Pisa

Piazza del Duomo, Pisa
Patrimonio da Humanidade - UNESCO
País	Italia
Tipo	Arquitectónico
Criterios	Criterios
Inscrición	N/D
Rexión da UNESCO	Europa
Identificador	{{{ID}}}
	v; c; e;

Pisa
Localización
	43°43′N 10°24′L / 43.72, 10.4Coordenadas: 43°43′N 10°24′L / 43.72, 10.4
Estado	Italia
Rexión	Toscana
Provincias	Provincia de Pisa
Capital de	Provincia de Pisa ; República de Pisa (pt) (século X–1406)
Poboación
Poboación	88.737 (2023) (479,48 hab./km²)
Lingua oficial	lingua italiana
Xeografía
Superficie	185,07 km²
Bañado por	Río Arno
Altitude	4 m
Comparte fronteira con	Collesalvetti (pt) , sueste ; Cascina (pt) , leste ; Livorno, Suroeste ; San Giuliano Terme (pt) , norte
Datos históricos
Precedido por	Pisae (en)
Santo padrón	Rainerius (en) e Bona of Pisa (en)
Organización política
• Alcalde	Michele Conti (en) (2018–)
Identificador descritivo
Código postal	56100 e 56121–56128
Fuso horario	UTC+01:00, horario estándar; UTC+02:00, horario de verán
Prefixo telefónico	050
Identificador ISTAT	050026
Código catastral italiano	G702
Outro
Irmandado con	Iglesias ; Cagliari ; Unna ; Ocala (pt) ; Santiago de Compostela ; Hangzhou ; Rodas ; Coral Gables ; Acre ; Angers ; Niles (pt) ; Xericó (2000–); Kolding (2007–); Kolding (pt) (2007–)
Páxina web	comune.pisa.it

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Pisa (homónimos).

Pisa ([ˈpiːsa]) é un concello ("comuna") da rexión de Toscana e mais é a capital da provincia homónima de Italia.

Historia[editar | editar a fonte]

Fundada presumiblemente como colonia grega, foi unha cidade etrusca e despois colonia romana no ano 180 a.C..

Do século IX ó século XI converteuse nunha das repúblicas mariñeiras, combatendo ós árabes polo control do Mediterráneo e rivalizando con Xénova e Venecia.

Pisa tivo un crecemento posterior do poder económico e político debido á adquisición de posesións e dereitos comerciais no leste do Mediterráneo durante o período das cruzadas. Durante as loitas con Xénova pola posesión de Córsega e Sardeña, Pisa foi vencida polos xenoveses na batalla de Meloria no 1284.

Como cidade xibelina, nos s. XIII e s. XIV estivo de arreo en loita con Florencia, á cal venceu no 1406.

Algúns dos monumentos máis importantes de Pisa é a catedral (1068-1118), de estilo románico coa fachada de mármore, portas de bronce de Bonnano Pisano e o púlpito de Giovanni Pisano) e a sonada torre de Pisa, do s. XII, de 55 metros de alto, que se caracteriza pola súa inclinación, que comezou a producirse xusto despois da súa construción.

Xeografía física[editar | editar a fonte]

A cidade atópase a poucos quilómetros da desembocadura do río Arno, nunha zona de chaira chamada Valdarno inferior, pechada ao norte polo monte Pisani.

A área que rodea a cidade está clasificada como de risco sísmico, o municipio foi o epicentro de dous sismos: o terremoto do 10 de xaneiro de 1168, e o terremoto de 1322 ambos tremores foron dunha magnitude de 4,63 na escala Richter , alcanzando o grao V-VI da Escala de Mercalli.

Topónimo[editar | editar a fonte]

As orixes do nome de Pisa son incertos. A miúdo remóntanse á cidade homónima grega de Elis, habitantes dirixidos por Penélope, poida que fundaran a Pisa Toscana despois da guerra de Troia. Pisa tamén é a miúdo chamada a cidade de Alfea pola súa orixe grega (polo río Alfeo en Élide, Peloponeso). Outros historiadores pensan que poida derivar da palabra pise que os etruscos utilizan para "boca" (en lingua acadia pi = boca, estuario de río). Pero a etimoloxía de Pisa tamén pode provir da lingua lígur para indicar un lugar pantanoso, ou segundo Pino Masi, do grego antigo "Bisae" que se refire aos pasos que se elevan dende o río. Poida que isto se deba á presenza de dous ríos, o Ozzeri (xa desaparecido) ao norte do asentamento e o Arno ao sur. Mentres que en lingua latina a cidade grega se refire simplemente como Pisa, a cidade da Toscana coñécese como Pisae, en plural, e isto sen dúbida inclina cara á orixe da pise etrusca, na que os romanos chamaban Pisae, pero a hipótese non é de todo correcta, porque o substantivo "Pisae" se basea no "pluralia tantum" como tantas outras cidades dos substantivos latinos (Atenae, Atenarum).

Clima[editar | editar a fonte]

	Mes												Estación				Ano
	Xan	Feb	Mar	Abr	Mai	Xuñ	Xul	Ago	Set	Out	Nov	Dec	Inv	Pri	Ver	Out	Ano
T. max. media (°C)	11,2	12,7	14,9	18,3	22,2	26,1	29,3	28,9	25,9	21,2	15,9	12,1	12	18,5	28,1	21	19,9
T. min. media (°C)	2,9	3,5	5,4	8,3	11,7	15,3	17,4	17,5	14,7	10,6	6,6	3,5	3,3	8,5	16,7	10,6	9,8
Precipitacións (mm)	74	64	77	61	59	34	16	60	83	107	106	82	220	197	110	296	823
Fonte: Facoltà di Agraria de Pisa (1961-1990)

Simboloxía[editar | editar a fonte]



Bandeira de Pisa, escudo de armas da Cidade e do Concello.		Escudo de armas alternativo da Cidade.		Áquila Imperial, escudo da Provincia.		República Marítima, escudo da Mariña Italiana.