Leonardo Padura

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Infotaula de personaLeonardo Padura

Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento(es) Leonardo Padura Fuentes Editar o valor em Wikidata
9 de outubro de 1955 Editar o valor em Wikidata (68 anos)
A Habana, Cuba Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeEspaña
Cuba Editar o valor em Wikidata
EducaciónUniversidade da Habana Editar o valor em Wikidata
Actividade
Campo de traballoLiteratura, xornalismo e film screenwriting (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
OcupaciónEscritor, periodista
Período de actividade1989 Editar o valor em Wikidata -
LinguaLingua castelá Editar o valor em Wikidata
Obra
Obras destacables
Premios

IMDB: nm0655898 Dialnet: 131344 Discogs: 6117711 Editar o valor em Wikidata

Leonardo de la Caridad Padura Fuentes, coñecido como Leonardo Padura, nado na Habana o 9 de outubro de 1955, é un escritor, xornalista e guionista cubano, coñecido polas súas novelas policiais do detective Mario Conde e pola novela El hombre que amaba a los perros (2009).

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Nacido en Mantilla (un dos dez Consellos Populares do barrio de Arroyo Naranjo, no territorio da provincia da Habana), fixo os seus estudos preuniversitarios no pre da Víbora, de onde é a súa esposa, a guionista Lucía López Coll. Estas zonas da Habana, moi ligadas espiritualmente a Padura, veranse reflectidas máis tarde nas súas novelas. Padura estudou Literatura Latinoamericana na Universidade da Habana e comezou a súa carreira como xornalista en 1980 na revista literaria El Caimán Barbudo; tamén escribía para o periódico Juventud Rebelde. Máis tarde deuse a coñecer como ensaísta e escritor de guións audiovisuais e novelista.

A súa primeira novela —Fiebre de caballos—, basicamente unha historia de amor, escribiuna entre 1983 e 1984. Pasou os seis anos seguintes escribindo longas reportaxes sobre feitos culturais e históricos, que, como el mesmo relata, permitíanlle tratar eses temas literariamente. Naquel tempo empezou a escribir a súa primeira novela co detective Mario Conde e, mentres o facía, deuse conta de "que eses anos que traballara como xornalista, foran fundamentais" no seu "desenvolvemento como escritor". "Primeiro, porque me deron unha experiencia e unha vivencia que non tiña, e, segundo, porque estilisticamente eu cambiara absolutamente con respecto á miña primeira novela", explica Padura nunha entrevista a Havana-Cultura.

As novelas policiais de Padura teñen tamén elementos de crítica á sociedade cubana. Respecto diso, o escritor dixo: "Aprendín de Hammett, Chandler, Vázquez Montalbán e Sciascia que é posible unha novela policial que teña unha relación real co ambiente do país, que denuncie ou toque realidades concretas e non só imaxinarias".

O seu personaxe Mario Conde —desordenado, frecuentemente bébedo, fumador, descontento e desencantado, "que arrastra unha melancolía", segundo o mesmo Padura— é un policía que querería ser escritor e que sente solidariedade polos escritores, tolos e borrachos. As novelas con este tenente tiveron grande éxito internacional, foron traducidas a varios idiomas e obtiveron prestixiosos premios. Mario Conde, sinala o escritor na citada entrevista, reflicte as "vicisitudes materiais e espirituais" que tivo que vivir a súa xeración. "Non é que sexa o meu alter ego, pero si foi a maneira que eu tiven de interpretar e reflectir a realidade cubana", confesa.

Mario Conde, en realidade, "non podía nin quería ser policía" e en Paisaje de otoño (1998) deixa a institución —como o mesmo Padura deixou tres anos antes o seu posto de xefe de redacción da Gaceta de Cuba, a revista da Unión de Escritores, para consagrarse á escritura— e cando reaparece en Adiós Hemingway (2001) está xa dedicado á compravenda de libros vellos.

