Tesouro de Gazteluberri

O tesouro de Gazteluberri é un conxunto de moedas españolas de prata e de ouro soterrado no interior dun chocallo a finais do século XVI ou principios do XVII, achado en 1960 na provincia de Guipúscoa.

O tesouro albérgase no Museo Arqueolóxico Nacional, en Madrid.

O achado

A súa descuberta tivo lugar o 7 de abril de 1960, cando os traballadores Juan Berasategui Urquía, Eugenio Martín Zazo e un terceiro de identidade descoñecida, que plantaban piñeiros nuns terreos próximos á pena de Gazteluberri, na entidade local menor guipuscoana coñecida como Parzonería Menor de Guipúscoa, acharon un chocallo de ferro con moedas no seu interior, ao abrir un foxo, a uns dez centímetros de profundidade.

Este conxunto monetario foi estudado e publicado en 1967 polo historiador e numismático Joaquín María de Navascués.

O tesouro foi adquirido polo Ministerio de Educación Nacional. Logo da súa correspondente taxación oficial, que foi de 123.698 pesetas, este diñeiro dividiuse en dúas partes: unha para o municipio de Segura e outra para repartir a partes iguais entre os descubridores do tesouro. O pagamento levouse a cabo o 30 de decembro de 1960.

Contido

Trátase dun conxunto composto por 52 moedas, delas 43 de prata e cinco de ouro. As moedas foron emitidas a nome de Xoana I e Carlos V (1537-1556) e Filipe II (1556-1598). procedentes de cecas tan distantes como as peninsulares de Sevilla, Segovia, Toledo, Valladolid e Granada, e as imperiais americanas de México e Potosí.

Moedas do tesouro

Imaxe	Metal	Moeda	Cantidade	Peso medio
	Ouro	1 escudo	2	3,33 gr
	Ouro	2 escudos	7	6,76 gr
	Prata	2 reais	1	5,96 gr
	Prata	4 reais	8	13,74 gr
	Prata	8 reais	34	27,35 gr

Data e motivos do soterramento

Respecto á data da ocultación do tesouro, atendendo ao seu contido podería situarse cara ao derradeiro ano do período de Filipe II ou nos primeiros de Filipe III (1598-1621), cara ao ano 1600.​

En relación coas circunstancias do soterramento, no seu estudo de 1967, Navascués propuña a hipótese de que se tratase dos aforros dun pastor ou do resultado dunha venda de gando, dada a súa localización nunha zona rural. Pola súa banda, Ibáñez Antica apunta a unha probable relación entre o ocultamento e o contrabando de prata e ouro, xa que naquela época estaba prohibida a saída do país das moedas destes metais e existía a práctica común de exportalas clandestinamente, sinaladamente en zonas vascas próximas á fronteira con Francia.

Véxase tamén

Bibliografía

• Ibáñez Artica, M. (1999). "Tesoro de Gazteluberri". En Alfaro Asíns, C. et al. (eds.). Tesoros del Gabinete Numismático. Las 100 mejores piezas del monetario del Museo Arqueológico Nacional. Ministerio de Educación, Cultura y Deporte. Páxinas 162-163. ISBN 978-84-369-3734-3
• Ibáñez Artica, M. (2018). "El tesoro de Gazteluberri". En Eco Filatélico y Numismático. Vol. 74. Nº 1.279. Páxinas 45-47.
• Ibañez Artica, M. (2020). "Nuevos datos sobre el Tesoro de Gazteluberri". En Boletín del Museo Arqueológico Nacional. Nº 39. Páxinas 275-282.
• Navascués y de Juan, J. M. (1967). "El tesoro de Gazteluberri". En Numario Hispánico. Tomo XI. Nº 22. Páxinas 93-114.
• Viñas, E. (2017-a-). "Un tesoro envuelto en misterio". En El Diario Vasco. 25 de setembro. Páxinas 42-43.
• Viñas, E. (2017-b-). "Resueltos los enigmas del tesoro de Gazteluberri". En El Diario Vasco. 11 de novembro. Páxina 56

Ligazóns externas

• "Tesoro de Gazteluberri". Museo Arqueológico Nacional