Sibila
A sibila (en grego clásico: αἱ Σῐ́βυλλαι; en singular Σῐ́βυλλᾰ; romanizado: Síbyllai; en latín: Sibyllae), é un personaxe da mitoloxía grega e romana e mais tamén da literatura. Era unha muller que posuía poderes para a profecía,[1] e que inspirados polo deus Apolo.[2] Estaban relacionadas con lugares sagrados concretos[3] onde existían oráculos dende a antigüidade.
Orixe e evolución[editar | editar a fonte]
Segundo a mitoloxía grega, a primeira Sibila, da que deriva o nome das outras, era filla de Dárdano e Neso.
O primeiro autor grego coñecido en mencionar unha sibila foi Heráclito (documentado a través do testemuño de Plutarco) no 500 a. C.:
A Sibila, coa boca frenética que pronuncia cousas para non rirse, sen adornos e sen perfume, aínda chega aos mil anos coa súa voz coa axuda do deus.[4]
Walter Burkert observa que "mulleres frenéticas en cuxos beizos fala o deus" están rexistradas moito antes no Próximo Oriente, en cidades como Mari no segundo milenio e en Asiria no primeiro milenio".[5] Ata as elaboracións literarias dos escritores romanos, as sibilas non eran identificadas por un nome persoal, senón por nomes que fan referencia á localización do seu témenos, ou santuario.
Pausanias, autor do século II, en Hellados Periegesis (en galego, Descrición de Grecia), cando describía as tradicións locais, menciona a primeira sibila en Delfos ("a primeira" [anterior]) e, tamén, indica que se pensaba que foran os libios quen lle deran o nome de "sibila",[6] polo que a primeira sibila, sería a Sibila Líbia. Porén, Frazer opina que esa idea é errónea.[7] A segunda sibila á que se refire Pausanias, e chamada "Herófila",[6] parece ter a súa sede en última instancia en Samos, pero visitou outros santuarios, en Claros, Delos e Delfos e cantou alí, pero que, ao mesmo tempo, Delfos tiña a súa propia sibila.
James Frazer escribiu, na súa tradución e comentario sobre Pausanias, que só dúas das sibilas gregas eran históricas: o herófilo de Erythrae, que se pensa que viviu no século VIII a.C., e Phyto de Samos, que viviu algo máis tarde. Observa que os gregos ao principio parecían coñecer só unha sibila, e cita a Heráclides Póntico como o primeiro escritor antigo en distinguir varias sibilas pois nomea, polo menos, tres sibilas: a frixia, a eritrea e a helespontina.[nota 1] O estudoso David S. Potter escribe: "A finais do século V a.C. parece que "Sibila" era o nome dado a unha única profetisa inspirada".[8]
Como Heráclito, Platón só fala dunha sibila, pero co paso do tempo o número aumentou ata nove, cunha décima, a Sibila tiburtina, probablemente de orixe etrusca, engadida polos romanos. Segundo as Diuinae institutiones de Lactancio (Libro 1, cap. 6), Varrón (século I a. C.) enumera até dez: a persa, a líbica, a délfica, a cimeria, a eritrea, a samia, a cumana, a helespontina (en territorio troiano), a frixio (en Ancira) e a tiburtino (chamada Albunea).
A máis famosa de todas foi a Sibila de Cumas, citada baixo os nomes de Herofila, Demo, Femonoe, Deifoba, Demofila e Amaltea. Foi consultada por Eneas antes de que este descendese ao inframundo, e dise que foi a Italia dende Oriente, onde apareceu ante o rei Tarquinio, ofrecéndolle os Libros Sibilinos. Pausanias tamén menciona unha Sibila hebrea co nome de Sabe, filla de Beroso e Erimante.[9]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Frazer 1898, p. 288 (Ao principio, os gregos parecían coñecer só unha sibila. (Heráclito, citado por Plutarco, De Pythiae Oraculis 6; Aristófanes, Εἰρήνη, 1095, 1116; Platón, Fedro, p. 244b). O primeiro escritor que se sabe que distinguiu varias sibilas é Heráclides Póntico nun libro no que se refiriu aos oráculos, no que parece enumerar polo menos tres, a saber: a frixia, a eritrea e a helespontina).
- Referencias
- ↑ González González, M. "Sibila". Dicionario da Real Academia Galega. A Coruña: Real Academia Galega.
- ↑ Gómez Gallego, Domingo A. "Los enigmáticos libros de la Sibila de Cumas". sobreleyendas.com (en castelán). Consultado o 10 de novembro de 2022.
- ↑ Burkert 1985 p. 117
- ↑ Kahn, (1981), p. 125 (fragmento 92)
- ↑ Burkert 1985, p. 116
- ↑ 6,0 6,1 Pausanias, Description of Greece, 10.12.1 (no Proxecto Perseus).
- ↑ Frazer 1898, p. 288
- ↑ Potter 1990, p. 106
- ↑ Schmitz 1870, p. 815.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Sibila  |
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Burkert, Walter (1985). Greek Religion (en inglés). Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 0-674-36281-0.
- Frazer, J.G. (tradución e comentarios) (1898). Pausanias's Description of Greece, vol. V (en inglés). Londres: Macmillan and Co.
- Kahn, Charles H. (1981). The Art and Thought of Heraclitus (en inglés). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-28645-X.
- Potter, David Stone (1990). Prophecy and history in the crisis of the Roman Empire: a historical commentary on the Thirteenth Sibylline Oracle (en inglés). Oxford: Clarendon Press. ISBN 9780198144830.
- Schmitz, Leonhard (1870). "Sibylla". En Smith, William. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology Vol. III (en inglés). Boston: Little, Brown and Company.
