Ekai Lersundi
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 13 de outubro de 2001  Ondarroa, España |
| Morte | 15 de febreiro de 2018 (16 anos) |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | España |
| Actividade | |
| Ocupación | estudante |
| Lingua | Lingua éuscara e lingua castelá |
Ekai Lersundi Martínez, nado en Ondarroa (Biscaia) o 13 de outubro de 2001 e finado na mesma vila o 15 de febreiro de 2018,[1] foi un mozo trans, activista e referente do movemento LGTBI español.[2] Suicidouse aos 16 anos, mentres se atopaba á espera de que se lle autorizase a terapia hormonal.[3]
Datos biográficos[editar | editar a fonte]
Dende os 3 anos, a familia comezou a recibir informes escolares sobre unha suposta inmaturidade e dificultades de aprendizaxe, posteriormente identificadas como dislexia e discalculia. Os informes tamén sinalaban que, con todo, puña gran empeño no estudo. Na educación secundaria as dificultades aumentaron e comezou a desenvolver un carácter retraído.[4]
Malia terlles mencionado aos pais algunha vez que "querería ser un neno", non lle deron maior importancia. Porén, ao comprar roupa ou cortar o pelo, a tendencia era máis acusada.[4] En 2017, Lersundi declarou ante os pais que era un mozo. Estes ofrecéronlle o seu apoio e contactaron con Chrysallis, unha asociación de familias de menores trans.[5] Nese momento, con axuda da súa nai, Ekai escolleu o nome da súa nova identidade. Tamén llelo notificou ás súas amizades e coñecidos, entre quen obtivo grande apoio. O próximo paso era notificar a situación no seu instituto e no sistema sanitario. Isto resultou máis dificultoso, ao non teren experiencia en casos similares.[4]
Afeccionado á escritura, proxectaba realizar o bacharelato de Artes en Durango (Biscaia) e cursar Comunicación Audiovisual na universidade. Tamén mostraba interese pola fotografía e a cultura xaponesa.[4]
Activismo[editar | editar a fonte]
Desde o primeiro momento contou co apoio da súa familia e reivindicou a súa identidade de xénero. De feito, chegou a expor o seu caso ante diversos medios de comunicación. Ekai tamén impulsou sesións formativas para o profesorado e alumnado do seu instituto. Ditas sesións recibiron o visto e prace do Goberno Vasco en febreiro de 2017, aínda que Lersundi non chegou a velas.
Superando o seu carácter tímido, conseguiu que os seus compañeiros e profesores deixasen de usar o seu nome de nacemento e adoptasen o de Ekai.[6]
Malia ter a opción de realizar o seu tratamento hormonal en Barcelona, Lersundi, a xeito de reivindicación, optou por solicitalo no Hospital Universitario de Cruces-Gurutzetako Unibertsitate Ospitalea, en Barakaldo (Biscaia).[7][1] Daquela, a lei permitía este tipo de tratamento a partir dos 16 anos. Porén, a autorización demorouse e Ekai comezou a desenvolver caracteres sexuais secundarios femininos. O mozo atopouse nunha situación crítica que os seus pais tentaron resolver cunha queixa ante o organismo competente. No entanto, as circunstancias superárono e o 15 de febreiro de 2018 a súa nai atopouno morto na casa.[4]
Referente[editar | editar a fonte]
O suicidio de Lersundi visibilizou moitos casos de menores trans na mesma situación. Isto evidenciou a necesidade de actualizar a atención que se presta a estas persoas.[8] Entre outras cuestións, reivindícase:
- Ter en conta cada caso de xeito individual e a necesidade ou non de tratamentos coma o endocrinolóxico ou o cirúrxico.
- Considerar as particularidades de cada caso para cambiar a mención do sexo no DNI (actualmente esíxese un mínimo de dous anos en tratamento hormonal)
- Deixar de considerar os procesos de transición como patoloxías psiquiátrico-psicolóxicas e axilizar o acceso ao tratamento hormonal
- Unha Lei Trans única para todo o Estado español que substitúa os regulamentos autonómicos.[9][1]
A asociación Chrysallis, o Concello de Ondarroa, Save the Children[3] e asociacións do ámbito da psicoloxía, a sexoloxía e o colectivo LGTBI ofrecéronlle o seu apoio á familia.[10][11][12] O caso de Ekai Lersundi favoreceu a difusión dun amplo movemento para o recoñecemento das persoas trans e o desenvolvemento de recursos en todos os ámbitos para a súa protección.[13]
Desde outubro de 2018 existe un monólito en recordo a Ekai no paseo Itsas Aurre de Ondarroa.[14]
Documental[editar | editar a fonte]
En 2020 estreouse un documental breve sobre a vida de Ekai Lersundi, "Mi pequeño gran samurai", dirixido pola ondarrutarra Arantza Ibarra Basáñez.[15] Estreouse a nivel mundial no festival Zinegoak de Bilbao na sección oficial e obtivo o premio do público.[16] Ten sido proxectado noutros festivais, mesmo a nivel internacional, coma o estadounidense Silicon Valley Queer Film Festival.[17]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 SLU, Herritar Berri (17 de xaneiro de 2019). "Enpatia ipurdiko zuloan" (en éuscaro). Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ aingerumayor (28 de marzo de 2018). "Haurren transexualitatea ulertzeko ohar batzuk" (en éuscaro). Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ 3,0 3,1 Ormazabal, Mikel (16 de febreiro de 2018). "Un transexual de 16 años en espera de tratamiento hormonal se suicida en Ondarroa". El País (en castelán). ISSN 1134-6582. Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Mayor, Aingeru. Tránsitos : comprender la transexualidad infantil y juvenil a través de los relatos de madres y padres. ISBN 978-84-7290-996-0. OCLC 1224298039. Consultado o 2020-12-23.
- ↑ "El padre de Ekai: «Mi hijo no se ha suicidado por ser transexual, sino por más circunstancias»" (en castelán). 23 de febreiro de 2018. Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ "Un adolescente transexual de 16 años se suicida en Vizcaya" (en castelán). 17 de febreiro de 2018. Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ "Atenció a la salut de les persones trans" (en catalán). Arquivado dende o orixinal o 19 de xaneiro de 2019. Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ "Darpón cree que Cruces cumplió la guía de actuación con Ekai, pero dice que "si hay que modificar algo lo vamos a abordar"" (en castelán). 21 de febreiro de 2018. Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ Pérez, Beatriz (19 de xuño de 2018). "Rosa Almirall: "La lucha 'trans' de hoy es comparable con la de los gais de los 70"" (en castelán). Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ "Oharra" (en éuscaro). 20 de febreiro de 2018. Arquivado dende o orixinal o 10 de xaneiro de 2019. Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ "comunicado del colegio oficial de psicologos de madrid con motivo del triste suceso del fallecimiento del menor trans ekai lersundi" (en castelán). Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ aepssexologia (19 de febreiro de 2018). "Comunicado AEPS a raíz del suicidio de Ekai Lersundi" (en castelán). Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ Vigo, Faro de. "Ekai Lersundi, el último samurai" (en castelán). Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ "Ondarroa homenajea a Ekai con la colocación de un monolito" (en castelán). Consultado o 19 de xaneiro de 2019.
- ↑ "Mi pequeño gran samurai (C) (2019)" (en castelán). Consultado o 2022-11-16.
- ↑ "MI PEQUEÑO GRAN SAMURAI". Festival Cine Madrid (en castelán). Consultado o 2022-11-16.
- ↑ https://www.siliconvalleyqueerfilmfestival.com/march2022/ekai/[Ligazón morta]