Vaso François

O Vaso François é un vaso cerámico creado por Ergótimos e pintado por Clitias, cara ao 570-560 a. C., considerado unha obra cimeira da cerámica ática e grega en xeral. Pola súa tipoloxía, corresponde a un cráter^[1] de volutas realizado seguindo a técnica de figuras negras. Tanto os dous autores (Ergotimos mepoiesen, Ergótimos fíxome; e Kleitias megraphsen, Clitias pintoume), como os personaxes representados están identificados por cadansúa inscrición.

Foi descuberto por Alessandro François (1796 - 1857) nunha tumba etrusca dunha necrópole próxima á localidade de Chiusi, na actual Toscana. Os fragmentos que se conservan atopáronse esparexidos en distintos espazos, probablemente por obra de buscadores de tesouros, durante as campañas de 1844 e 1845. Na actualidade exponse no Museo Arqueolóxico de Florencia (Italia).

Esta tipoloxía de cerámica estaba destinada a conter viño mesturado con auga.^[2] Os cráteres eran recipientes de cerámica (ou de metal) de gran tamaño que se colocaban no centro da sala onde se celebraba o simposio (banquete), no chan ou sobre unha plataforma, e de onde o copeiro (ou os mesmos comensais) ía retirando e servindo o viño en recipientes máis pequenos e manexables; a boca ancha do cráter permitía introducir o kilix (copa). O tamaño e a calidade deste vaso debían reflictir unha posición social elevada do propietario.

Descrición[editar | editar a fonte]

Trátase dun cráter de volutas, así chamado porque as súas asas sobresaen por riba da boca, formando volutas. A peza mide 66 cm de altura e está decorada con pintura negra sobre fondo vermello. A decoración distribúese en seis bandas horizontais que rodean todo o recipiente, nas que se pintan as figuras (250 ou 270, segundo as fontes^[3]); as liñas que separan as bandas, as asas e mais a banda inferior do vaso son as únicas áreas que presentan motivos xeométricos. As figuras represéntanse de acordo coa lei da frontalidade: ollos e torso de fronte e o resto do corpo de perfil. Como corresponde á época preclásica, os fondos son planos, sen ningún elemento que represente un espazo arquitectónico ou natural, e as figuras son hieráticas, sen expresión. De tódolos xeitos, esta obra representa un claro avance respecto ó período xeométrico anterior cara a un progresivo naturalismo.

Cada unha das bandas presenta dúas escenas, unha a cada lado do vaso, en todo caso escenas mitolóxicas ou animais fantásticos de iconografía orientalizante. Só a terceira e sexta bandas presentan cada unha un único tema que as percorre completamente todo ó redor do vaso.

Cara A:[editar | editar a fonte]

Caza do Xabaril de Calidón.
Xogos funerarios en honor a Patroclo, con carreiras de cuadrigas presididas por Aquiles.
Cortexo nupcial de Peleo e Tetis (pais de Aquiles), con presenza das Horas, as Musas e as Ninfas. Ó final desta procesión aparece Peleo entre un altar e unha casa, e no interior desta casa está sentada Tetis.
Escena da Guerra de Troia e Aquiles perseguindo a Troilo.
Esfinxes e dúas panteras atacando un touro e un cervato.
Loita mitolóxica entre grúas e pigmeos.

Cara B:[editar | editar a fonte]

Mito de Teseo e Ariadna: Teseo regresa vitorioso a Delos, tras matar a Minotauro, acompañado polos mozos atenienses ós que Teseo salvou de ser comestos polo monstro.
Centauromaquia: os lapitas guiados por Teseo.
Cortexo nupcial de Peleo e Tetis.
Cortexo dionisíaco co regreso de Hefesto ó Olimpo e Hera, impaciente, esperando a ser liberada do trono no que aquel a encadeou.
Grifóns e dous leóns atacando un touro e un xabaril.
Loita mitolóxica entre grúas e pigmeos.

Nunha das volutas represéntase a deusa Ártemis alada, como señora dos animais levantando dous leóns pola cabeza. Debaixo, Áiax retirando o cadáver de Aquiles do campo de batalla para evitar que fose ultraxado polos troianos, nunha escena que reforza a magnitude do heroe aumentando artificialmente o seu tamaño. Noutra voluta hai unha Gorgona alada.

Detalle dunha das volutas
Voda de Peleo e Tetis
Áiax carga o corpo de Aquiles
A caza do Xabaril de Calidón
Gorgona alada
Loita das grúas e os pigmeos

Notas[editar | editar a fonte]

↑ "cráter". digalego.xunta.gal. Consultado o 15 de decembro de 2023.
↑ Os gregos non consideraban honorable beber viño puro, un costume propio de pobos sen civilizar, e por iso bebíano mesturado con auga.
↑ "Vaso François" (en castelán). Consultado o 2023-12-15.