Avefría
| Avefría Vanellus vanellus | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
| Estado de conservación | |||||||||||||||||||
 Case ameazada[1] | |||||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Nome binomial | |||||||||||||||||||
| Vanellus vanellus (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||||||
 Azul = área de invernada Amarelo = área de cría; Verde = residente | |||||||||||||||||||
| Sinonimia | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
A avefría,[2][3][4][5][6][7], galdaripo, tamouca,[8] corícora ou galo da braña,[9] Vanellus vanellus, é unha ave limícola da familia carádridos.
Taxonomía
[editar | editar a fonte]Descrición
[editar | editar a fonte]A especie foi descita en 1758 por Linneo na 10ª edición do seu Systema Naturae, baixo o nome de Tringa vanellus.[10]
Sinónimos
[editar | editar a fonte]Ademais de polo nome actualmente válido, a especie coñeceuse tamén polos sinónimos:[10]
- Tringa vanellus Linnaeus (protónimo)
- Vanellus cristatus Meyer
- Vanellus vulgaris Bechstein
Características
[editar | editar a fonte]É unha ave de 30 cm de lonxitude e 68 cm de envergadura alar.
A súa plumaxe é verde escura nas partes superiores, e branca no ventre.
As ás son arrendondadas, e a cola é curta.
É migratoria, e chega até o norte de África, o norte da India e a China.
Aliméntase principalmente de insectos, pero tamén come moluscos.
Hábitat e distribución
[editar | editar a fonte]É común na Europa e na Asia de clima temperado. En Galicia só quedan 50 parellas na zona do río Limia.[Cómpre referencia]
A avefría na cultura popular galega
[editar | editar a fonte]Cos bandos da avefría —Popular[11]
|
Eladio Rodríguez recolle para esta ave o nome de galo monteiro, polo moño de plumas que ten sobra a cabeza [12]. Outro nome baseado na mesma morfoloxía é o de galo da braña.
Constantino García recolleu en Cariño o nome de pito de neve, polo hábitat en que se desenvolve [13]
Ameazas
[editar | editar a fonte]Esta especie sufriu descensos na súa poboación nos anos pasados como resultado da intensificación do uso da terra, a drenaxe das zonas húmidas e a recollida de ovos. A intensificación do uso da terra segue sendo un problema: hoxe en día está ameazada pola redución da produtividade reprodutora como resultado da intensificación e modificación das prácticas agrícolas.[14], especialmente a mellora dos pastos (por exemplo, mediante drenaxe e a aplicación de fertilizantes inorgánicos),[15] o aumento do crecemento dos cultivos de cereais de inverno".[16] Importantes hábitats na área migratoria na costa do mar Báltico están ameazados pola contaminación por petróleo, a drenaxe das zonas húmidas para a rega, o abandono da terra e as prácticas cambiantes de xestión da terra, que provocan o crecemento excesivo de matogueiras.[17] A destrución do seu hábitat tamén pode ocorrer polos cultivos de primavera (utilizando maquinaria) nos campos de cultivo.[14] A especie é susceptible de botulismo aviar, polo que pode verse ameazada por brotes futuros da enfermidade,[18] e pode sufrir a depredación dos niños por parte de depredadores nativos e introducidos (por exemplo, o ourizo europeo, Erinaceus europaeus), nalgunhas illas,[19] córvidos, garzas, gaivotas e raposos. A especie cázase para uso comercial (para venderse como alimento) e con fins recreativos en Irán,[20] e tamén se caza en Francia, Grecia, Italia e España.[21]
Estado de conservación
[editar | editar a fonte]Sospéitase que esta especie está a diminuír a súa poboación a un ritmo moderadamente rápido. Polo tanto, a Unión Internacional para a Conservación da Natureza e dos Recursos Naturais cualifica o seu status como NT (case ameazada). Se novas informacións suxiren que estes descensos están a producirse máis rápido, merecería unha revalorización; case cumpre os requisitos para cualificarse como VU (vulnerábel).[1]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 BirdLife International (2017): Vanellus vanellus na Lista vermella da UICN. Versión 2022-1. Consultada o 9 de setembro de 2022.
- ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para avefría.
