Daimiel

Daimiel

Brasón
Localización
39°04′20″N 3°36′52″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Castela-A Mancha
Provincia	provincia de Cidade Real
Capital	Daimiel
Poboación
Poboación	17.629 (2023) (40,25 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Mancomunidade «Terra de Cabaleiros e Tablas de Daimiel»
Superficie	438 km²
Altitude	627 m
Comparte fronteira con	Almagro Arenas de San Juan Las Labores Puerto Lápice Manzanares Villarrubia de los Ojos Malagón Fuente el Fresno Torralba de Calatrava Bolaños de Calatrava
Organización política
• Alcalde	Leopoldo Jeronimo Sierra Gallardo
Identificador descritivo
Código postal	13250
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	13039
Páxina web	aytodaimiel.es

Daimiel é un concello español da provincia de Cidade Real, en Castela-A Mancha. É un importante enclave vinícola e industrial do Campo de Calatrava, na rexión da Mancha. Foi declarada cidade en 1887 pola Raíña Rexente María Cristina de Habsburgo-Lorena.

A uns 10 quilómetros da cidade sitúase un dos parques nacionais do Estado e Reserva da Biosfera, o Parque Nacional das Tablas de Daimiel, creado en 1973, con reclasificación en 1980.

Situación

O concello está situado na metade norte da provincia de Cidade Real. Limita cos termos municipais seguintes: ao norte con Villarrubia de los Ojos, ao sur con Bolaños de Calatrava, ao leste con Manzanares, ao oeste con Torralba de Calatrava, ao suroeste con Almagro, ao noroeste con Malagón e Fuente el Fresno e ao nordés con Puerto Lápice, Arenas de San Juan e Las Labores. Atópase a 29 km ao nordés da capital provincial, e dista 168 km de Madrid.

Economía

Praza de España, cunha oliveira milenaria no centro.

A agricultura é o sector económico máis importante desta localidade. O viñedo pode considerarse o cultivo básico na zona. Dentro da variedade de viñedo cultivado destaca: a Airén, ocupando o 95% da superficie total, seguida en menor proporción pola Cencibel e Chelva. Prodúcese como cultivo único ou como cultivo asociado, xeralmente coa oliveira.

Tamén é importante na zona a gandería, principalmente pola produción de leite. Aproximadamente o 80% de devandita produción destínase á venda, mentres que o resto é para a elaboración de queixos, acollidos baixo a Denominación de orixe Queixo manchego.

Destaca a actividade téxtil, con numerosos talleres de confección, así como a madeira, agroalimentarios e industrias tradicionais. O sector servizos, co comercio e a hostalería, son dúas pezas claves na economía daimieleña, servindo a cidade de centro comercial para os pobos da contorna. Ademais, o sector da construción ten pequenas empresas construtoras dedicadas principalmente á subcontratación dos seus servizos con grandes corporacións.

O municipio ten tres polígonos industriais con boas comunicacións por estrada e ferrocarril. O primeiro foi inaugurado en 1998, o segundo en 2006 baixo o nome de Polígono Industrial Daimiel Sur, mentres que o terceiro, o Complexo Industrial Alto Guadiana, aínda está en construción^[cando?].

Patrimonio artístico

Fonte "La Manola" no Parterre; detrás, a Parroquia de Santa María a Maior.

• Igrexa de Santa María

Situada no Parterre, a súa orixe probablemente sexa templario, debido a que se atoparon multitude de pegadas desta orde. A igrexa foi reconstruída e ampliada en épocas posteriores pola Orde de Calatrava. Na fachada norte, atópase a Porta da Umbría, de arco oxival con dous arquivoltas. Na fachada de poñente existe outra porta, de arco gótico, tapiada; e na fachada do mediodía está a Porta do Sol, protexida por un pórtico de tres arcadas con arco acortinado de orixe renacentista. A torre, que está dividida en tres corpos, foi reconstruída en 1818.

• Convento da Nosa Señora da Victoria

De mediados do século XVII, fundado na antiga ermida da Santísima Trindade, con autorización do Rei Filipe IV. No interior merece destacarse a bóveda de canón con lunetos e a cúpula do cruceiro. Residen nel algunhas monxas de clausura.

• Ermida da Virxe da Paz

Está situada ao final da rúa Jesús, nunha pequena praza co mesmo nome. Foi a igrexa do antigo Convento de relixiosas Carmelitas Descalzas desde 1615 ata mediados do século pasado, cando se trasladaron fóra da cidade.

• Igrexa de San Pedro Apóstolo

Parroquia de San Pedro Apóstolo, nevada.

Situada na praza do mesmo nome, naceu como consecuencia do crecemento da poboación no século XVI e grazas á licenza do emperador Carlos V o 10 de febreiro de 1542. Foi declarada Ben de Interese Cultural, coa categoría de Monumento Nacional en 1989.

É de planta de cruz latina, orde dórica, bóvedas de ladrillo e arcos en pedra; en cruceiro e ábsida, as bóvedas son de crucería. Ten dúas portas, a porta principal e outra aos pés da nave de estilo renacentista recentemente restaurada. A torre é de planta cadrada co remate octogonal.

Posuía un gran retablo barroco destruído polos republicanos na Guerra Civil. O actual é obra do escultor Alfredo Lerga, inaugurado en 1948. Na ábsida hai algunhas pinturas modernas realizadas polo daimieleño Juan D'opazo. Ao altar maior abren dúas portas, a da dereita diríxese á Capela do Pilar, e a da esquerda conduce á sancristía. Durante o século XVIII construíronse dous coros: un alto, que se conserva na actualidade e, outro baixo xa desaparecido.

