María I de Hungría

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: María de Hungría.
Infotaula de personaMaría I de Hungría

Editar o valor em Wikidata
Nome orixinal(hu) Mária
(hr) Marija Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento14 de abril de 1371 (Gregoriano) Editar o valor em Wikidata
Buda, Hungría Editar o valor em Wikidata
Morte17 de maio de 1395 Editar o valor em Wikidata (24 anos)
Buda, Hungría Editar o valor em Wikidata
Causa da morteMorte accidental Editar o valor em Wikidata (Parto Editar o valor em Wikidata)
Lugar de sepulturaCathedral Basilica of St. Mary (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Queen of Hungary (en) Traducir
17 de setembro de 1382 – 31 de decembro de 1385 Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadePolonia
Hungría Editar o valor em Wikidata
Actividade
Ocupaciónmonarca , política Editar o valor em Wikidata
Partido políticopolitician before the emergence of political parties (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
LinguaLingua húngara, lingua croata, lingua polaca e lingua latina Editar o valor em Wikidata
Outro
TítuloRaíña rexente Editar o valor em Wikidata
FamiliaCasa de Anjou-Sicilia Editar o valor em Wikidata
CónxuxeSexismundo de Luxemburgo (1385 (Gregoriano)–) Editar o valor em Wikidata
FillosN. of Luxemburg, Prince of Hungary (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
PaisLois I de Hungría Editar o valor em Wikidata  e Isabel da Bósnia (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
IrmánsCatarina da Hungria (pt) Traducir e Eduvixes I de Polonia Editar o valor em Wikidata
Cronoloxía
17 de setembro de 1382 (Gregoriano)coroación (Basílica de Székesfehérvár (pt) Traducir) Editar o valor em Wikidata
Editar o valor em Wikidata
WikiTree: Angevin-1

María I ou María de Anjou (latín: Maria Andegavensis, húngaro: Anjou Mária, croata: Marija Anžuvinska, croata: Maria Andegaweńska) nada arredor de 1371 e finada en Buda o 17 de maio de 1395) foi raíña de Hungría e Croacia entre 1382 e 1385 e dende 1386 ata a súa morte. Era filla de Lois I «o Grande», rei de Hungría e de Polonia, e da súa esposa Isabel de Bosnia. O matrimonio de María con Sexismundo de Luxemburgo, membro da dinastía imperial de Luxemburgo, decidírase antes do seu primeiro aniversario. Unha delegación de prelados e señores polacos confirmou o seu dereito a suceder o seu pai en Polonia en 1379.

Foi coroada «rei» de Hungría o 17 de setembro de 1382, sete días despois da morte do seu pai. Isabel de Bosnia asumiu a rexencia e eximiu os nobres polacos de xurar lealdade a María en favor da súa irmá máis nova Eduvixes, a principios de 1383. A idea dun monarca feminino foi impopular entre a nobreza húngara, xa que a maioría deles consideraban un primo non achegado de María, Carlos III de Nápoles, como o rei lexítimo. Para fortalecer a posición de María, a raíña nai quería que a súa filla casase con Lois, irmán máis novo de Carlos VI de Francia. O compromiso foi anunciado en maio de 1385.

Carlos III de Nápoles desembarcou en Dalmacia en setembro de 1385. Sexismundo de Luxemburgo invadiu a Alta Hungría, o que obrigou a raíña nai a entregarlle a María como esposa en outubro. Porén, non puideron evitar que Carlos III entrase en Buda. Despois de que María abdicase, Carlos III foi coroado rei o 31 de decembro de 1385, pero foi asesinado por incitación de Isabel de Bosnia en febreiro de 1386. María foi restaurada no trono, mais os partidarios do rei asasinado capturárona a ela e a súa nai o 25 de xullo. A raíña nai foi asasinada en xaneiro de 1387, mais María foi liberada o 4 de xuño de 1387. María permaneceu oficialmente como cogobernante xunto a Sexismundo, quen logo foi coroado rei, e a influencia da súa esposa sobre o goberno xa era mínima. María e o seu fillo prematuro morreron despois de que o seu cabalo os lanzase durante unha viaxe de caza.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Primeiros anos[editar | editar a fonte]

Isabel de Bosnia e as súas tres fillas ilustradas nunha placa metálica en Zagreb.