- ↑ Lahuerta Mouriño, Fernando; Vázquez Álvarez, Francisco X.; Rodríguez Villanueva, Xosé L. (2000). Vocabulario multilingüe de organismos acuáticos. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades. ISBN 84-453-3316-X.
- ↑ Penas Patiño, Xosé Manuel (2004). Guía das aves de Galicia. Baía Edicións. ISBN 978-84-96128-69-9.
- ↑ Definición de avefría no Dicionario de Galego de Ir Indo e a Xunta de Galicia.
- ↑ VV. AA. (2009). Gran Dicionario Xerais da Lingua. Xerais. ISBN 978-84-9914-070-4.
- ↑ Mª P., Jiménez Aleixandre, (1991). "Zooloxía". Vocabulario de ciencias naturais. Xunta de Galicia.
- ↑ ILG. "Dicionario de dicionarios". Consultado o 04-11-2024.
- ↑ A Chave. "Os nomes galegos das aves (5ª ed.)" (PDF). Consultado o 04-11-2024.
- ↑ 10,0 10,1 Vanellus vanellus (Linnaeus, 1758) no GBIF. Consultado o 9 de setembro de 2022.
- ↑ Penas Patiño, Xosé M.; Pedreira López, Carlos (1980). Guía das aves de Galicia. Ficha da avefría. Ilustrado por Calros Silvar. Vigo: Editorial Galaxia. p. 141. ISBN 84-7154-379-6.
- ↑ Eladio Rodríguez González: Diccionario enciclopédico gallego-castellano (1958-1961), s. v. galiña.
- ↑ Constantino García González (1985): Glosario de voces galegas de hoxe, Universidade de Santiago, Verba, anexo 27.
- ↑ 14,0 14,1 del Hoyo, J., Elliott, A. & and Sargatal, J. (1996): Handbook of the Birds of the World. Volume 3. Hoatzin to Auks. Barcelona, España: Lynx Edicions. ISBN 978-84-8733-420-7.
- ↑ Baldi, A., Batary, B. & Erdos, S. (2005): "Effects of grazing intensity on bird assemblages and populations of Hungarian grasslands". Agriculture Ecosystems & Environment 108: 251-263.
- ↑ Eggers, S.; Unell, M. & Pärt, T. (2011): "Autumn-sowing of cereals reduces breeding bird numbers in a heterogeneous agricultural landscape". Biol. Conserv. 144: 1137-1144.
- ↑ Grishanov, D. (2006): "Conservation problems of migratory waterfowl and shorebirds and their habitats in the Kaliningrad region of Russia". En: G. Boere, C. Galbraith & D. Stroud, eds. Waterbirds around the world, p. 356. Edinburgh, U.K.: The Stationary Office.
- ↑ Hubalek, Z., Skorpikova, V. & Horal, D. (2005): "Avian botulism at a sugar beet processing plant in South Moravia (Czech Republic)". Vetinarni Medicina 50 (10): 443-445.
- ↑ Jackson, D. B. (2001): "Experimental Removal of Introduced Hedgehogs Improves Wader Nest Success in the Western Isles, Scotland". Journal of Applied Ecology' 38 (4): 802-812.
- ↑ Balmaki, B. & Barati, A. (2006): "Harvesting status of migratory waterfowl in northern Iran: a case study from Gilan Province". En: Boere, G., Galbraith, C. & Stroud, D., eds. Waterbirds around the world, pp. 868-869. Edinburgh, UK: The Stationary Office.
- ↑ Trolliet, B. (2003): "Elements for a lapwing (Vanellus vanellus) management plan". Game and Wildlife Science 20 (1-2)): 93-144.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Avefría |
 |
Wikispecies posúe unha páxina sobre: Avefría |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- del Hoyo, Josep, Andrew Elliott & Jordi Sargatal, eds. (1996): Handbook of the Birds of the World. Volume 3. Hoatzin to Auks. Barcelona, España: Lynx Edicions. ISBN 978-84-8733-420-7.
- Harrison, Colin J. O. (1991): Encyclopaedia of Animals: Birds. Londres, Reino Unido: Merehurst Press. ISBN 1-8539-1186-0.