Ten tamén novelas nas que non figura Mario Conde, como La novela de mi vida (2002) ou El hombre que amaba a los perros (2009), onde as críticas á revolución cubana e o réxime estalinista alcanzan as súas cotas máis altas.

Padura escribiu tamén guións cinematográficos, tanto para documentais como para películas de argumento. A miniserie "Cuatro estaciones en la Habana" estreouse en Netflix en 2016. O catro capítulos da serie recrean novelas de Padura, publicada entre 1991 e 1998, especificamente as que constitúen a tetraloxía 'As catro estacións' e cuxo protagonista é o detective Mario Conde.[1]

Vive no barrio de Mantilla, o mesmo no que naceu. Ao preguntarlle por que non pode deixar A Habana, o ambiente da súa historia, dixo: “Son unha persoa conversadora. A Habana é un lugar onde se pode sempre ter unha conversación cun estranxeiro nunha parada de guaguas”.

Obras[editar | editar a fonte]

Novelas[editar | editar a fonte]

  • Fiebre de caballos, Letras Cubanas, La Habana, 1988; Ed. Verbum, Madrid, 2013.
  • Tetralogía de las Cuatro Estaciones:
    • Pasado perfecto, EDUG, Dirección de Publicaciones, Universidad de Guadalajara, 1991 (serie Mario Conde #1)
    • Vientos de cuaresma, Ediciones Unión, La Habana, 1994 (serie Mario Conde #2)
    • Máscaras, Unión de Escritores y Artistas de Cuba; Tusquets, ambas ediciones en 1997 (serie Mario Conde #3)
    • Paisaje de otoño, Tusquets, 1998 (Serie Mario Conde #4)
  • Adiós Hemingway, Ediciones Unión, La Habana, 2001; nesta edición apareceu xunto á noveleta La cola de la serpiente, de 1998.[2] Norma publicou Adiós Hemingway en 2003 e Tusquets, en 2006 (serie Mario Conde #5)
  • La novela de mi vida, Ediciones Unión, La Habana, 2002, novela histórico-detectivesca sobre o poeta cubano José María Heredia.
  • La neblina del ayer, Ediciones Unión, La Habana, 2005 (Tusquets, 2009) (serie Mario Conde #6)
  • El hombre que amaba a los perros, Tusquets, Barcelona, 2009, novela baseada na historia de Ramón Mercader, o asasino de León Trotski que vivió os seus últimos anos na Habana.
  • La cola de la serpiente, versión corrixida; Tusquets, 2011 (serie Mario Conde #7)
  • Herejes, Tusquets, 2013 (serie Mario Conde #8)[3]
  • La transparencia del tiempo, Tusquets, 2018 (serie Mario Conde #9)[4]
  • Como polvo en el viento, Tusquets, 2020,[5] novela sobre o exilio cubano xerado a partir do Período especial.
  • Personas decentes, Tusquets, 2022 (serie Mario Conde #10)[6]

Contos[editar | editar a fonte]

  • Según pasan los años, Letras Cubanas, La Habana, 1989 (82pp)
  • El cazador, Ediciones Unión, colección El Cuentero, La Habana, 1991 (12 pp).[7]
  • La puerta de Alcalá y otras cacerías, contos, Olalla Ediciones, Madrid, 1998
  • El submarino amarillo, antoloxía do conto cubano entre 1966 e 1991, Ediciones Coyoacán: Coordinación de Difusión Cultural, Dirección de Literatura/UNAM, México, 1993
  • Nueve noches con Amada Luna, H Kliczkowski, Colección Mini Letras, Madrid 2006, 64 pp; ISBN 978-84-96592-50-6. Contén 3 relatos:
    • Nueve noches con Amada Luna, escrito a principios dos anos 90; Nada (principios dos 80) e La pared (1987)
  • Mirando al sol, Sarita Cartonera, Lima, 2009 (16pp)
  • Aquello estaba deseando ocurrir, antoloxía de contos reunida por Tusquets Editores, Barcelona, 2015.