Nada na segunda metade de 1371, era filla de Lois I, rei de Hungría e Polonia, e da súa segunda esposa, Isabel de Bosnia.[1][2] Era a segunda filla dos seus pais.[2] Non tiveran fillos durante máis dunha década antes da irmá máis vella de María, Catarina, nada en 1370.[2][3] María e Catarina tiveron outra irmá, Eduvixes, en 1374.[3][4]

Como Lois I non enxendraba fillos varóns, a expectativa de que legaría ás súas fillas Hungría, Polonia e as súas pretensións sobre Nápoles e Provenza convertíaas en cónxuxes desexábeis para os membros das familias reais europeas.[3] Antes do primeiro anviersario de María, o seu pai fixo unha promesa ao emperador xermánico Carlos IV de que ela casaría co seu segundo fillo, Sexismundo.[2][5] Lois I confirmou a súa promesa nunha acta en xuño de 1373.[2][6] Ambos estaban estreitamente emparentados, porque a avoa paterna de María, Isabel de Polonia, era a irmá do bisavó de Sexismundo, Casimiro III de Polonia.[2] O papa Gregorio XI emitiu a dispensa necesaria para o matrimonio o 6 de decembro de 1374.[7] Os principais señores húngaros e polacos aprobaron a promesa de Lois I sobre o matrimonio de María e Sexismundo o 14 de abril de 1375.[2]

A súa irmá máis vella, Catarina, comprometida con Lois de Francia, morreu a fins de 1378.[3][8] Lois I confirmou a súa promesa anterior do matrimonio de María e de Sexismundo ao irmán deste, Venceslau, en Zólyom en 1379.[8][9] Lois I e Venceslau tamén acordaron que recoñecerían a Urbano VI como o papa legítimo en lugar de Clemente VII.[8] María comprometeuse formalmente con Sexismundo en Nagyszombat o mesmo ano.[9][5] Sexismundo, que fora nomeado entre tanto margrave de Brandeburgo,[10] chegou a Hungría nese ano.[11]

Lois I convocou os prelados e señores polacos a Kassa en setembro de 1379 e intentou convencelos de recoñecer o dereito de María de sucedelo en Polonia.[5][12] O cronista contemporáneo Jan de Czarnków, que estaba ensañado contra o rei húngaro, rexistrou que os polacos cederon ante as demandas de Lois I só despois de que lles impedira abandonar a cidade pechando as súas portas.[5][13] Nunha reunión co duque de Austria, Leopoldo III, a principios de 1380, Lois I aparentemente dixo que legaría Hungría á súa filla máis nova, Eduvixes, que estaba comprometida co fillo do duque, Guillerme.[14] Por petición do rei húngaro, unha delegación de nobres polacos novamente homenaxeou a Sexismundo e María o 25 de xullo de 1382.[15] Segundo o historiador Oscar Halecki, Lois I tiña a intención de dividir o seu reino entre as súas dúas fillas sobreviventes,[16] pero Pál Engel e Claude Michaude indican que o rei húngaro enfermo quería legar tanto a Hungría como Polonia a María e Sexismundo.[5][17]

Reinado[editar | editar a fonte]

Ascenso ao trono (1382-1384)[editar | editar a fonte]

Lois I morreu o 10 de setembro de 1382.[18] O cardeal Demetrio, arcebispo de Esztergom, coroou a María como «rei» coa Santa Coroa húngara en Székesfehérvár o 17 de setembro, un día despois do enterro do seu pai.[1][19] O título de María e a súa rápida coroación en ausencia do seu prometido, Sexismundo, demostran que a súa nai e os partidarios da súa nai querían dar énfase ao papel de María como monarca e pospor ou mesmo obstaculizar a coroación de Sexismundo.[20]

