Orangután de Tapanuli: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
m Arranxos varios, replaced: {{Cite journal → {{Cita publicación periódica (3), {{Cite news → {{Cita novas
Liña 24: Liña 24:
| range_map_caption = En azul, a distribución do xénero ''[[Pongo]]'' na illa de [[Sumatra]], sendo a mancha inferior a correspondente ó orangután de Tapanuli e as restantes a [[orangután de Sumatra]].
| range_map_caption = En azul, a distribución do xénero ''[[Pongo]]'' na illa de [[Sumatra]], sendo a mancha inferior a correspondente ó orangután de Tapanuli e as restantes a [[orangután de Sumatra]].
}}
}}
O '''orangután de Tapanuli''' (''Pongo tapanuliensis'') é unha especie de [[orangután]], nativo do sur de Tapanuli, na illa de [[Sumatra]], en [[Indonesia]].<ref name="curbio">{{Cite journal|last1=Nater|first1=Alexander|last2=Mattle-Greminger|first2=Maja P.|last3=Nurcahyo|first3=Anton|last4=Nowak|first4=Matthew G.|last5=de Manuel|first5=Marc|last6=Desai|first6=Tariq|last7=Groves|first7=Colin|last8=Pybus|first8=Marc|last9=Sonay|first9=Tugce Bilgin|display-authors=|date=2017-11-02|title=Morphometric, Behavioral, and Genomic Evidence for a New Orangutan Species|url=http://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(17)31245-9|journal=[[Current Biology]]|volume=|pages=|doi=10.1016/j.cub.2017.09.047|via=|last10=Roos|first10=Christian|last11=Lameira|first11=Adriano R.|last12=Wich|first12=Serge A.|last13=Askew|first13=James|last14=Davila-Ross|first14=Marina|last15=Fredriksson|first15=Gabriella|last16=de Valles|first16=Guillem|last17=Casals|first17=Ferran|last18=Prado-Martinez|first18=Javier|last19=Goossens|first19=Benoit|last20=Verschoor|first20=Ernst J.|last21=Warren|first21=Kristin S.|last22=Singleton|first22=Ian|last23=Marques|first23=David A.|last24=Pamungkas|first24=Joko|last25=Perwitasari-Farajallah|first25=Dyah|last26=Rianti|first26=Puji|last27=Tuuga|first27=Augustine|last28=Gut|first28=Ivo G.|last29=Gut|first29=Marta|last30=Orozco-terWengel|first30=Pablo|last31=van Schaik|first31=Carel P.|last32=Bertranpetit|first32=Jaume|last33=Anisimova|first33=Maria|last34=Scally|first34=Aylwyn|last35=Marques-Bonet|first35=Tomas|last36=Meijaard|first36=Erik|last37=Krützen|first37=Michael}}</ref> É unha de tres especies coñecidas de orangután, xunto co [[orangután de Sumatra]] (''Pongo abelii''), que habita na parte noroeste da illa, e o [[orangután de Borneo]] (''Pongo pygmaeus''). Foi descrito como unha especie diferente no ano [[2017]] e é a primeira especie de [[homínido]] descrita dende o [[bonobo]] (''Pan paniscus'') en 1929.<ref name="Reese_A">{{Cite journal |last=Reese |first=April |date=2017-11-02 |title=Newly discovered orangutan species is also the most endangered |url=http://www.nature.com/doifinder/10.1038/nature.2017.22934 |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |access-date=2017-11-10|volume=|pages= |doi=10.1038/nature.2017.22934 |via=}}</ref>
O '''orangután de Tapanuli''' (''Pongo tapanuliensis'') é unha especie de [[orangután]], nativo do sur de Tapanuli, na illa de [[Sumatra]], en [[Indonesia]].<ref name="curbio">{{Cita publicación periódica|last1=Nater|first1=Alexander|last2=Mattle-Greminger|first2=Maja P.|last3=Nurcahyo|first3=Anton|last4=Nowak|first4=Matthew G.|last5=de Manuel|first5=Marc|last6=Desai|first6=Tariq|last7=Groves|first7=Colin|last8=Pybus|first8=Marc|last9=Sonay|first9=Tugce Bilgin|display-authors=|date=2017-11-02|title=Morphometric, Behavioral, and Genomic Evidence for a New Orangutan Species|url=http://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(17)31245-9|journal=[[Current Biology]]|volume=|pages=|doi=10.1016/j.cub.2017.09.047|via=|last10=Roos|first10=Christian|last11=Lameira|first11=Adriano R.|last12=Wich|first12=Serge A.|last13=Askew|first13=James|last14=Davila-Ross|first14=Marina|last15=Fredriksson|first15=Gabriella|last16=de Valles|first16=Guillem|last17=Casals|first17=Ferran|last18=Prado-Martinez|first18=Javier|last19=Goossens|first19=Benoit|last20=Verschoor|first20=Ernst J.|last21=Warren|first21=Kristin S.|last22=Singleton|first22=Ian|last23=Marques|first23=David A.|last24=Pamungkas|first24=Joko|last25=Perwitasari-Farajallah|first25=Dyah|last26=Rianti|first26=Puji|last27=Tuuga|first27=Augustine|last28=Gut|first28=Ivo G.|last29=Gut|first29=Marta|last30=Orozco-terWengel|first30=Pablo|last31=van Schaik|first31=Carel P.|last32=Bertranpetit|first32=Jaume|last33=Anisimova|first33=Maria|last34=Scally|first34=Aylwyn|last35=Marques-Bonet|first35=Tomas|last36=Meijaard|first36=Erik|last37=Krützen|first37=Michael}}</ref> É unha de tres especies coñecidas de orangután, xunto co [[orangután de Sumatra]] (''Pongo abelii''), que habita na parte noroeste da illa, e o [[orangután de Borneo]] (''Pongo pygmaeus''). Foi descrito como unha especie diferente no ano [[2017]] e é a primeira especie de [[homínido]] descrita dende o [[bonobo]] (''Pan paniscus'') en 1929.<ref name="Reese_A">{{Cita publicación periódica |last=Reese |first=April |date=2017-11-02 |title=Newly discovered orangutan species is also the most endangered |url=http://www.nature.com/doifinder/10.1038/nature.2017.22934 |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |access-date=2017-11-10|volume=|pages= |doi=10.1038/nature.2017.22934 |via=}}</ref>