Ensaios e reportaxes[editar | editar a fonte]

  • Con la espada y con la pluma: comentarios al Inca Garcilaso de la Vega, Letras Cubanas, La Habana, 1984 (266 pp) - Tese universitaria.
  • Colón, Carpentier, la mano, el arpa y la sombra, Departamento de Actividades Culturales, Universidad de La Habana, 1987
  • Lo real maravilloso, creación y realidad, ensaio, Letras Cubanas, La Habana, 1989
  • Estrellas del béisbol. El alma en el terreno, entrevistas en colaboración con Raúl Arce; Editora Abril, La Habana, 1989 (245 pp)
  • El viaje más largo, Ediciones Unión, La Habana, 1994 (Editorial Plaza Mayor, San Juan, 2002, con prólogo de Wilfredo Cancio Isla), reportaxes.
  • Un camino de medio siglo: Alejo Carpentier y la narrativa de lo real maravilloso, Letras Cubanas, La Habana, 1994 (Fondo de Cultura Económica, México, 2002)
  • Los rostros de la salsa, entrevistas, Ediciones Unión, La Habana, 1997
  • Modernidad, posmodernidad y novela policial, Ediciones Unión, La Habana, 2000. Son cinco ensaios:
    • La cenicienta de la novela; Los hijos de Marlowe y Maigret; El difícil arte de narrar: los cuentos de Raymond Chandler; Negro que te quiero negro: pasado y presente de la novela policial española; e Modernidad y posmodernidad: la novela policial en Iberoamérica
  • La cultura y la Revolución cubana, libro de entrevistas feito por John M. Kirk e Padura; Editorial Plaza Mayor, San Juan, 2002
  • José María Heredia: la patria y la vida, Ediciones Unión, La Habana, 2003
  • Entre dos siglos, ensaio, IPS, La Habana, 2006
  • La memoria y el olvido, ensaios e artigos, IPS, La Habana, 2011.
  • Yo quisiera ser Paul Auster. Ensayos selectos, Editorial Verbum, Madrid, 2015 (Premio Princesa de Asturias das Letras 2015).
  • Agua por todas partes, Tusquets, 2019.

Guións[8][editar | editar a fonte]

  • Yo soy del son a la salsa, documental (1996). Premio Coral no 18 Festival Internacional do Novo Cine Latinoamericano da Habana.
  • Malavana (2002). Dirixida por Guido Giansoldati.
  • Sete días en la Habana (2011). Sete historias dirixidas por sete directoresː Benicio del Toro, Julio Medem, Juan Carlos Tabío, Pablo Trapero, Gaspar Noé, Laurent Cantet e o palestino Elia Suleiman—, que transcorren en sete días. Os guións de tres episodios foron escritos por Padura e a súa esposa Lucía López Coll (O Yuma, A tentación de Cecilia, Doce amargo), e un cuarto está baseado nunha idea do escritor.
  • Regreso a Ítaca (2014). Dirixida por Laurent Cantet, baseada na súa novela La novela de mi vida.
  • Cuatro estaciones en La Habana (2016). Miniserie dirixida por Félix Viscarret.

Premios e recoñecementos[editar | editar a fonte]

