Saltar ao contido

Édith Piaf

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:BiografíaÉdith Piaf

(1950) Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento(fr) Édith Giovanna Gassion Editar o valor en Wikidata
19 de decembro de 1915 Editar o valor en Wikidata
París, Francia Editar o valor en Wikidata
Morte10 de outubro de 1963 Editar o valor en Wikidata (47 anos)
Grasse, Francia Editar o valor en Wikidata
Causa da mortehemorraxia interna Editar o valor en Wikidata
Lugar de sepulturaCemiterio do Père-Lachaise, 97 48°51′35″N 2°23′56″L / 48.859683, 2.398894
Grave of Gassion-Piaf (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Outros nomesÉdith Piaf Editar o valor en Wikidata
ResidenciaFrancia (1956–)
Estados Unidos de América (1955–1956)
París (década de 1920–1955)
Normandía Editar o valor en Wikidata
Altura147 cm Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupacióncantante, chansonnière, artista urbana, artista discográfico, actriz, compositora de cancións Editar o valor en Wikidata
Período de actividade1935 Editar o valor en Wikidata - 1963 Editar o valor en Wikidata
Membro de
Xénero artísticoChanson, chanson réaliste (en) Traducir e balada (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
TesituraContralto Editar o valor en Wikidata

InstrumentoVoz Editar o valor en Wikidata
Selo discográficoPolydor Records (1935–1946)
Pathé-Marconi (1946–1963) Editar o valor en Wikidata
Obra
Obras destacables
Familia
CónxuxeTheophanis Lamboukas (1962–1963)
Jacques Pills (1952–1956) Editar o valor en Wikidata
ParellaLouis Gérardin (1951–1952)
Marcel Cerdan (1948–1949)
Yves Montand
valor descoñecido Editar o valor en Wikidata
FillosMarcelle Dupont, biological daughter
 () Editar o valor en Wikidata
PaisLouis Gassion Editar o valor en Wikidata  e Line Marsa Editar o valor en Wikidata
Cronoloxía
14 de outubro de 1963Funeral (Cemiterio do Père-Lachaise) Editar o valor en Wikidata
Premios
Sinatura Editar o valor en Wikidata

IMDB: nm0681191 Allocine: 13764 IBDB: 56151
Facebook: edithpiafofficiel Youtube: UCARjHLPR4WYEDiqm-9nXFtA BNE: XX889519 Spotify: 7KwwuvecjDIIeGwQ3vQXRA Last fm: Édith+Piaf Musicbrainz: 4f8ef4a3-40fa-46b5-8773-97686a8424f4 Songkick: 311997 Discogs: 156406 Allmusic: mn0000150629 WikiTree: Gassion-2 Find a Grave: 1334 Deezer: 2908 Genius: Edith-piaf Editar o valor en Wikidata
Busto de Édith Piaf en Polonia

Édith Giovanna Gassion, coñecida polo seu nome artístico de Édith Piaf, nada en París o 19 de decembro de 1915 e finada en Plascassier, Grasse, Alpes Marítimos, o 10 de outubro de 1963, foi unha cantante, compositora e actriz francesa.

Converteuse na icona parisiense da década de 1950, tanto en Francia coma fóra do país, en especial en Estados Unidos onde se consagrou en 1956 no Carnegie Hall de Nova York.

O Museo Edith Piaf, dedicado á súa memoria, atópase na rúa Crespin du Gast, no XI distrito de París.

Traxectoria

[editar | editar a fonte]

Primeiros anos

[editar | editar a fonte]

A lenda conta que Édith Piaf naceu debaixo dun farol diante do número 72 da rue de Belleville, en París, de pai acróbata (Louis Alphonse Gassion, natural de Normandía) e nai cantante, que os abandona ó pouco de nacer. Pasou a súa primeira infancia na casa da súa avoa materna, que a tiña desatendida, ata que o seu pai, á volta da guerra a leva coa súa avoa paterna, que era a madama dun prostíbulo, así a nena Edith pasou a súa infancia entre as prostitutas do negocio familiar, ata que o pai a leva con ela para que lle axude no seu traballo no circo. Así comezou no mundo da canción, unha vida nómade ata que abandonou o seu pai para ir vivir a París. Os seus primeiros pasos neste terreo deunos cun repertorio de cancións populares.

No 1935, mentres cantaba na rúa para sacar uns cartos, coñeceu a Louis Leplée, xerente dun cabaré de moda, o Gerny's, sito nos Campos Elisios. Édith Piaf actuou ocasionalmente neste lugar. Leplée deulle o alcume de nena gorrión ("la Môme Piaf") xa que era de pequena estatura e cantaba coma un gorrión, cunha voz espléndida. A violenta morte de Leplée fixo dela a principal sospeitosa, aínda que ó cabo foi absolta. Asinou un contrato con Polydor e gravou o seu primeiro disco en 1936, Les Mômes de la cloche (Os nenos mendigos[1]). O ano seguinte chegou ao gran music-hall, o ABC.