A raíña nai Isabel asumiu a rexencia.[19] O nádor Nicolao Garai e o cardeal Demetrio foron os seus principais conselleiros.[19] A maioría dos baróns de Lois I conservaron os seus cargos; a raíña nai só despidiu o mestre de copeiros, Xurxo Czudar, e o seu irmán Pedro, viavoda de Rutenia.[21] Segundo o historiador do século XV Jan Długosz, os irmáns Czudar entregaron fortalezas aos lituanos, quen lles «subornaran grandemente».[22][23] A raíña nai encarcerou a Pedro Czudar antes do 1 de novembro; as súas cartas só indicaban que «obviamente fora desleal» sen especificar as razóns do seu arresto.[24]

María ataviada coas súas vestiduras reais (Chronica Hungarorum).

As cédulas reais emitidas durante os primeiros seis meses do reinado de María daban a entender que ela herdara legalmente do seu pai a coroa.[21] porén, a maioría dos nobres húngaros opuxéronse firmemente á idea dunha monarca feminina.[19] Consideraban a Carlos III de Nápoles como o lexítimo herdeiro de Lois I, porque Carlos era o último descendente varón da casa capeta de Anjou.[19][25] Carlos III non podía anunciar publicamente as súas pretensións sobre Hungría, porque o seu rival no Reino de Nápoles, Lois I, duque de Anjou (tío de Carlos VI de Francia), invadira o sur de Italia o ano anterior. [26][27]

Os nobres da Gran Polonia ofrecéronse a homenaxear a María ou Eduvixes nunha reunión en Radomsko o 25 de novembro, mais estipularon que a raíña e o seu marido debían vivir en Polonia.[28] A asemblea de nobres da Pequena Polonia aprobou unha resolución similar en Wiślica o 12 de decembro.[28] Nesta última ocasión, como resposta á demanda da raíña nai Isabel, os nobres tamén prometeron que non homenaearían a ninguén máis que a María ou Eduvixes.[28][29] O prometido de María, Sexismundo, quen estaba en Polonia, regresou a Hungría.[29] o arcebispo de Gniezno Bodzanta, a familia Nałęcz e os seus aliados na Gran Polonia favoreceron un príncipe nativo, Siemowit IV de Masovia.[28] Para evitar unha guerra civil,[19] a raíña nai enviou representantes á próxima asemblea de nobres polacos en Sieradz a finais de febreiro de 1383.[30] O 28 de marzo, os seus representantes absolveron os polacos do seu xuramento de lealdade a María de 1382 e anunciaron que a raíña nai enviaría a súa filla máis nova, Eduvixes, a Polonia.[30][31]

Xoán de Palisna, prior de Vrana, alzouse en rebelión contra o goberno de María e a súa nai na primavera de 1383.[31][32][33] As raíñas nombearon a Estevo Lackfi ban de Croacia.[26] O exército real marchou a Croacia e sitiou Vrana, o que forzou a Xoán de Palisna a fuxir a Bosnia.[31][32] Os defensores de Vrana rendéronse ante María, que estivera presente durante o asedio xunto coa súa nai, o 4 de novembro.[31] Para fortalecer a posición da súa filla contra Carlos III de Nápoles, a raíña nai Isabel enviou representantes a Francia e iniciou negociacións sobre o matrimonio de María co irmán máis novo de Carlos VI de Francia, Lois, quen unha vez estivo comprometido coa súa outra filla, Catarina.[34] María e a raíña nai abandonaron Croacia e Eslavonia a principios do ano seguinte.[35] A raíña nai substituíu a Estevo Lackfi con Tomás Szentgyörgyi, quen empregou medidas draconianas para pór fin a unha conspiración contra as raíñas en Zadar en maio de 1384.[36]

