Xunta Suprema do Reino de Sevilla

Francisco de Saavedra presidiu a Xunta Suprema de Sevilla durante a Guerra da Independencia.

AXunta Suprema do Reino de Sevilla foi unha institución creada en Sevilla o 27 de maio de 1808 ante a crise da Coroa de España durante a Guerra da Independencia española. O feito de que se autoproclamase Xunta Suprema de España e Indias causou certo malestar noutras Xuntas provinciais do Reino que se foron creando en días sucesivos polo presuntuoso nome. Porén, este nome deu unha imaxe de unidade e de Sevilla como a capital da España libre dos franceses. A Xunta sevillana tiña un periódico, a Gaceta Ministerial de Sevilla, onde daba conta da formación da Xunta e das súas actividades.

Antecedentes

A comezos do século XIX un clima revolucionario reina en Europa despois da Revolución francesa. En 1807, Napoleón e Manuel Godoy, valido do rei Carlos IV de España, asinan o Tratado de Fontainebleau, mediante o cal se permitía que as tropas francesas pasaran por España para invadir Portugal. Pero unha vez instalado o exército francés en terras peninsulares, todo o mundo, até Godoy, foi consciente de que se trataba dunha invasión.

Relacións co Reino Unido

A Xunta decide enviar a Londres a Adrián Jácome, adepto ao duque de Kent, a ao xefe de escuadra, Juan Ruiz de Apodaca, para tratar de conseguir unha alianza cos ingleses. Ambos os dous saíron o 17 de xuño do porto de Cádiz no navío inglés A Vinganza. Así mesmo enviou a Cádiz a Eusebio de Herrera, Pedro de Creus e Enrique MacDonel para falar co almirante inglés Cuthbert Collingwood. Tamén se estudaría que Inglaterra axudara a evacuar aos soldados españois da Expedición española a Dinamarca, que foran enviados alí había uns meses para axudar a Napoleón. No barco A Vinganza ía tamén Rafael Lobo, ao que se lle deu a orde de pasar para o mar Báltico para intentar axudar ás tropas en territorio danés. A Xunta tamén enviou cartas a América para darlles conta ás autoridades da ocupación de España e a resistencia de Sevilla, antes de que Napoleón lles dera a súa versión dos feitos.

Relacións con Portugal

O 1 de xuño a Xunta enviou a Portugal ao comerciante Joaquín Rodríguez para que convencera a portugueses relevantes para que se levantaran contra os franceses. E o 6 de xuño proclama a Declaración de Guerra al Emperador de Francia, Napoleón I. A encomenda do comerciante Rodríguez tivo éxito, xa que ao pouco tempo chegou a Sevilla o mellor rexemento español que había en Portugal. Os soldados españois que estaban acantoados no Porto, que aínda eran máis numerosos, partiron para Galicia, a instancias de Xunta Suprema galega. Os propios portugueses, seducidos por estas iniciativas, rebeláronse contra os franceses e enviaron a varios comisionados do Alentexo para tratar do asunto coa Xunta sevillana, a pedir axuda e a ofrecer ademais os numerosos postos defensivos que tiñan no Guadiana. A comezos de xullo chegarían boas noticias de Portugal. Todo o norte estaba en insurrección, e no Porto se formara unha Xunta a semellanza das españolas.

Accións militares ao comezo de guerra da Independencia

Mentres, as tropas napoleónicas foron descendendo desde Madrid cara ao sur, e xa pasaran da Serra Morena. Entón a Xunta de Sevilla enviou forzas de infantaría e cabalaría ao comandante encargado de combater aos franceses por aquela parte, Pedro Agustín Echévarri. Ademais enviou un pequeno tren con artillaría e mulas cargadas de municións para a defensa de Andalucía. O exército español sería derrotado en Alcolea; a noticia chegou a Sevilla o 8 de xuño, xerando alarma entre a poboación. Porén, a Xunta de Sevilla continuou cos seus esforzos organizando tropas e medidas políticas. Decidiu enviar unha posta ao xeneral Castaños para que se apresurara para vir a comandar o seu exército. Castaños detivérase na localidade malagueña de Ronda para tratar asuntos de auxilio co gobernador británico de Xibraltar. Porén, o correo non foi necesario, porque cando foi a saír o correo xa chegara o xeneral a Sevilla e tratara co presidente da Xunta as operacións que ía levar a cabo; decidiron marchar ambos os dous a Carmona, que era o punto de partida de moitas tropas e onde debían reunirse todas elas. Nese momento reciben noticias de Cádiz sobre as accións contra a escuadra francesa de Rosilly. Tamén se presenta en Carmona James Withingham que, en nome do almirante Collingwood e o xeneral Spencer, ofreceu 6.000 ou 7.000 homes. Aínda que non se fixo uso deste ofrecemento, o xesto serviulle á Xunta de apoio moral.

