Voivodato de Serbia e Banato de Temesvar
Woiwodschaft Serbien und Temescher Banat (de)  | ||||
| Localización | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Capital | Timișoara | |||
| Xeografía | ||||
| Parte de | ||||
| Datos históricos | ||||
| Precedido por | ||||
| Creación | 1849 | |||
| Disolución | 1860 | |||
| Sucedido por | Imperio Austríaco | |||
O Voivodato de Serbia e Banato de Temesvar ou Voivodato serbio e Banato de Temesvar, tamén Voivodato serbio e Banato de Tamiš, foi unha provincia (ducado) do Imperio austríaco que existiu entre 1849 e 1860.
Era un territorio da coroa, separado, formado por dúas antigas provincias: a Voivodina serbia e o Banato de Temesvar.
O seu antigo territorio está hoxe dividido entre Serbia, Romanía e Hungría.
O Voivodato deu o seu nome á actual Provincia Autónoma de Voivodina, en Serbia.
Nomes
[editar | editar a fonte]En alemán, o Voivodato coñecíase como Woiwodschaft Serbien und Temescher Banat ou Die serbische Wojwodschaft und das temeser Banat, en serbio como Војводство Србија и Тамишки Банат / Vojvodstvo Srbija i Tamiški Banat ou Српска Војводовина и Тамишки Банат / Srpska Vojvodovina i Tamiški Banat, en húngaro como Szerb Vajdaság és Temesi Bánság, e en romanés como Voivodina Sârbeascǎ şi Banatul Timişoarei.
En varias fontes (tanto serbias como alemás) aparecen dúas variantes do nome do voivodato, unha como Voivodato de Serbia e do Banato de Temesvar e a outra como Voivodina serbia e Banato de Temesvar (como se pode ver arriba).
Historia
[editar | editar a fonte].png)
O Voivodato foi formado por decisión do emperador austríaco en novembro de 1849, despois das Revolucións de 1848/1849.
Foi formado de acordo cos privilexios concedidos aos serbios polo emperador Habsburgo en 1691, recoñecendo o dereito dos serbios a unha autonomía territorial dentro da Monarquía dos Habsburgo. Consistía nas rexións do Banato, Bačka e os municipios de Ilok e Ruma, do norte de Sirmia (véxase mapa adxunto).
Un gobernador austríaco con sede en Temeswar (Tamiš en serbio, Timişoara en romanés) gobernaba o principado, e o título de voivoda pertenía ao propio emperador. O título completo do emperador era "Gran Voivoda do Voivodato de Serbia" (en alemán: Großwoiwode der Woiwodschaft Serbien). Incluso despois da abolición do Voivodato, o emperador retivo este título até o final da Monarquía Austrohúngara en 1918.
En 1860, o Voivodato de Serbia e Banato de Timisoara foi abolido e a maioría do seu territorio (Banato e Bačka) foi incorporado ao reino de Hungría dos Habsburgo, aínda que o goberno directo húngaro non empezou até 1867, tras o Compromiso Austrohúngaro, cando o reino de Hungría gañou autonomía dentro da nova monarquía dual Austrohúngara.
A diferenza do Banato e Bačka, en 1860 Sirmia foi incorporada ao reino de Eslavonia, outro territorio separado da coroa austrohúngara. O reino de Eslavonia, despois, uniuse ao reino de Croacia para formar o novo reino de Croacia-Eslavonia, que fixo un pacto co reino de Hungría en 1867, converténdose así nunha parte autogobernada do reino de Hungría dentro do Imperio Austrohúngaro
Linguas
[editar | editar a fonte]As dúas linguas oficiais do Voivodato eran o alemán e o ilirio (que despois se convertería no serbocroata).
Grupo étnicos
[editar | editar a fonte]O Voivodato era etnicamente moi diverso, coas partes meridionais de Sirmia, o Banato e Bačka con asentamentos compactos serbios non incluídas nel (formaban parte da Fronteira Militar); mentres no Banato oriental, con maioría romanesa, si estaba incluído.
1846
[editar | editar a fonte]De acordo co censo de 1846, o territorio que formaba o voivodato incluía:[1]
- Valacos (Romaneses) = 417.000
- Serbios = 402.000
- Alemáns = 352.000
- Húngaros = 233.000
- Eslovacos = 27.000
- Búlgaros = 24.000
- Xudeus = 16.000
- Romanís = 12.000
- Rusinos (Rutenos) = 7.000
- Croatas = 3.000
- Gregos = 3.000
1850/51
[editar | editar a fonte]De acordo co censo de 1850/51, a composición étnica do voivodato era a seguinte:[2]
- Romaneses = 347.459
- Alemáns = 335.080
- Serbios = 321.110 (*)
- Húngaros = 221.845
- Bunjevci e Šokci = 62.936 (*)
- Rusinos (Rutenos) = 39.914
- Eslovacos = 25.607
- Búlgaros = 22.780
- Xudeus = 15.507
- Romaneses = 11.440
- Checos = 7.530
- Croatas = 2.860 (*)
- Gregos e aromunes = 2.820
(*) O número total de ilirios eslavos (serbios, bunjevci, šokci, e croatas) era de 386.906.