== Descubrimento e nome ==
== Descubrimento e nome ==
Unha poboación illada de orangutáns na área de Batang Toru de Tapanuli foi descuberta en 1939.<ref>{{cita libro|título=Natuur in Zuid- en Oost- Borneo. Fauna, flora en natuurbescherming in de Zuider- en Ooster-Afdeeling van Borneo. In 3 Jaren Indisch Natuur Leven: Opstellen over Landschappen, Dieren en Planten, Tevens Elfde Verslag (1936-1938)|apelido=|nome=|editorial=Nederlandsch-Indische Vereeniging tot Natuurbescherming|ano=1939|isbn=|localización=Batavia, Indonesia|páxinas=334–411|lingua=neerlandés}}</ref> A poboación foi redescuberta por unha expedición á área en 1997,<ref>{{cita web |nome=Erik |apelido=Meijaard |título=A Sumatran Wonderland |url=http://jakartaglobe.id/opinion/erik-meijaard-sumatran-wonderland/ |páxina-web=JakartaGlobe |dataacceso=11 de novembro de 2017}}</ref> pero non foi recoñecida como unha especie diferente daquela.<ref name="Gill_V">{{Cita novas |url=http://www.bbc.com/news/science-environment-41848816 |título=New great ape species identified |apelido=Gill |nome=Victoria |data=2 de novembro de 2017|editor=[[BBC News]]|dataacceso=3 de novembro de 2017|lingua=inglés}}</ref> ''Pongo tapanuliensis'' foi identificado como unha especie despois dun detallado estudo [[Árbore filoxenética|filoxenético]] en 2017. O estudo analizou as mostras [[xenética]]s de 37 orangutáns salvaxes from de poboación de Sumatra e Borneo e levouse a cabo unha análise [[Morfoloxía (bioloxía)|morfolóxica]] dos [[esqueleto]]s de 34 machos adultos.<ref name="curbio" /> O espécime primario do estudo, e o [[holotipo]] da especie, foi o esqueleto dun macho adulto de from Batang Toru que morreu despois de ser ferido polos locais en novembro de 2013.<ref name="curbio" /><ref name="Goldman">{{Cite news |url=https://news.nationalgeographic.com/2017/11/new-orangutan-species-sumatra-borneo-indonesia-animals/|title=New Species of Orangutan Is Rarest Great Ape on Earth |last=Goldman |first=Jason G. |date=2017-11-02|work=|access-date=2017-11-06|archive-url=|archive-date=|dead-url=|publisher=[[National Geographic Society]]}}</ref> A caveira e o [[postcranio]] do espécime consérvanse no [[Museo zoolóxico de Bogor]].<ref name="curbio" /> A [[caveira]] e os dentes do macho de Batang Toru difiren significativamente dos das outras especies de orangutáns.<ref name="Stokstad">{{Cite journal|last=Stokstad|first=Erik|date=2017-11-02|title=New great ape species found, sparking fears for its survival|url=http://www.sciencemag.org/news/2017/11/new-great-ape-species-found-sparking-fears-its-survival|journal=[[Science (journal)|Science]]|language=en|volume=|pages=|doi=10.1126/science.aar3900|via=}}</ref> O estudo xenético tamén sinalou que a poboación de Batang Toru podería ser considerada unha especie diferente, xa que os [[xenoma]]s dos dous individuos da poboación amosan trazos distintivos.<ref name="curbio" />
Unha poboación illada de orangutáns na área de Batang Toru de Tapanuli foi descuberta en 1939.<ref>{{cita libro|título=Natuur in Zuid- en Oost- Borneo. Fauna, flora en natuurbescherming in de Zuider- en Ooster-Afdeeling van Borneo. In 3 Jaren Indisch Natuur Leven: Opstellen over Landschappen, Dieren en Planten, Tevens Elfde Verslag (1936-1938)|apelido=|nome=|editorial=Nederlandsch-Indische Vereeniging tot Natuurbescherming|ano=1939|isbn=|localización=Batavia, Indonesia|páxinas=334–411|lingua=neerlandés}}</ref> A poboación foi redescuberta por unha expedición á área en 1997,<ref>{{cita web |nome=Erik |apelido=Meijaard |título=A Sumatran Wonderland |url=http://jakartaglobe.id/opinion/erik-meijaard-sumatran-wonderland/ |páxina-web=JakartaGlobe |dataacceso=11 de novembro de 2017}}</ref> pero non foi recoñecida como unha especie diferente daquela.<ref name="Gill_V">{{Cita novas |url=http://www.bbc.com/news/science-environment-41848816 |título=New great ape species identified |apelido=Gill |nome=Victoria |data=2 de novembro de 2017|editor=[[BBC News]]|dataacceso=3 de novembro de 2017|lingua=inglés}}</ref> ''Pongo tapanuliensis'' foi identificado como unha especie despois dun detallado estudo [[Árbore filoxenética|filoxenético]] en 2017. O estudo analizou as mostras [[xenética]]s de 37 orangutáns salvaxes from de poboación de Sumatra e Borneo e levouse a cabo unha análise [[Morfoloxía (bioloxía)|morfolóxica]] dos [[esqueleto]]s de 34 machos adultos.<ref name="curbio" /> O espécime primario do estudo, e o [[holotipo]] da especie, foi o esqueleto dun macho adulto de from Batang Toru que morreu despois de ser ferido polos locais en novembro de 2013.<ref name="curbio" /><ref name="Goldman">{{Cita novas |url=https://news.nationalgeographic.com/2017/11/new-orangutan-species-sumatra-borneo-indonesia-animals/|title=New Species of Orangutan Is Rarest Great Ape on Earth |last=Goldman |first=Jason G. |date=2017-11-02|work=|access-date=2017-11-06|archive-url=|archive-date=|dead-url=|publisher=[[National Geographic Society]]}}</ref> A caveira e o [[postcranio]] do espécime consérvanse no [[Museo zoolóxico de Bogor]].<ref name="curbio" /> A [[caveira]] e os dentes do macho de Batang Toru difiren significativamente dos das outras especies de orangutáns.<ref name="Stokstad">{{Cita publicación periódica|last=Stokstad|first=Erik|date=2017-11-02|title=New great ape species found, sparking fears for its survival|url=http://www.sciencemag.org/news/2017/11/new-great-ape-species-found-sparking-fears-its-survival|journal=[[Science (journal)|Science]]|language=en|volume=|pages=|doi=10.1126/science.aar3900|via=}}</ref> O estudo xenético tamén sinalou que a poboación de Batang Toru podería ser considerada unha especie diferente, xa que os [[xenoma]]s dos dous individuos da poboación amosan trazos distintivos.<ref name="curbio" />