En Carmona estábase formando un exército de 24.000 homes e 2.000 cabalos. Porén, aínda non se xuntaran os suficientes para frear ás tropas de Dupont, que contaba con 18.000 homes. No Puerto de Santa María desembarcaran de 4.000 a 5.000 ingleses, que esperaban a seren máis para atacar Portugal. Escribíronse cartas para que foran interceptadas polo inimigo, facéndose correr a voz de que había un continxente de 14.000 a 15.000 ingleses en axuda dos españois. Posteriormente, uníronse ao exército corpos de Ronda, Cádiz e lanceiros de Xerez. O presidente da Xunta regresou a Sevilla o 14 de xuño, e informou aos seus membros de que o exército contaba xa con 18.000 homes. Posteriormente, o groso das tropas españolas trasladouse a Utrera, onde se instalou o cuartel xeral. Pouco a pouco o exército foi ampliándose coa participación de homes procedentes de moitos municipios de Andalucía, como Ronda, Cádiz e Xerez da Fronteira.

O 14 de xullo chegou á Xunta de Sevilla un correo con noticias do exército. Este se agrupara en Bujalance e de alí marchou a Porcuna, onde o día 11 estaban reunidos todos os xenerais. Alí se incorporaron as tropas de Sevilla e as de Granada, formulouse o plan de ataque e distribuíronse os mandos. Tratábase dun exército de 32.000 homes.

Cara a constitución dunha Xunta Suprema Central

O 16 de xullo a Xunta Suprema de Valencia redacta un manifesto no que solicita, a instancias do movemento xuntista, a creación dunha Xunta Suprema Central, uníndose á iniciativa que tomaran outros países europeos tamén invadidos polo emperador dos franceses. Deste manifesto, ademais, cabe sinalar a chamada á súa constitución para poder recibir a axuda británica de maneira máis eficiente, o rexeitamento á participación das Xuntas locais e, en especial, o temor á independencia das colonias americanas.

Á Xunta sevillana chegaban noticias positivas de toda España: a Xunta de Asturias dicía que estaba organizando un exército de 20.000 homes ao mando do marqués de Santa Cruz, a Xunta de Valencia aseguraba que as súas forzas pasaban xa de 80.000 combatentes e a de Galicia dicía que estaba formando a fume de carozo un de 40.000 a 50.000 homes. En Cataluña, Aragón, Mallorca e Menorca tamén se organizou a resistencia.

O 15 de xullo chegou a Sevilla un comisionado da Xunta Suprema do Reino de Galicia informando que as Xuntas de Galicia, León e Asturias, reunidas en Lugo, declararon que estaban de acordo coa creación dunha capital política e de que se presentarían cos seus representantes no punto de reunión que se acordara. A de Sevilla contestou que estaba de acordo con ser o Corpo central proposto, e o comisionado de Galicia partiu para Córdoba, Granada e Murcia.

Véxase tamén

Bibliografía

• Artola, Miguel (1977): La guerra de la indpendencia. Madrid: Espasa-Calpe. ISBN 978-84-670-2624-5.
• Artola, Miguel (2008): La España de Fernando VII. Madrid: Espasa-Calpe. ISBN 978-84-670-2918-5.
• Aymes, Jean-René (2009): La Guerra de la Independencia en España (1808–1814): calas y ensayos. Madrid: CSIC / Ediciones Doce Calles, S.L. ISBN 978-84-00-08858-3 (CSIC) / ISBN 978-84-9744-091-2 (Doce Calles). Google books.
• Conde de Toreno (2008): Historia del levantamiento, guerra y revolución de España (1807-1814). Tomo I (1807-1808). Ed. de J. M. Martínez Valdueza. Astorga, León: Editorial Akrón. ISBN 978-84-936293-4-2. (A 1ª edición foi publicada en París, en 1851).
• Moliner Prada, Antonio (ed.) (2007): La guerra de la independencia en España, 1808–1814. Nabla Ediciones. ISBN 978-84-935926-2-2.
• Saavedra, Francisco de (2011): La rebelión de las provincias en España. Los grandes días de la Junta Suprema de Sevilla, 1808-1810. Sevilla. Edicones Alfar. ISBN 978-84-7898-406-0.
• Sánchez Mantero, Rafael (2001): Fernando VII. Borbones, 6. Madrid: Arlanza. ISBN 84-95503-23-9.

Outros artigos

• Tratado de Fontainebleau
• Abdicacións de Baiona
• Xunta Suprema do Reino de Galicia
• Xunta Suprema Central