Thelonious Monk

Thelonious Monk
	;
Nome orixinal	(en) Thelonious S. Monk; (en) Thelonious Monk
Biografía
Nacemento	(en) Thelious Monk Jr. ; 10 de outubro de 1917 ; Rocky Mount, Estados Unidos de América (pt)
Morte	17 de febreiro de 1982 (64 anos); Weehawken, Estados Unidos de América (pt)
Causa da morte	Morte natural (sen valor )
Lugar de sepultura	Ferncliff Cemetery (pt)
Datos persoais
Residencia	Nova Jersey (–1982); Rocky Mount (pt)
País de nacionalidade	Estados Unidos de América
Educación	Stuyvesant High School (en)
Actividade
Ocupación	pianista , músico , músico de jazz , compositor , artista discográfico
Período de actividade	1944 - 1973
Membro de	Thelonious Monk Septet (pt) ; Thelonious Monk Quintet (pt)
Xénero artístico	Jazz, Bebop, Hard bop, Stride piano (pt) e Cool jazz
Lingua	Lingua inglesa
Instrumento	Piano e Jazz piano (pt)
Selo discográfico	Blue Note ; Riverside Records (pt) ; Columbia Records ; Prestige ; Charly Records (pt)
Mecenas	Pannonica de Koenigswarter (pt)
Familia
Cónxuxe	Nellie Monk
Fillos	T. S. Monk (pt)
Parentes	Angelika Beener (en) (sobriña)
	Premios (2006) Prémio Pulitzer Honorário de Citação (pt) ; (2006) Premio Grammy do Salón da Fama; (2002) Premio Grammy do Salón da Fama, premiado polo traballo Genius of Modern Music (pt) , Genius of Modern Music: Volume 2 (en) ; (2000) Premio Grammy do Salón da Fama, premiado polo traballo Monk's Music (pt) ; (1998) Premio Grammy do Salón da Fama, premiado polo traballo Brilliant Corners (pt) ; (1993) Grammy á carreira artística; (1992) Grammy á carreira artística; Bolsa de estudos Guggenheim; estrela no Paseo da Fama de Hollywood ;
Páxina web	monkzone.com

Thelonious Sphere Monk, nado en Rocky Mount (Carolina do Norte) o 10 de outubro de 1917 e finado en Weehawken (Nova Jersey) o 17 de febreiro de 1982, foi un pianista e compositor estadounidense de jazz. O seu estilo interpretativo e compositivo, formado plenamente en 1947, apenas variou nos 25 anos seguintes. Pianista fundador do bebop, tocou tamén baixo o influxo do hard bop e do jazz modal. É coñecido polo seu estilo único de improvisación, así como por compoñer varios temas clásicos do repertorio do jazz, destacando "Round About Midnight", "Straight No Chaser", "52nd Street Theme" e "Blue Monk".

Traxectoria[editar | editar a fonte]

A súa familia trasladouse pouco despois a Manhattan (Nova York). Nese apartamento viviría até o final dos seus días. Comezou a tocar o piano á idade de seis anos e aínda recibiu algunha educación musical, foi esencialmente un autodidacta; as súas primeiras influencias foron dos grandes pianistas de corte stride, James P. Johnson e Willie "The Lion" Smith. Durante a súa adolescencia comezou a traballar nalgúns rent parties tocando o órgano e o piano na igrexa bautista. Estudou no instituto Stuyvesant, se ben nunca chegou a graduarse.

En 1935, decidiu marchar de viaxe a percorrer o mundo acompañando co piano a un predicador evanxelista. Despois de dous anos, regresou á súa cidade e formou o seu propio cuarteto, actuando en diversos clubs até que en 1941 o batería Kenny Clarke elixiuno como pianista da casa para tocar no Minton's Playhouse, o lendario club de Manhattan no que se enxendraría o bebop. O seu estilo na época é descrito como "hard-swinging", con marcadas influencias de Art Tatum, Duke Ellington, James P. Johnson e outros pianistas.

Durante a súa estancia no Minton's, Monk foi perfeccionando o seu estilo único, participando nas sesións chamadas "cutting competitions", cos máis renomeados solistas da época. Durante eses anos, Monk entrou en contacto con músicos como Dizzy Gillespie, Charlie Parker, Miles Davis, Sonny Rollins, Milt Jackson e John Coltrane, que estaban sentando as bases do bebop. En 1944 realizou as súas primeiras gravacións con Coleman Hawkins Quartet. En 1947, gravou por primeira vez como líder da súa propia banda, e publicou o seu LP de debut, Genius of Modern Music, Vol. 1, que mostraba o seu talento tanto para a composición como para a improvisación. Ese mesmo ano casou con Nellie Smith, e en 1949 o matrimonio tivo un fillo, T.S. Monk, que sería batería de jazz. A súa filla Bárbara naceu en 1953.

En agosto de 1951, foi arrestado pola policía de Nova York, acusado de posesión de narcóticos, pois negouse a denunciar ao seu amigo, o tamén pianista Bud Powell, ao que presumiblemente pertencía a droga. Retiróuselle o permiso para actuar en locais nocturnos nos que se consumise alcohol (unha autorización, o "New York City Cabaret Card", que era expedida pola policía). Pasou a primeira metade dos anos 50 compoñendo, gravando discos e actuando en teatros e xiras fóra da cidade.

Tras gravar varios discos para Blue Note entre 1947 e 1952, firmou un contrato con Prestige, para a que gravou entre 1952 e 1954 algúns dos discos máis importantes, incluíndo colaboracións co saxofonista Sonny Rollins e co batería Art Blakey. O produtor Orrin Keepnews, de Riverside Records, persuadiulle de que gravase un disco con temas de Duke Ellington e outro con estándares, para que a súa música se fixese máis accesible ao público medio de jazz. En 1956, gravouse o clásico Brilliant Corners e a partir do ano seguinte os cambios na súa vida sucedéronse.

Monk foi contratado polo Five Spot e alí formaría parte dun cuarteto que contaría co saxofonista John Coltrane. Como consecuencia destas actuacións, a crítica e o público de jazz recoñeceríano por fin como un mestre. O até entón carácter único da súa música, que tan difícil era de asumir por unha audiencia que tiña como modelo a Bud Powell, converteuse en 1957 nun motivo de admiración. De repente, Monk converteuse nunha celebridade e o seu status non cambiaría até o final da súa carreira.

En 1959, o seu cuarteto contou coa participación do saxofonista tenor Johnny Griffin e apareceu cunha orquestra no Town Hall; en 1962 firmou con Columbia e dous anos despois foi portada da revista Time. Un segundo concerto coa orquestra foi celebrado en 1962, resultando mellor que o primeiro, polo que Monk estaría constantemente de xira durante os anos sesenta co seu cuarteto, agora co tenor Charlie Rouse.

Tocou cos Giants of Jazz durante 1971-1972, e en 1973, repentinamente, retirouse. Monk padecía unha enfermidade mental e, á parte dunhas aparicións especiais a mediados dos setenta, viviu recluído o resto da súa vida.