hai larvas presentes.

Véxase tamén

Bibliografía

• C. van Hove & A. Lejeune (2002): "The Azolla–Anabaena Symbiosis". Biology and Environnment, en Proceedings of The Royal Irish Academy 102B (1): 23–26. (Texto competo en PDF).
• Davidse, G., M. Sousa Sánchez & S. Knapp. (1995): "Psilotaceae a Salviniaceae. 1", en G. Davidse, M. Sousa Sánchez & A. O. Chater, eds. Fl. Mesoamer. Universidad Nacional Autónoma de México, México, D. F.
• Azolla mexicana C. Presl, en Flora of North America. Saint Louis, Missouri: Missouri Botanical Garden, e Cambridge, Massachusetts: Harvard University Herbaria.
• Azolla mexicana C. Presl, en Flora Mesoamericana, Tropicos, 2009.
• FAO: 2010. Azolla pinnata^{[Ligazón morta]}. (en inglés).
• Gleason, Henry A. & Cronquist, Arthur J. (1991): Manual of vascular plants of northeastern United States and adjacent Canada. Bronx, NY, USA: New York Botanical Garden. ISBN 978-0-8932-7365-1.

Outros artigos

• Salviniales
• Salviniáceas
• Azolla

Ligazóns externas

• Azolla mexicana (Mexican Mosquito Fern) en Minnesota Wildflowers. A Field Gide to the Flor of Minnesota.
• Azolla mexicana C. Presl en Flora of North America.
• Floating-fern (Azolla mexicana) en Wisconsin Depatment of Natural Resources.
• Azolla mexicana Schlechtendal & Chamisso ex K. Presl (Mexican Mosquito Fern) en "Vascular Plants of the Gila Wilderness". Presented in Association with the Western New Mexico University Department of Natural Sciences.
• Mexican Mosquitofern. Azolla mexicana C. Presl na EOL.