  • Primeira Mención Concurso Latinoamericano de Xornalismo José Martí (1988), convocado pola Axéncia Prensa Latina.
  • Premios de Crítica Literaria nas edicións de 1985 e 1988 do Concurso “26 de Xullo”, da Unión de Xornalistas de Cuba.
  • Premio Mirta Aguirre 1985, categoría en Artigo (Ministerio de Cultura de Cuba)
  • Premio UNEAC 1993 por Vientos de cuaresma
  • Premio Café Xixón, 1995
  • Premio da Crítica 1997 (Cuba) polo conto La pared
  • Premio Hammett 1998 por Paisaje de otoño
  • Premio da Unión de Escritores para Vientos de Cuaresma
  • Premio das Illas 2000, Francia
  • Prix deas Amériques insulaires et da Guyane (Fundación do mesmo nome, Point-à-Pître, illa de Guadalupe) pola edición francesa de Pasado perfecto
  • Mellor novela policial traducida en Alemaña por Máscaras
  • Mellor novela policial en Austria 2004 por Vientos de Cuaresma
  • Premio Hammett 2006 por La neblina del ayer
  • Premio Raymond Chandler 2009 (Courmayeur Noir Infestival)[9]
  • Premio Francesco Gelmi dei Caporiaco 2010 (Italia)
  • Finalista do premio Libro do Ano 2010 (Gremio de Libreiros de Madrid)
  • Premio Roger Caillois 2011 de literatura latinoamericana (A Maison de l’Amérique Latine en colaboración coa Société deas Amis et Lecteurs de Roger Caillois e o Pen Club francés)
  • Prix Initiales 2011 (Francia)
  • Premio da Crítica 2011 (Instituto Cubano do Libro)
  • Premio Carbet do Caribe 2011 (revista Carbet & Institut du Tout Monde)[10]
  • Premio Nacional de Literatura 2012[11]
  • Orde das Artes e as Letras (Francia), 2013[12]
  • Premio Internacional de Novela Histórica Cidade de Zaragoza, 2014[13]
  • Premio Princesa de Asturias das Letras 2015 (España)[14]
  • Doutoramento Honoris Causa, UNAM (México), 2017[15]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Travel, OnCuba. "“Cuatro estaciones en La Habana”: la serie “cubana” de Netflix". Viajando en Cuba Can American Travel To Cuba - Oncubatravel (en castelán). Consultado o 2022-12-06. 
  2. Nota del autor en Leonardo Padura. La cola de la serpiente, Tusquets, Barcelona, 2011
  3. Balarezo, Gabriela (0001-11-30). "El escritor Leonardo Padura presentó su novela 'Herejes' en La Habana". El Comercio (en castelán). Consultado o 2022-12-06. 
  4. Ayala-Dip, J. Ernesto (2018-02-05). "Perdido en el tiempo". El País (en castelán). ISSN 1134-6582. Consultado o 2022-12-06. 
  5. Espectador, El (2020-12-24). "ELESPECTADOR.COM". ELESPECTADOR.COM (en spanish). Consultado o 2022-12-06. 
  6. Valladolid, El Día de (2022-08-01). "Las 'gentes decentes' de Leonardo Padura". El Día de Valladolid (en spanish). Consultado o 2022-12-06. 
  7. "Tema homosexual en la literatura cubana de los 80 y los 90: ¿renovación o retroceso? El Rincón del Diablo". web.archive.org. 2012-07-29. Arquivado dende o orixinal o 29 de xullo de 2012. Consultado o 2022-12-06. 
  8. "Leonardo Padura". IMDb (en inglés). Consultado o 2022-12-06. 
  9. Noir in Festival premio Chandler a Padura Fuente, La Repubblica, 01.12.2009; acceso 06.03.2012
  10. "Prix Carbet de la Caraïbe Accueil". web.archive.org. 2012-01-07. Archived from the original on 07 de xaneiro de 2012. Consultado o 2022-12-06. 
  11. "Leonardo Padura gana Premio Nacional de Literatura en Cuba - Ultimas noticias - ElNuevoHerald.com". web.archive.org. 2012-12-20. Archived from the original on 20 de decembro de 2012. Consultado o 2022-12-06. 
  12. "La France à Cuba". cu.ambafrance.org. Consultado o 2022-12-06. 
  13. Press, Europa (2014-05-05). "'Herejes', de Padura, X Premio Novela Histórica". www.europapress.es. Consultado o 2022-12-06. 
  14. lolo (2015-10-19). "Leonardo Padura: “Tengo una deuda de gratitud con España”". Aceprensa (en castelán). Consultado o 2022-12-06. 
  15. "UNAM entrega Honoris Causa a Leonardo Padura". El Universal (en castelán). 2017-11-09. Consultado o 2022-12-06. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]