Aínda que a última dieta se celebrou a principios dos anos 1350, as raíñas convocaron unha dieta para tratar coas queixas dos nobres húngaros.[26] O 22 de xuño de 1384, María ratificou os decretos do seu pai de 1351 que recoñecían privilexios da nobreza.[26] As negociacións do matrimonio de María en Francia causaron unha nova fenda dentro da nobreza húngara, porque os Lackfi, Nicolao Zámbó, Nicolao Szécsi e outros altos oficiais nomeados durante o reinado de Lois I continuaron a apoiar o prometido de María, Sexismundo, de acordo coa vontade do anterior rei húngaro.[37] A raíña nai substituíunos con seguidores de Nicolao Garai en agosto de 1384.[38] Os prelados tamén se opuxeron ao matrimonio francés, porque os franceses apoiaban a Clemente VII, considerado polo clero húngaro como un antipapa.[39] A irmá de María, Eduvixes, foi enviada a Polonia e o 16 de outubro de 1384 foi coroada raíña.[18][40] O cardeal Demetrio, que acompañara a Eduvixes a Polonia, non asistiu á corte das raíñas despois do seu regreso a Hungría.[41] O goberno real non puido funcionar correctamente durante a súa ausencia porque era o gardián do selo real.[41]

Ameaza napolitana (1384-1385)[editar | editar a fonte]

Lois I de Anjou morreu o 10 de setembro de 1384, o que permitiu ao seu rival, Carlos III de Nápoles, estabilizar o seu goberno en Italia meridional durante os seguintes meses.[42][38] A consolidación de Carlos III en Nápoles tamén contribuíu á formación dun grupo de nobres que apoiaba as súas pretensións en Hungría.[38][43] Xoán Horvat, ban de Macsó, e o seu irmán, Paulo, bispo de Zagreb, eran as principais figuras dese movemento.[44] Sexismundo de Luxemburgo intentou convencer a raíña nai de que aceptase o seu matrimonio con María, mais ela non o aceptou.[45] Abandonou Hungría a principios de 1385.[35]

As raíñas e os seus partidarios iniciaron negociacións cos representantes da oposición, mais non se chegou a ninguna reconciliación na reunión de Požega na primavera de 1385.[46][47] Despois da chegada a Hungría dunha delegación francesa en maio de 1385, María estaba comprometida con Lois de Francia.[48] A partir dese momento, Lois de Francia asinaba as súas cartas como «Lois de Francia, rei de Hungría», segundo Jean Froissart.[48] no mesmo mes, a raíña nai despidiu a Estevo Lackfi, acusándoo de alta traizón.[49] Tamén enviou cartas a Zagreb e outros lugares do reino, nas que prohibía aos seus habitantes apoiar os Lackfi, Nicolao Szécsi, o bispo Paulo Horvat e os seus familiares.[49] Xoán e Paulo Horvat e os seus aliados ofreceron formalmente a coroa a Carlos III de Nápoles e invitárono a Hungría en agosto.[35][50] Tamén nese mesmo mes, María confirmou a adquisición de Kotor por parte de Tvrtko I de Bosnia en Dalmacia.[51] Sexismundo irrumpiu na Alta Hungría, acompañado polos seus primos, Jobst e Prokop de Moravia, e ocupou o condado de Pozsony.[35][38] A raíña nai substituíu a Nicolao Garai con Nicoaos Szécsi como nádor e nomeou a Estevo Lackfi voivoda de Transilvania e Nicolao Zámbou mestre do tesouro.[52]

En setembro de 1385, Carlos III de Nápoles desembarcou en Senj en Dalmacia e marchou a Zagreb.[51] Sexismundo de Luxemburgo chegou a Buda e convenceu a raíña nai de dar o seu consentimento para o seu matrimonio con María.[51][38] A cerimonia tivo lugar nesa mesma cidade en outubro, mais Sexismundo non foi coroado rei nin recibiu ningunha función gobernamental.[38][53] A raíña nai convocou unha nova dieta e María ratificou novamente as liberdades dos nobres, pero o réxime das raíñas seguía sendo impopular.[53] Sexismundo abandonou Buda e hipotecou os territorios ao oeste do río Vág aos seus primos moravos.[53] Mentres tanto, Carlos III de Nápoles partiu de Zagreb e anunciou que quería restablecer a paz e a orde pública en Hungría.[53]

Reinado de Carlos II (1385-1386)[editar | editar a fonte]

Isabel de Bosnia e a súa filla María chorando sobre a tumba de Lois I durante a coroación de Carlos II de Hungría e III de Nápoles (József Molnár, c. 1880).

