Collocalia esculenta

Parella de Collocalia esculenta descansando debaixo dun balcón.

Individuo de Collocalia esculenta descansando nunha cova.

Ovos de Collocalia esculenta.

Collocalia esculenta, é unha especie de ave da subclase das neornites, infraclase dos neognatos, orde dos apodiformes, familia dos apódidos e tribo dos colocaliinos, unha das catro integradas no xénero Collocalia.

Propia da illa indonesia de Sulawesi, estendéndose cara ao leste até Nova Guinea, o arquipélago de Bismarck e as illas Salomón; como todas as salanganas, refúxiase pola noite e nidifica en covas.

A especie tipo son os espécimes que viven en Ambón, unha das illas Molucas de Indonesia.

Taxonomía

Descrición

A especie foi descrita en 1758 por Carl von Linné (Linnaeus), na 10ª edición do seu Systema Naturae, co nome de Hirundo esculenta (debido a que, pola súa morfoloxía, semellaba ser unha anduriña).

Etimoloxía

Para a do xénero, véxase Collocalia.

O epíteto específico, esculenta, é o feminino do adxectivo latino ēsculentus. -a, -um, "comestíbel", "bo como para comer".

Sinónimo

Ademais de polo nome actualmente válido, a especié coñécese tamén polo protónimo que lle deu Linneo:

• Hirundo esculenta Linnaeus, 1758

Nomes vulgares

Debido á brillantez da súa plumaxe, que contrasta coa doutras salanganes, que a teñen mate, na maioría dos idimoas coñécese co nome de salangana lustrosa (coas adaptacións propias de cada lingua).

Subespecies

Segundo o Congreso Ornitolóxico Internacional (IOC), organización cuxas decisións seguen a maioría dos ornitólogos, recoñece na actualidade (2019) as 17 subespecies seguintes:

• Collocalia esculenta (Linnaeus, 1758)
  • C. e. minuta Stresemann, 1925
  • C. e. esculenta (Linnaeus, 1758)
  • C. e. manadensis Salomonsen, 1983
  • C. e. spilura G. R. Gray, 1866
  • C. e. amethystina Salomonsen, 1983
  • C. e. numforensis Salomonsen, 1983
  • C. e. nitens Ogilvie-Grant, 1914
  • C. e. misimae Salomonsen, 1983
  • C. e. tametamele Stresemann, 1921
  • C. e. stresemanni Rothschild & Hartert, 1914
  • C. e. heinrothi Neumann, 1919
  • C. e. spilogaster Salomonsen, 1983
  • C. e. hypogrammica Salomonsen, 1983
  • C. e. lagonoleucos Schodde, Rheindt, & Christidis, 2017
  • C. e. becki Mayr, 1931
  • C. e. makirensis Mayr, 1931

Porén, o Sistema Integrado de Información Taxonómica (ITIS) recoñece 32, o mesmo que BioLib.

Características

Collocalia esculenta mide de 9 a 11,5 cm de lonxitude. A súa plumaxe é brillante, de cor negra azulada polas partes superiores, incluíndo o píleo; ás veces se ve negra e cunha carapucha. A peituga é negra; o ventre e os flancos son brancos con finas moutas negras nas marxes. As puntas das ás son arredondadas, e as partes inferiores delas, negras. A cola é arredondada cunha fendedura pouco profunda e pequenas bandas brancas. É tan semellante a Aerodramus spodiopygius que deben observarse tanto as súas partes superiores como as inferiores de ambas as aves para distinguilas.

Comportamento

Esta especie nidifica dentro de covas e edificios, contruíndo os niños en superficies verticais ou debaixo de estruturas ou superficies horizontais, segregando un xel pegañento e unindo unha especie de herba en forma de corda á súa superficie. Pode verse voando sobre bosques, ríos, regatos e camiños, cazando insectos en voo.

Parellas de Collocalia esculenta consideráronse como posíbeis padres adoptivos para restauraren poboacións en perigo de extinción de Aerodramus fuciphagus nas Illas Andamán.

Distribución

Collocalia esculenta distribúese pola India, Myanmar, Tailandia, Malaisia, Singapur, Indonesia, Timor, Brunei, Illas Christmas, Filipinas, Papúa Nova Guinea, Illas Salomón, Vanuatu e Nova Caledonia. E é divagante en Australia. Non é migrante.

Estado de conservación

A Unión Internacional para a Conservación da Natureza e dos Recursos Naturais (UICN), tendo en conta que esta especie ten unha área de distribución moi grande e, a pesar de que a tendencia de poboación parece diminuír, non se cre que o descenso sexa o suficientemente rápido como para aproximarse aos limiares de "vulnerábel", polo que a especie é avaliada como LC (pouco preocupante).

Véxase tamén

Bibliografía

• Camfield, Alaine (2004): Apodidae. Na Animal Diversity Web.
• Chantler, P. (1999): Family Apodidae (Swifts). En: J. del Hoyo, A. Elliott & J, Sargatal, eds. Handbook of the Birds of the World, Vol. 5. Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona, España: Lynx Edicions. ISBN 978-84-8733-425-2.
• Christidis, L. & Boles, W. E. (2008): Systematics and Taxonomy of Australian Birds. Collingwood, Victoria, Australia: CSIRO Publishing. ISBN 978-0-6430-6511-6.
• del Hoyo, J.: Collar, N. J.; Christie, D. A.; Elliott, A. & Fishpool, L. D. C. (2014): HBW and BirdLife International Illustrated Checklist of the Birds of the World. Volume 1: Non-passerines. Barcelona, España / Cambridge, UK: Lynx Edicions / BirdLife International. ISBN 978-84-9655-394-1.
• Hobbs, Joseph J. (2004): "Problems in the harvest of edible birds' nests in Sarawak and Sabah, Malaysian Borneo". Biodiversity and Conservation 13 (12): 2209-2226.
• Jordan, David. (2004): "Globalisation and Bird's Nest Soup". International Development Planning Review 26 (1): 97-110.
• Lourie, S. A. & Tompkins, D. M. (2000): The diets of Malaysian swiftlets". Ibis 142 (4): 596-602.
• Marcone, Massimo F. (2005): "Characterization of the edible bird's nest the "Caviar of the East". Food Research International 38 (10) :1125-1134.
• Price, Jordan J.; Johnson, Kevin P. & Clayton, Dale H. (2004): "The evolution of echolocation in swiftlets". Journal of Avian Biology 35 (2): 135-143. Texto completo Arquivado 19 de abril de 2008 en Wayback Machine..
• Thomassen, Henri A.; Tex, Robert-Jan; Bakker, Merijn A.G. & Povel, G. David E. (2005): "Phylogenetic relationships amongst swifts and swiftlets: A multi locus approach". Molecular Phylogenetics and Evolution 37 (1): 264-277.
• Thomassen, Henri A. & Povel, G. David E. (2006): "Comparative and phylogenetic analysis of the echo clicks and social vocalizations of swiftlets (Aves: Apodidae)". Biological Journal of the Linnean Society 88 (4): 631–643.

Outros artigos

• Apodiformes
• Apódidos
• Colocaliinos

Ligazóns externas

• Collocalia esculenta na ADW.
• Glossy Swiftlet. Collocalia esculenta (Linnaeus 1758) na EOL.