O [[Nomenclatura binomial|nome científico]], ''tapanuliensis,'' así como o nome común, o orangután de Tapanuli, refírese a Tapanuli, a área do norte de [[Sumatra]] onde vive a especie.<ref name="curbio" />
O [[Nomenclatura binomial|nome científico]], ''tapanuliensis,'' así como o nome común, o orangután de Tapanuli, refírese a Tapanuli, a área do norte de [[Sumatra]] onde vive a especie.<ref name="curbio" />

Revisión como estaba o 26 de novembro de 2017 ás 14:18

Orangután de Tapanuli

Macho adulto.

Femia adulta.
Femia adulta.

Clasificación científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Mammalia
Orde: Primates
Suborde: Haplorrhini
Infraorde: Simiiformes
Superfamilia: Hominoidea
Familia: Hominidae
Subfamilia: Ponginae
Tribo: Pongini
Xénero: Pongo
Especie: Pongo tapanuliensis
Nurcahyo, Meijaard, Nowak, Fredriksson, & Groves, 2017
En azul, a distribución do xénero Pongo na illa de Sumatra, sendo a mancha inferior a correspondente ó orangután de Tapanuli e as restantes a orangután de Sumatra.
En azul, a distribución do xénero Pongo na illa de Sumatra, sendo a mancha inferior a correspondente ó orangután de Tapanuli e as restantes a orangután de Sumatra.