Moitos membros da nobreza uníronse a Carlos III de Nápoles, quen marchaba cara a Buda.[54] María e a súa nai recibírono cerimoniosamente antes de chegar e el entrou na capital acompañado das dúas raíñas a principios de decembro de 1385.[55][56] María abdicou sen resistencia a mediados de decembro por temor a que Carlos III a matase.[55] O novo gobernante primeiro adoptou o título de gobernador, pero a dieta declarouno rei.[57] Carlos III (xa Carlos II) foi coroado rei de Hungría en Székesfehérvár o 31 de decembro.[18] De acordo co cronista contemporáneo Lorenzo de Monacis, María e a súa nai, que asistiron á coroación de Carlos II, visitaron a tumba de Lois I durante a cerimonia e botáronse a chorar a causa dos acontecementos recientes.[57]

Carlos II non detivo a María nin a súa nai, que continuaron a vivir no palacio real en Buda.[58] A raíña nai Isabel e Nicolao Garai decidiron en segredo desfacerse de Carlos II.[59][60][61] Convenceron a Blaise Forgách, mestre dos copeiros, para que se unise a eles e prometéronlle o dominio de Gimes se asasinaba o rei.[62] Por petición da raíña Isabel, Carlos II visitouna a ela e á súa filla o 7 de febreiro de 1386.[62] Durante a reunión, Blaise Forgách atacou o rei, feríndoo gravemente na cabeza.[62][63] Carlos II foi levado a Visegrád, onde morreu o 24 de febreiro.[59]

Restauración e captura (1386-1387)[editar | editar a fonte]

María foi restaurada no trono coa súa nai gobernando no seu nome.[61] A raíña nai informou os cidadáns de Kőszeg dende o 14 de febreiro que «a raíña María recuperara a Santa Coroa».[64] Porén, os irmáns Horvat alzáronse en rebelión en nome do fillo do rei asasinado, Ladislau I de Nápoles.[65] o esposo de María, Sexismundo, e o seu irmán, Venceslau, invadiron a Alta Hungría en abril.[18] Despois de semanas de negociacións, as raíñas recoñeceron o status de Sexismundo como consorte nun tratado que se asinou en Győr a principios de maio.[59][66] Tamén confirmaron a hipoteca de Sexismundo sobre as terras ao oeste do Vág a favor de Jobst e Prokop de Moravia.[66] Logo da sinatura do tratado, as raíñas regresaron a Buda e Sexismundo dirixiuse a Bohemia, o que suxire que non estaba satisfeito co tratado.[67]

Nicolao Garai defendiendo a súa soberana María e a súa nai Isabel de mans dos croatas (Mihály Kovács, c. 1855).

A raíña nai Isabel, quen segundo o historiador do século XV Johannes de Thurocz estaba «impulsada pola locura», decidiu visitar os condados do sur do reino controlados por partidarios de Ladislau I de Nápoles.[59][65] A raíña nai e María partiron cara a Đakovo, acompañadas por Nicolao Garai e un pequeno séquito arredor do 15 de xullo.[59][65][68] Porén, Xoán Horvát, Xoán de Palisna e os seus servidores emboscaron e atacaron as raíñas e o seu séquito en Gorjani o 25 de xullo.[59][65] O pequeno séquito das raíñas loitou contra os atacantes, mais foron asasinados ou capturados.[69] Blaise Forgách e Nicolao Garai foron decapitados e as súas cabezas lanzadas á carruaxe das raíñas.[70] Isabel tomou responsabilidade da rebelión e rogou aos atacantes que perdonasen a vida da súa filla, segundo o relato de Johannes de Thurocz.[70][71]