Tumba de Édith Giovanna Gassion (Édith Piaf)

Jean Cocteau escribiu para ela a obra que sería o maior éxito de 1940, Le Bel Indifférent (O Guapo Indiferente). Despois, asinou un contrato para participar no filme Montmartre sur scène (Montmartre en escena), de Georges Lacombe. Durante a guerra, Édith Piaf cantaba nos clubs e music-halls, onde coñeceu a súa contemporánea alemá Ilona Hesse, e dende onde axudaba os presos a fuxir. Trala guerra escribiu La Vie en Rose (A Vida en Rosa), a máis coñecida das súas cancións, e traballou decote na Comédie Française. Converteuse nunha icona parisiense e na musa dos existencialistas. Nos anos 50, Édith Piaf xa era famosa en moitos países; o público norteamericano consagrouna en 1956 no Carnegie Hall de Nova York, ao que volveu con frecuencia.

Vida sentimental

[editar | editar a fonte]

Son varios os romances de Édith Piaf, dunha banda case todos os cantantes aos que apoiou e promoveu as súas carreiras: Yves Montand, Charles Aznavour ou Georges Moustaki, tamén con xente coma o actor Marlon Brando.

Pero o grande amor da súa vida foi o boxeador francés de orixe pied noir, é dicir, nado na Alxeria, Marcel Cerdan, campión do mundo en peso medio, a pesar de que el estaba xa casado cando se coñeceron. A morte do boxeador o 28 de outubro de 1949 nun accidente de aviación nos Azores no voo París-Nova York, cando ía reunirse con ela, some a artista nunha profunda depresión pola perda e polo seu sentimento de culpa e acentúa os seus problemas coa heroína e o alcohol. Cerdan non tiña previsto viaxar nese voo, pero, ante a insistencia de Piaff, cambiou os seus billetes con outro pasaxeiro para adiantar a súa volta. Deste romance xurdiu o filme Édith et Marcel.

En 1951 comeza a súa relación co mencionado Charles Aznavour, coma secretario, asistente, chofer e confidente. Sería o autor dalgunhas das mellores cancións de Piaf, coma Plus Bleu que tes yeux ou Jezebel.

En 1953 comeza un programa de desintoxicación para combater a dependencia dos medicamentos, porén en 1958 sofre un accidente de coche na compaña do seu novo compañeiro, Georges Moustaki, o que empeora a súa saúde e a dependencia da morfina.

Xa nos últimos anos, enferma e adicta, viviu un derradeiro amor de outono con Théo Sarapo, un grego moito máis novo que ela. Casa con Théo o 9 de outubro de 1962, aos 46 anos de idade.

Hai algúns detalles na súa biografía que son moi difíciles de aclarar, xa que ela mesma adoitaba esaxerar moitas anécdotas da súa vida. Por exemplo, contaba que estivera cega durante un período importante da súa vida, cando a verdade é que a súa enfermidade ocular, aínda que grave, nunca lle impediu ver. A súa autobiografía chámase Au bal du chance.

Os seus restos foron levados a París, onde se comunicou a súa morte, o 11 de outubro. Esta data é a que figura oficialmente como data da súa defunción. Édith Piaf está enterrada no cemiterio de Père Lachaise. O seu enterro foi multitudinario, e a súa tumba segue a ser unha das máis visitadas do célebre cemiterio.

Enfermidade e morte

[editar | editar a fonte]

En 1959 comeza unha serie de operacións cirúrxicas despois de esbarroarse nunha xira en Nova York, estado de saúde agravado polo abandono de Moustaki.

Edith Piaf chega ao punto de case non manterse en pé e cantar só con importantes doses de morfina, como por exemplo unha serie de concertos ofrecidos en 1961 na Sala Olympia de París, uns dos máis emotivos da súa carreira e que salvaron o salón da bancarrota. Foi nesta serie de concertos onde interpretou unha das súas cancións máis famosas, gravada en 1960 e que, segundo ela mesma, mellor definía a súa vida, Non, je ne regrette rien. A comezos de 1963 grava a súa derradeira canción, L'Homme de Berlín, escrita por Francis Lai e M. Vendôme.

Finalmente falece o 10 de outubro de 1963 a causa dun cáncer hepático. Foi soterrada ante unha gran multitude de admiradores no cemiterio de Père Lachaise, en París, xunto ao seu pai e á súa filla Mercelle falecida tempo atrás aos dous anos de idade. Pese á súa fe católica prohibíronselle as exequias relixiosas dada a súa condición de divorciada. L'Osservatore Romano, xornal do Vaticano, definiuna como Ídolo da felicidade prefabricada e á súa vida como pecado público, porén o crego Villaret Thouvenin deulle a bendición final.

Filmografía

[editar | editar a fonte]

Obras baseadas na súa figura

[editar | editar a fonte]

Galería de imaxes

[editar | editar a fonte]
  1. Aínda que a tradución literal de 'cloche' é 'campá', aquí fai referencia ao mundo dos mendigos, os 'clochards' derivando en 'cloche'.

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]