De acordo con outra fonte, en 1850/1851, a poboación do voivodato ascendía a 1.426.221 habitantes, incluíndo:[3]
- 397.459 (27,87 %) Romaneses
- 335.080 (23,49 %) Alemáns
- 321.110 (22,52 %) Serbios
- 221.845 (15,56 %) Húngaros
1860
[editar | editar a fonte]En 1860, a poboación do voivodato ascendía a 1.525.523 habitantes, incluíndo:[4]
Relixión
[editar | editar a fonte]1851
[editar | editar a fonte]En 1851, a poboación do voivodato ascendía a 1.426.221 habitantes, que profesaban as seguintes relixións:[1]
- Cristiáns ortodoxos = 694.029 (48,66 %)
- Católicos = 624.839 (43,81 %)
- Evanxélicos-Luteráns = 51.724 (3,63 %)
- Evanxélicos-Reformados = 26.621 (1,87 %)
- Xudeus = 16.252 (1,14 %)
- Gregos católicos e católicos armenios = 12.756 (0,89 %)
1857
[editar | editar a fonte]En 1857, a poboación do voivodato ascendía a 1.526.105 habitantes, que declaraban profesar as seguintes relixións:[1]
- Católicos = 698.189 (45,75 %)
- Cristiáns ortodoxos = 691.828 (45,33 %)
- Evanxélicos-Luteranos = 56.871 (3,73 %)
- Evanxélicos-Reformados = 29.281 (1,92 %)
- Gregos católicos e católicos armenios = 26.244 (1,72 %)
- Xudeus = 23.203 (1,52%)
- outros = 489 (0,03 %)
Divisións administrativas
[editar | editar a fonte]
Nun principio, o Voivodato foi dividido en dous distritos:
Máis tarde, en cinco:[5]
- Lugoj (En 1850, a poboación do distrito ascendía a 229.363 habitantes, incluíndo: 197.363 romaneses, 21.179 alemáns, 8.305 búlgaros, 1.505 húngaros e 612 serbios)
- Timişoara (En 1850, a poboación do distrito ascendía a 316.565 habitantes, incluíndo: 159.292 romaneses, 101.339 alemáns, 34.263 serbios, 12.412 húngaros, 3.664 búlgaros, 2.307 šokci e 1.650 eslovacos)
- Torontal (En 1850, a poboación do distrito ascendía a 388.704 habitantes, incluíndo: 126.730 alemáns, 124.111 serbios, 60.781 húngaros, 58.292 romaneses, 11.045 búlgaros, 3.752 croatas, 2.562 eslovacos e 1.421 xudeus)
- Novi Sad (En 1850, a poboación do distrito ascendía a 236.943 habitantes, incluíndo: 100.382 serbios, 45.936 alemáns, 30.450 húngaros, 20.683 eslovacos, 13.665 šokci e 2.098 xudeus)
- Sombor
Gobernantes
[editar | editar a fonte]
Grandes Voivodas
[editar | editar a fonte]- Francisco Xosé I, (1849–1916).
- Carlos I, (1916–1918).
- Nota: o voivodato foi abolido en 1860, pero o emperador Francisco Xosé retivo o título de voivoda até a súa morte en 1916, e o título foi herdado polo último emperador Habsburgo Carlos I.
Gobernadores
[editar | editar a fonte]- Ferdinand Mayerhofer, gobernador (1849–1851).
- Johann Coronini-Cronberg, gobernador (1851–1859).
- Josip Šokčević, gobernador (1859–1860).
- Karl Bigot de Saint-Quentin, gobernador (1860).
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Lazo M. Kostić, Srpska Vojvodina i njene manjine, Novi Sad, 1999.
- ↑ Sima M. Ćirković, Srbi među evropskim narodima, Beograd, 2004.
- ↑ Dejan Mikavica, Srpska Vojvodina u Habsburškoj Monarhiji 1690-1920, Novi Sad, 2005.
- ↑ Dr Milenko Palić, Srbi u Mađarskoj - Ugarskoj do 1918, Novi Sad, 1995, páxina 285.
- ↑ Drago Njegovan, Prisajedinjenje Vojvodine Srbiji, Novi Sad, 2004.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Clewing, Konrad: "Die doppelte Begründung der serbischen Wojwodschaft 1848–1851. Ethnopolitik im Habsburgerreich" in Konrad Clewing & Oliver Jens Schmitt (2005): Südosteuropa. Von vormoderner Vielfalt und nationalstaatlicher Vereinheitlichung. München: Verlag Oldenbourg. ISBN 3-486-57888-X
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Títulos dos emperadores de Habsburgo (en alemán), (en inglés) Consultada o 19/1/2012.
- Mapa
- Mapa Arquivado 08 de marzo de 2022 en Wayback Machine.