• Praza de España

Situada no centro da cidade, é o lugar de celebración dos actos máis significativos e importantes, como eventos taurinos ou o mercado semanal. A súa orixe remóntase ao século XVI, cando era chamada Praza dos portais brancos. De orixe renacentista, son notables os seus exemplos de arquitectura civil e popular decimonónicos, de dúas plantas, zócolos e bases de pedra, entaboamentos e cornixa de revogo e restos de ladrillo. En 1880, as columnas de pedra foron substituídas por columnas de ferro.

Nun extremo da Praza de España atópase a Oliveira Milenaria, un monumento natural plantado polos árabes no século X; exemplar único e representativo do seu cultivo tradicional (variedade cornicabra). A finais de xaneiro de cada ano celébrase a Festa da Oliveira, festa popular á que acudiron personaxes coñecidos como José Antonio Camacho, José Mota, o Club Balonmano Ciudad Real ou José Bono.

• Teatro Ayala

Está situado na rúa Gregorio Molinero, xunto ao Parterre. A súa construción data do ano 1884, de estilo construtivo próximo ao clasicismo formal da época. Trátase do difundido tipo de teatro en ferradura, composto dun sistema de palcos. A fachada presentaba unha serie de elementos decorativos: pilastras, capiteis, ménsulas e relevos xeométricos, hoxe totalmente inexistentes. En 1943 sofre unha reforma, pasando de teatro en ferradura con palcos a cine con entreplanta.

• Mercado Municipal e antigo Instituto Laboral

Obras de Miguel Fisac, arquitecto daimieleño de prestixio internacional, pai e precursor do que se deu en chamar Arquitectura Orgánica. O Mercado Municipal está situado na esquina da rúa Santa Teresa con Ruiz Valdepeñas. No Parque da nosa Señora do Carme atópase o antigo Instituto Laboral, outra gran mostra da súa obra e que agora ocupa o Centro da auga.

• Centro de Interpretación da auga e os Humidais Manchegos

Antigo Instituto Laboral, atópase no parque Municipal, na saída da estrada de Daimiel a Madrid. Coa súa visita poden coñecerse mellor os aspectos naturais, sociais, económicos e históricos relacionados coa auga na rexión e co Parque Nacional das Tablas de Daimiel.

Festas de interese

Paso do Cristo da Columna, na Semana Santa daimieleña.

• Entroido: celébrase un desfile de comparsas ao cal asisten numerosas asociacións culturais da rexión. Cada ano outórgase a "Máscara Guarrona", unha distinción destinada a un cidadán destacado pola súa participación nestas festas. O martes de entroido, moi popular en Daimiel, é máis coñecido como "O día do Río", no cal as máscaras Guarronas visitan o río Azuer á saída do pobo.
• Semana Santa: foi declarada de interese turístico rexional en 2002. Comeza o Domingo de Ramos con "La borriquilla", onde os nenos das diferentes confrarías coas súas respectivas túnicas desfilan acompañando á imaxe de Xesús á súa entrada en Xerusalén. O Martes Santo pola noite, desde a ermida do Cristo da Luz fai o seu desfile procesional a modo de Viacrucis a centenaria Arquiconfraría da Paixón. O Mércores Santo desde a Igrexa de San Pedro Apóstolo sae a Arquiconfraría do Cristo do Consolo. O Xoves Santo pola noite fai o seu desfile procesional desde a parroquia de San Pedro Apóstolo a Confraría do Santísimo Cristo da Columna e A nosa Señora da Amargura, coñecida popularmente como "os Coloraos". Esta é a confraría pasionaria máis antiga da localidade, sendo nomeada nas Relacións topográficas de Filipe II, mandadas facer en 1575. O Venres Santo, co primeiro raio de luz, sae desde a Igrexa da Paz unha das confrarías máis grandes de España, a do noso Pai Xesús Nazareno con máis de 5.000 irmáns. Ese mesmo día pola tarde, desde a Igrexa de Santa María saen a confraría do Cristo da Expiración e a Nosa Señora das Dores, coñecidos popularmente como "os Brancos". Pola noite, desde a Igrexa de San Pedro Apóstolo, saen as confrarías do Cristo do Sepulcro ("os Negros") e da nosa Señora da Soidade ("os Corbatos"). O Sábado Santo sae ás rúas de Daimiel a última confraría, a de María Abatida, Raíña dos Mártires, coñecida popularmente como "os Capuchinos".
• Día da Tixola (de la Sartén): celébrase a terceira semana de xuño. Cocíñanse pratos típicos da zona como faragullas, gachas ou pisto, e termina de madrugada cunha chocolatada e ao ritmo dunha orquestra.
• Feira: ten lugar entre o 31 de agosto e o 5 de setembro. Hai distintas atraccións, postos comerciais, e ademais no auditorio teñen lugar concertos.
• Romaría da Virxe das Cruces: celébrase na honra á patroa, a Virxe das Cruces, no seu santuario.
• Día de Juan D'opazo: os mozos saen a pintar aos parques ou as prazas de Daimiel para recordar a este pintor daimieleño. Celébrase a finais de maio ou a principios de xuño.

Irmandamentos

A cidade de Daimiel está irmandada con:

• Cacaopera
• Vilassar de Mar

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Sitio web do concello (en castelán)