Arne Næss

Arne Dekke Eide Næss
Næss sentado ao fondo no 2003.
Arne Næss - Ἀριστοτέλης
Nacemento	Oslo, 27 de xaneiro de 1912
Morte	12 de xaneiro de 2009
Filosofía	Ecoloxista
Intereses principais	Ecoloxía, natureza, sendeirismo, escalada.
Ideas salientables	Ecoloxía profunda
Influencias	Baruch Spinoza, Mahatma Gandhi e o budismo
Influente en	Case todas as asociacións ecoloxistas actuais

Arne Dekke Eide Næss, nado en Oslo o 27 de xaneiro de 1912 e finado o 12 de xaneiro de 2009, fundador da ecoloxía profunda, foi un filósofo noruegués, sendo o catedrático máis novo en impartir clase na Universidade de Oslo, cargo que exerceu ininterrompidamente dende 1939 a 1970.

Traxectoria

O seu pai foi maior do exército alemán e a súa nai era norueguesa. No plano sentimental, sucedéronse os matrimonios con mulleres como a sueca Filippa Kumlin d'Orey, a actriz norueguesa Mari Maurstad e a cantante de pop Diana Ross. Naess deixou sete fillos trala súa morte.

Diplomouse en filosofía en 1933 antes de continuar os seus estudos en París e Viena. Con 27 anos comezou a impartir clase na universidade de Oslo. En 1970, encadeouse, xunto a outras 300 persoas, para impedir a construción dunha presa cerca da cascada de Mardalsfossen, ao norte do país, o que provocou o abandono do proxecto. Fundou en 1973 coa "ecoloxía profunda" un pensamento ecolóxico que concede máxima prioridade ao coidado do planeta, o medio ambiente, a preservación dos sistemas ecolóxicos e as especies en perigo de extinción. Segundo expoñía, todos os seres vivos teñen o mesmo valor. Estaba a favor da loita pola preservación do planeta en manifestacións e tamén infrinxindo a lei.

No seu pensamento filosófico influíron sobre todo Baruch Spinoza, Mahatma Gandhi e o budismo. Naess desenvolveu ademais seis regras para os debates xustos suxeitos á materia en cuestión sen ataques persoais. "A ecoloxía profunda é un movemento segundo o cal non se fai o ben polo planeta en interese do ser humano, senón polo planeta en si mesmo", declarou Naess nunha entrevista publicada na web da Universidade de Oslo. Alpinista e sendeirista apaixonado, formou parte en 1950 do primeiro equipo en acadar a cima do Tirich Mir (7.708m), en Paquistán.

Naess publicou cerca de 30 libros e numerosos artigos. O seu último libro, editado xunto con Henrik B. Tschudi, foi publicado en xaneiro de 2007 con motivo do 95 aniversario do pensador.

Filosofía

A ecoloxía profunda ou Deep Ecology Movement

“Unha drástica redución da poboación do planeta resolvería os problemas ambientais” é o que propón a corrente da Ecoloxía Profunda. "Penso que non necesitaríamos ter máis de mil millóns de persoas para ter a variedade de culturas que tiñamos hai 100 anos", defendía Naess.

A ecoloxía profunda é unha das visións holísticas máis polémicas da relación home-natureza. Esta proposta perfílase como totalmente revolucionaria por apuntar cara unha metafísica, unha epistemoloxía, e unha cosmoloxía novas así como a unha nova ética medio ambiental na relación home-planeta.

Arne Naess caracteriza unha nova filosofía ambiental cos seguintes trazos básicos: Todas as formas de vida sobre a terra (humanas e non humanas) teñen valor intrínseco. A riqueza e diversidade das formas de vida contribúen á realización destes valores, e con elas mesmas, valores. O ser humano non ten dereito a diminuír esta riqueza e diversidade, salvo para satisfacer as “necesidades vitais”.

Esta filosofía profunda cuestiona as raíces do comportamento ético antropocéntrico. De acordo co primeiro principio, cada ser vivo ten dereito á vida. Particularmente o ser humano ten dereito a satisfacer as súas necesidades vitais, pero non a dominar, explotar ou esquilmar outras especies e ecosistemas, precisamente polo valor intrínseco destas. O home debe identificarse coas outras identidades do mundo (os colectivos como especies animais, vexetais, ecosistemas e paisaxes). O desenvolvemento do ego involucra unha nova posibilidade do ser humano, para concibir á natureza como portadora de valor intrínseco, e respectar unha cosmoloxía onde home e natureza sexan un só.

Dentro desta óptica, calquera outro xeito de visualizar a relación home-medio ambiente (fóra da plena identificación mutua como valores intrínsecos) é claramente “reformismo tépedo”, en tanto disfraza uns motivos ou outros para salvagardar egoistamente os intereses humanos. Deste xeito, o antropocentrismo débil ou incluso, o biocentrismo moderado; serían ecoloxías superficiais enfrontadas á ecoloxía profunda que indaga os motivos filosóficos que moven a acción humana para modificar esta praxe.

A ecoloxía profunda nega a existencia de alternativas, asumindo unha metafísica que nega a vontade e a racionalidade humanas como fontes da ética.

Obras

• Symbolic Logic (1961)
• Gandhi and Group Conflict (1974)
• Livsfilosofi, Natur och Kultur

Véxase tamén

Ligazóns externas

• La Ecología Profunda y Arne Naess Arquivado 13 de marzo de 2013 en Wayback Machine. (en castelán)
• Obituario en The Guardian (en inglés)
• Necrolóxica en The Telegraph (en inglés)
• Vídeo
• Metafísica del Límite Arbóreo (en castelán)