María e a súa nai foron encarceradas[65] no castelo de Gomnec, unha fortaleza do bispado de Zagreb.[72] En ausencia das raíñas, os baróns do reino convocaron unha dieta cun «selo dos regnicoles» acabado de tallar[59] (sigillum regnicolarum; réginicole é un antigo vocábulo xurídico francés que designa os habitantes naturais dun reino ou estado, en oposición a aubain ou «estraño»). En nome da raíña María, prometeron un perdón xeral, mais os Horvat rexeitaron someterse.[59] As dúas raíñas foron trasportadas a Krupa e de alí ao castelo de Novigrade na costa do mar Adriático.[65][72] Os baróns ou a dieta elixiron como nádor a Estevo Lackfi e rexente a Sexismundo de Luxemburgo.[73] Os seguidores de Xoán Horvat estrangularon a raíña Isabel en presenza de María a principios de xaneiro.[73] No mesmo mes, Sexismundo invadiu Eslavonia, mais non puido vencer os rebeldes.[73][68]

Aproveitando a anarquía en Hungría, as tropas polacas invadiron Hálych e Lodomeria en febreiro.[74] só Ladislau II de Opole, que reclamaba ambos os dous reinos, protestou contra esa acción.[75] Sexismundo foi coroado rei o 31 de marzo cando decidiu que o reino xa non podería existir sen un gobernante efectivo.[73] Un dos seus seguidores, Iván de Krk, asediou o castelo de Novigrad coa axuda dunha frota veneciana ao mando de Giovanni Barbarigo.[65][76] Capturaron o castelo e liberaron a María o 4 de xuño de 1387,[77] quen estaba especialmente agradecida con Barbarigo; ela nomeouno cabaleiro e outorgoulle 600 floríns de ouro anuais.[77]

Cogoberno co seu marido (1387-1395)[editar | editar a fonte]

Selo real de María I de Hungría.

María reuniuse co seu marido en Zagreb o 4 de xullo.[68] Permaneceu oficialmente como cogobernante xunto a Sexismundo ata o final da súa vida, mais a súa influencia no goberno era mínima.[78] As concesións de terras de Sexismundo sempre foron aprobadas co gran selo de María durante o primeiro ano do seu goberno común, mais a partir de entón os beneficiarios rara vez buscaron a confirmación dela.[77] As cartas reais contaban os seus anos de reinado, pero non dende a súa coroación senón a do seu esposo.[77] Porén, María convenceu o seu esposo para ordenar a tortura e execución a Xoán Horvat, capturado en xullo de 1394, aínda que Sexismundo estaba disposto a perdoarlle a vida.[79][80]

María estaba embarazada cando se aventurou soa nunha cacería por un bosque de Buda o 17 de maio de 1395.[61] O seu cabalo tropezou, lanzouna e aterrou sobre ella.[81] O trauma induciu o parto e deu a luz prematuramente un fillo.[61] A raíña sucumbiu ás feridas fatais; ao estar lonxe de calquera asistencia médica, o seu fillo tamén morreu.[61] Foi enterrada na catedral de Várade.[1] A irmá de María, Eduvixes, reclamou a Coroa, mais Sexismundo retivo o poder sen moita dificultade.[78][82]

Devanceiros[editar | editar a fonte]

