Aberiota

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

A aberiota[1] (Romulea uliginosa) é unha planta herbácea da familia das iradáceas, bulbosa de talo curto -arredor de 6 centímetros- e con flores de cor amarela ou rosa. Tamén se coñece como aberiota a Romulea clusiana.

Descrición[editar | editar a fonte]

Planta perenne, glabra, con bulbo subterráneo asimétrico e talo curto con follas. As dúas follas basais case redondas con 4 sucos erectas ou deitadas, de 5– 30 cm de longo e 0,8–2 mm de groso. Talo con até cinco follas. Flores semellantes ás do Crocus, cun tubo corolino de só 3–8 mm de longo, de distintas cores, polo interior xeralmente amarelas, pétalo branco até violeta ou verdoso, en ocasións con raias escuras pola parte exterior, e elíptico-lanceolado, en punta, de 2-5,5 cm de longo, raramente máis curto. Os estigmas rebordan as anteras. Flora polo inverno e na primavera.[2]

Hábitat[editar | editar a fonte]

Bosques secos e noiros rochosos.

Distribución[editar | editar a fonte]

Mediterráneo, deica o norte até Bulgaria. Semellante é Romulea columnae con flores violeta pálido, con nervios escuros por dentro e só 9–19 mm de longo. Os estames superan os estigmas. Mediterráneo, Europa occidental.

En Galicia atópase nas catro provincias, en xeral fóra dos areais costeiros[3].

Sinonimia[editar | editar a fonte]

  • Crocus bulbocodium L., Sp. Pl.: 36 (1753).
  • Ixia bulbocodium (L.) L., Sp. Pl. ed. 2: 51 (1762).
  • Trichonema bulbocodium (L.) Ker Gawl., Bot. Mag. 16: t. 575 (1802).