En azul, a distribución do xénero Pongo na illa de Sumatra, sendo a mancha inferior a correspondente ó orangután de Tapanuli e as restantes a orangután de Sumatra.

O orangután de Tapanuli (Pongo tapanuliensis) é unha especie de orangután, nativo do sur de Tapanuli, na illa de Sumatra, en Indonesia.[1] É unha de tres especies coñecidas de orangután, xunto co orangután de Sumatra (Pongo abelii), que habita na parte noroeste da illa, e o orangután de Borneo (Pongo pygmaeus). Foi descrito como unha especie diferente no ano 2017 e é a primeira especie de homínido descrita dende o bonobo (Pan paniscus) en 1929.[2]

Descubrimento e nome

Unha poboación illada de orangutáns na área de Batang Toru de Tapanuli foi descuberta en 1939.[3] A poboación foi redescuberta por unha expedición á área en 1997,[4] pero non foi recoñecida como unha especie diferente daquela.[5] Pongo tapanuliensis foi identificado como unha especie despois dun detallado estudo filoxenético en 2017. O estudo analizou as mostras xenéticas de 37 orangutáns salvaxes from de poboación de Sumatra e Borneo e levouse a cabo unha análise morfolóxica dos esqueletos de 34 machos adultos.[1] O espécime primario do estudo, e o holotipo da especie, foi o esqueleto dun macho adulto de from Batang Toru que morreu despois de ser ferido polos locais en novembro de 2013.[1][6] A caveira e o postcranio do espécime consérvanse no Museo zoolóxico de Bogor.[1] A caveira e os dentes do macho de Batang Toru difiren significativamente dos das outras especies de orangutáns.[7] O estudo xenético tamén sinalou que a poboación de Batang Toru podería ser considerada unha especie diferente, xa que os xenomas dos dous individuos da poboación amosan trazos distintivos.[1]

O nome científico, tapanuliensis, así como o nome común, o orangután de Tapanuli, refírese a Tapanuli, a área do norte de Sumatra onde vive a especie.[1]

Notas

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Nater, Alexander; Mattle-Greminger, Maja P.; Nurcahyo, Anton; Nowak, Matthew G.; de Manuel, Marc; Desai, Tariq; Groves, Colin; Pybus, Marc; Sonay, Tugce Bilgin; Roos, Christian; Lameira, Adriano R.; Wich, Serge A.; Askew, James; Davila-Ross, Marina; Fredriksson, Gabriella; de Valles, Guillem; Casals, Ferran; Prado-Martinez, Javier; Goossens, Benoit; Verschoor, Ernst J.; Warren, Kristin S.; Singleton, Ian; Marques, David A.; Pamungkas, Joko; Perwitasari-Farajallah, Dyah; Rianti, Puji; Tuuga, Augustine; Gut, Ivo G.; Gut, Marta; Orozco-terWengel, Pablo; van Schaik, Carel P.; Bertranpetit, Jaume; Anisimova, Maria; Scally, Aylwyn; Marques-Bonet, Tomas; Meijaard, Erik; Krützen, Michael (2017-11-02). "Morphometric, Behavioral, and Genomic Evidence for a New Orangutan Species". Current Biology. doi:10.1016/j.cub.2017.09.047. 
  2. Reese, April (2017-11-02). "Newly discovered orangutan species is also the most endangered". Nature. doi:10.1038/nature.2017.22934. Consultado o 2017-11-10. 
  3. Natuur in Zuid- en Oost- Borneo. Fauna, flora en natuurbescherming in de Zuider- en Ooster-Afdeeling van Borneo. In 3 Jaren Indisch Natuur Leven: Opstellen over Landschappen, Dieren en Planten, Tevens Elfde Verslag (1936-1938) (en neerlandés). Batavia, Indonesia: Nederlandsch-Indische Vereeniging tot Natuurbescherming. 1939. pp. 334–411. 
  4. Meijaard, Erik. "A Sumatran Wonderland". JakartaGlobe. Consultado o 11 de novembro de 2017. 
  5. Gill, Victoria (2 de novembro de 2017). BBC News, ed. "New great ape species identified" (en inglés). Consultado o 3 de novembro de 2017. 
  6. Goldman, Jason G. (2017-11-02). "New Species of Orangutan Is Rarest Great Ape on Earth". National Geographic Society. Consultado o 2017-11-06. 
  7. Stokstad, Erik (2017-11-02). "New great ape species found, sparking fears for its survival". Science (en inglés). doi:10.1126/science.aar3900. 

Véxase tamén