Devanceiros de María I de Hungría[2][83]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Csukovits 2012, p. 120.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Süttő 2002, p. 67.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Engel 2001, p. 169.
  4. ↑ Halecki 1991, p. 56.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Engel 2001, p. 170.
  6. ↑ Solymosi & Körmendi 1981, p. 222.
  7. ↑ Halecki 1991, p. 55.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Solymosi & Körmendi 1981, p. 224.
  9. ↑ 9,0 9,1 Süttő 2002, pp. 67-68.
  10. ↑ Halecki 1991, p. 69.
  11. ↑ Süttő 2002, p. 68.
  12. ↑ Halecki 1991, p. 71.
  13. ↑ Halecki 1991, pp. 57, 71.
  14. ↑ Halecki 1991, p. 73.
  15. ↑ Halecki 1991, pp. 74-75.
  16. ↑ Halecki 1991, p. 75.
  17. ↑ Michaud, Claude (2000). "The kingdoms of Central Europe in the fourteenth century". En Jones, Michael. c. 1300-c. 1415. The New Cambridge medieval history (en inglés) VI. Cambridge: Cambridge University Press. p. 742. ISBN 0-521-36290-3. OCLC 874314683. 
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 Bartl et al. 2002, p. 40.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 19,5 Engel 2001, p. 195.
  20. ↑ Halecki 1991, p. 98.
  21. ↑ 21,0 21,1 Fügedi 1986, p. 37.
  22. ↑ Michael 1997, p. 339.
  23. ↑ Fügedi 1986, p. 43.
  24. ↑ Fügedi 1986, pp. 43-44.
  25. ↑ Fügedi 1986, p. 32.
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 Engel 2001, p. 196.
  27. ↑ Tuchman 1978, p. 399.
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 28,3 Halecki 1991, p. 99.
  29. ↑ 29,0 29,1 Fügedi 1986, p. 52.
  30. ↑ 30,0 30,1 Halecki 1991, p. 101.
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 31,3 Solymosi & Körmendi 1981, p. 226.
  32. ↑ 32,0 32,1 Fine 1994, p. 394.
  33. ↑ Fügedi 1986, p. 63.
  34. ↑ Engel 2001, pp. 195-196.
  35. ↑ 35,0 35,1 35,2 35,3 Solymosi & Körmendi 1981, p. 227.
  36. ↑ Fügedi 1986, p. 67.
  37. ↑ Engel 2001, pp. 196-197.
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 38,3 38,4 38,5 Engel 2001, p. 197.
  39. ↑ Fügedi 1986, p. 69.
  40. ↑ Halecki 1991, p. 109.
  41. ↑ 41,0 41,1 Fügedi 1986, p. 70.
  42. ↑ Tuchman 1978, p. 409.
  43. ↑ Fine 1994, p. 395.
  44. ↑ Fine 1994, pp. 395-396.
  45. ↑ Halecki 1991, p. 125.
  46. ↑ Süttő 2002, pp. 70-71.
  47. ↑ Csukovits 2012, pp. 120-121.
  48. ↑ 48,0 48,1 Fügedi 1986, p. 62.
  49. ↑ 49,0 49,1 Fügedi 1986, p. 68.
  50. ↑ Magaš, Branka (2007). Croatia through history: the making of a European state (en inglés). Londres: SAQI. p. 63. ISBN 978-0-86356-775-9. OCLC 255141723. 
  51. ↑ 51,0 51,1 51,2 Fine 1994, p. 396.
  52. ↑ Fügedi 1986, p. 94.
  53. ↑ 53,0 53,1 53,2 53,3 Fügedi 1986, p. 96.
  54. ↑ Fügedi 1986, p. 97.
  55. ↑ 55,0 55,1 Fügedi 1986, p. 98.
  56. ↑ Solymosi & Körmendi 1981, p. 228.
  57. ↑ 57,0 57,1 Fügedi 1986, p. 99.
  58. ↑ Fügedi 1986, pp. 103-104.
  59. ↑ 59,0 59,1 59,2 59,3 59,4 59,5 59,6 59,7 Engel 2001, p. 198.
  60. ↑ Fügedi 1986, p. 106.
  61. ↑ 61,0 61,1 61,2 61,3 61,4 Csukovits 2012, p. 121.
  62. ↑ 62,0 62,1 62,2 Fügedi 1986, p. 107.
  63. ↑ Halecki 1991, p. 157.
  64. ↑ Fügedi 1986, p. 111.
  65. ↑ 65,0 65,1 65,2 65,3 65,4 65,5 65,6 Fine 1994, p. 397.
  66. ↑ 66,0 66,1 Bartl et al. 2002, p. 41.
  67. ↑ Fügedi 1986, p. 124.
  68. ↑ 68,0 68,1 68,2 Solymosi & Körmendi 1981, p. 229.