var. bulbocodium Mediterráneo ata Sudán

  • Ixia bulbocodium var. major Schousb., Iakttag. Vextrig. Marokko: 25 (1800).
  • Ixia europaea Pers., Syn. Pl. 1: 46 (1805).
  • Ixia purpurascens Ten., Fl. Napol. 1: 13 (1811).
  • Trichonema collinum Salisb., Trans. Hort. Soc. London 1: 317 (1812).
  • Trichonema parviflorum Gray, Nat. Arr. Brit. Pl. 2: 195 (1821).
  • Trichonema purpurascens (Ten.) Sweet, Hort. Brit.: 399 (1826).
  • Romulea purpurascens (Ten.) Ten., Atti Reale Accad. Sci. Sez. Soc. Reale Borbon. 3(2): 117 (1832).
  • Trichonema bulbocodium var. purpurascens (Ten.) Steud., Nomencl. Bot., ed. 2, 2: 702 (1841).
  • Romulea uliginosa Kunze, Flora 29: 690 (1846).
  • Trichonema pylium Herb., Edwards's Bot. Reg. 33: t. 40 (1847).
  • Trichonema subpalustre Herb., Edwards's Bot. Reg. 33: t. 40 (1847).
  • Trichonema uliginosum (Kunze) Walp., Ann. Bot. Syst. 1: 833 (1849).
  • Romulea grandiflora Tineo, Index Seminum (PAL) 1857: 44 (1857).
  • Romulea multiflora Req. ex Parl., Fl. Ital. 3: 243 (1857).
  • Trichonema clusianum Lange, Vidensk. Meddel. Naturhist. Foren. Kjøbenhavn 1860: 75 (1860 publ. 1861).
  • Romulea clusiana (Lange) Nyman, Syll. Fl. Eur., Suppl.: 62 (1865).
  • Romulea syrtica Jord. & Fourr., Brev. Pl. Nov. 1: 48 (1866).
  • Romulea pulchella Jord. & Fourr., Brev. Pl. Nov. 2: 106 (1868).
  • Romulea crocifolia Vis., Fl. Dalmat., Suppl. 1: 30 (1872).
  • Romulea purpurascens var. subpalustris Nyman, Consp. Fl. Eur. 4: 704 (1882).
  • Romulea purpurascens subsp. uliginosa (Kunze) Nyman, Consp. Fl. Eur.: 704 (1882).
  • Romulea pylia (Herb.) Klatt, Abh. Naturf. Ges. Halle 15: 398 (1882).
  • Romulea ramiflora var. purpurascens (Ten.) Nyman, Consp. Fl. Eur.: 705 (1882), nom. superfl.
  • Bulbocodium clusianum (Lange) Kuntze, Revis. Gen. Pl. 2: 700 (1891).
  • Bulbocodium collinum Kuntze, Revis. Gen. Pl. 2: 700 (1891).
  • Bulbocodium crocifolium (Vis.) Kuntze, Revis. Gen. Pl. 2: 700 (1891).
  • Bulbocodium flaveolum (Jord. & Fourr.) Kuntze, Revis. Gen. Pl. 2: 700 (1891).
  • Bulbocodium purpurascens (Ten.) Kuntze, Revis. Gen. Pl. 2: 700 (1891).
  • Trichonema bulbocodium var. rectifolium Merino, Contr. Fl. Galicia: 262 (1897).
  • Trichonema clusianum var. minus Merino, Contr. Fl. Galicia: 261 (1897).
  • Trichonema purpurascens var. maritimum Merino, Contr. Fl. Galicia: 263 (1897).
  • Romulea acutiflora Jord. in C.T.A.Jordan & J.P.Fourreau, Icon. Fl. Eur. 2: 45 (1903).
  • Romulea diluta Jord. in C.T.A.Jordan & J.P.Fourreau, Icon. Fl. Eur. 2: 46 (1903).
  • Romulea flexifolia Jord. in C.T.A.Jordan & J.P.Fourreau, Icon. Fl. Eur. 2: 45 (1903).
  • Romulea lepida Jord. in C.T.A.Jordan & J.P.Fourreau, Icon. Fl. Eur. 2: 46 (1903).
  • Romulea longistyla Jord. in C.T.A.Jordan & J.P.Fourreau, Icon. Fl. Eur. 2: 44 (1903).
  • Romulea obtusiflora Jord. in C.T.A.Jordan & J.P.Fourreau, Icon. Fl. Eur. 2: 46 (1903).
  • Romulea pallida Jord. in C.T.A.Jordan & J.P.Fourreau, Icon. Fl. Eur. 2: 45 (1903).
  • Romulea clusiana var. serotina Samp., Bol. Soc. Brot. 21: 10 (1904).
  • Romulea clusiana var. minor (Merino) Bég., Bol. Soc. Brot. 22: 9 (1906).
  • Romulea merinoi Pau ex Bég., Bol. Soc. Brot. 22: 9 (1906).
  • Romulea uliginosa var. ambigua Bég., Bol. Soc. Brot. 22: 11 (1906).
  • Romulea uliginosa var. debilis (Samp.) Bég., Bol. Soc. Brot. 22: 11 (1906).
  • Romulea uliginosa var. flexiscapa Bég., Bol. Soc. Brot. 22: 12 (1906).
  • Romulea uliginosa var. maritima (Merino) Bég., Bol. Soc. Brot. 22: 11 (1906).
  • Romulea uliginosa var. rectifolia (Merino) Bég., Bol. Soc. Brot. 22: 12 (1906).
  • Romulea jordanii Bég., Bot. Jahrb. Syst. 38: 328 (1907).
  • Romulea clusiana var. herculea Pau ex Merino, Fl. Galicia 3: 127 (1909).
  • Romulea clusiana var. stenophylla Merino, Fl. Galicia 3: 128 (1909).
  • Romulea intermedia Tineo ex Lojac., Fl. Sicul. 3: 66 (1909), nom. illeg.
  • Romulea merinoi f. latior Merino, Fl. Galicia 3: 129 (1909).
  • Romulea speciosa Merino, Fl. Galicia 3: 136 (1909), nom. illeg.
  • Romulea variegata Merino, Fl. Galicia 3: 131 (1909).
  • Romulea malenconiana Maire, Bull. Soc. Hist. Nat. Afrique N. 24: 228 (1933).
  • Romulea stenotepala Bég., Arch. Bot. (Forlì) 12: 200 (1936).
  • Romulea stenotepala subsp. gattefossei Bég., Arch. Bot. (Forlì) 12: 204 (1936).
  • Trichonema variegatum (Merino) Samp., Fl. Portug., ed. 2: 126 (1947).
  • Romulea vaillantii Quézel, Bull. Soc. Hist. Nat. Afrique N. 43: 184 (1952).
  • Romulea major (Schousb.) A.Marin, Trav. Inst. Sci. Chérifien, Sér. Bot. 27: 24 (1962).

var. crocea (Boiss. & Heldr.) Baker, J. Linn. Soc., Bot. 16: 87 (1877). Turquía e Siria.

  • Romulea crocea Boiss. & Heldr., Diagn. Pl. Orient. 13: 18 (1854).
  • Trichonema croceum (Boiss. & Heldr.) Klatt, Linnaea 34: 669 (1866).

var. leichtliniana (Heldr. ex Halácsy) Bég., Annuaire Conserv. Jard. Bot. Genève 11-12: 148 (1908). Sueste de Europa e Turquía.

  • Romulea leichtliniana Heldr. ex Halácsy, Oesterr. Bot. Z. 46: 18 (1896).
  • Romulea bulbocodium var. pygmaea Bég., Annuaire Conserv. Jard. Bot. Genève 11-12: 148 (1908).[4]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Nome en galego en Vocabulario multilingüe de organismos acuáticos. Santiago de Compostela, Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, 2000
  2. Bayer, E. et alii (1989). Plantas del Mediterráneo. Barcelona:Blume. ISBN 84-7031-629-X. 
  3. SM, Suso (2018-03-22). "Romulea bulbocodium (L.) Sebast. & Mauri". Flora de Galicia (en castelán). Consultado o 2021-03-07. 
  4. "Aberiota". Royal Botanic Gardens, Kew: World Checklist of Selected Plant Families. Consultado o 26 de marzo de 2010.