  69. ↑ Fügedi 1986, p. 129.
  70. ↑ 70,0 70,1 Fügedi 1986, p. 130.
  71. ↑ Bak, János M (1997). "Queens as scapegoats in medieval Hungary". En Duggan, Anne. Queens ande queenship in medieval Europe (en inglés). Boydell Press. p. 231. ISBN 0-851-15881-1. OCLC 862146805. 
  72. ↑ 72,0 72,1 Fügedi 1986, p. 131.
  73. ↑ 73,0 73,1 73,2 73,3 Engel 2001, p. 199.
  74. ↑ Halecki 1991, pp. 164-165.
  75. ↑ Halecki 1991, p. 165.
  76. ↑ Süttő 2002, pp. 73, 75.
  77. ↑ 77,0 77,1 77,2 77,3 Süttő 2002, p. 73.
  78. ↑ 78,0 78,1 Engel 2001, p. 201.
  79. ↑ Engel 2001, p. 202.
  80. ↑ Süttő 2002, pp. 74-75.
  81. ↑ Süttő 2002, p. 76.
  82. ↑ Halecki 1991, p. 220.
  83. ↑ Halecki 1991, pp. 366-367.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Bartl, Július; Čičaj, Viliam; Kohútova, Mária; Letz, Róbert; Segeš, Vladimír; Škvarna, Dušan (2002). Slovak history: chronology and lexicon (en inglés). Wauconda: Bolchazy-Carducci Publishers/Slovenské Pedegogické Nakladatel'stvo. ISBN 0-86516-444-4. OCLC 43607496. 
  • Csukovits, Enikő (2012). "Mária". En Gujdár, Noémi; Szatmáry, Nóra. Magyar királyok nagykönyve: Uralkodóink, kormányzóink és az erdélyi fejedelmek életének és tetteinek képes története [Encyclopedia of the kof Hungary: an illustrated history of the life and deeds of our monarchs, regents and the princes of Transylvania] (en húngaro). Budapest: Reader's Digest. pp. 120–121. ISBN 978-963-289-214-6. OCLC 827055657. 
  • Engel, Pál (2001). The realm of St Stephen: a history of medieval Hungary, 895–1526 (en inglés). Nova York: I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3. OCLC 56676014. 
  • Fine, John VA, Jr. (1994). The late medieval Balkans: a critical survey from the late twelfth century to the Ottoman conquest (en inglés). Ann Arbor: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4. OCLC 749133662. 
  • Fügedi, Erik (1986). "Könyörülj, bánom, könyörülj ..." ["Have mercy on me, my ban, have mercy ..."] (en húngaro). Budapest: Helikon. ISBN 9-632-07662-1. OCLC 908921267. 
  • Halecki, Oskar (1991). Jadwiga of Anjou and the rise of East Central Europe. Atlantic studies on society in change (en inglés). Boulder: Polish Institute of Arts and Sciences of America/Columbia University Press. ISBN 0-88033-206-9. OCLC 637818350. 
  • Michael, Maurice, ed. (1997). The annals of Jan Długosz (en inglés). Chichester: IM Publications. ISBN 1-901019-00-4. OCLC 163756818. 
  • Solymosi, László; Körmendi, Adrienne (1981). "A középkori magyar állam virágzása és bukása, 1301–1506" [The heyday and fall of the medieval Hungarian State, 1301–1526]. En Solymosi, László. A kezdetektől 1526-ig [From the beginning to 1526]. Magyarország történeti kronológiája [Historical chronology of Hungary] (en inglés) I. Budapest: Akadémiai Kiadó. pp. 188–228. ISBN 963-05-2661-1. OCLC 313143718. 
  • Süttő, Szilárd (2002). "Mária". En Kristó, Gyula. Magyarország vegyes házi királyai [The kings of various dynasties of Hungary] (en húngaro). Szeged: Szukits Könyvkiadó. pp. 67–76. ISBN 963-9441-58-9. OCLC 314690887. 
  • Tuchman, BW (1978). A distant mirror: the calamitous 14th century (en inglés). Nova York: Ballantine. ISBN 0-345-34957-1. OCLC 1007410883. 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=María_I_de_Hungría&oldid=6662088»