Paleontoloxía

Recreación da cabeza dun dinosaurio baseada nos seus restos fósiles.

A paleontoloxía (do grego παλαιός "antigo", ὅν, ὄντος "o ser" e λόγος "tratado", é dicir, "tratado dos seres antiquísimos") é a ciencia que trata do estudo dos organismos desaparecidos, a partir dos seus restos fósiles, é dicir, dos restos mineralizados de seres vivos ou vestixios de vida de organismos que existiran durante a historia da vida na Terra. Os científicos que traballan nela denomínanse paleontólogos.

Encádrase dentro das Ciencias naturais, posúe un corpo de doutrina propio e comparte fundamentos e métodos coa Xeoloxía e a Bioloxía, coas que se integra estreitamente.

Entre os seus obxectivos están, ademais da reconstrución dos seres vivos pretéritos, o estudo do seu orixe, dos seus cambios no tempo (evolución e filoxenia), das relacións entre eles e coa súa contorna (paleoecoloxía, evolución da biosfera), da súa distribución espacial e migracións (paleobioxeografía ou fitoxeografía), das extincións, dos procesos de fosilización (tafonomia) ou da correlación e datación das rochas que os conteñen (bioestratigrafía).

A Paleontoloxía permite entender a actual composición (biodiversidade) e distribución dos seres vivos sobre a Terra (bioxeografía) -antes da intervención humana-, achegou probas indispensables para a solución de dúas das máis grandes controversias científicas do pasado século, a evolución dos seres vivos e a deriva dos continentes, e, de cara ao noso futuro, ofrece ferramentas para a análise de como os cambios climáticos poden afectar ao conxunto da biosfera.

Características

A partir dos fósiles poden ser datadas as rochas sedimentarias, permitindo entender mellor a evolución ata os seres vivos actuais. Inversamente, a partir dos seres vivos actuais pódese descubrir algo sobre os fósiles ("o presente é a chave do pasado", Lyell).

Por veces, divídese a paleontoloxía en dúas ramas:

• a paleozooloxía, o estudo dos fósiles de animais, e
• a paleobotánica, o estudo dos fósiles de plantas.

Tamén se pode dividir a paleontoloxía en:

• Macropaleontoloxía - Restos ou vestixios macroscópicos de organismos animais ou vexetais.
• Micropaleontoloxía - Restos ou vestixios microscópicos (menores de 2 mm) de organismos.

Aínda hai unha subdivisión da paleobotánica e da micropaleontoloxía: a palinoloxía, o estudo dos restos de pole fosilizados.

Esta división provén do feito de durante moitos anos os seres vivos foron clasificados como plantas -e estudados polos botánicos- ou como animais -estudados polos zooloxistas.

Os arqueólogos diferéncianse dos paleontólogos porque, alén de estudaren tamén restos fosilizados de plantas e animais, procuran comprender as actividades humanas en determinado período da historia da Terra. A Paleontoloxía xeralmente non está preocupada con estas cuestións.

Véxase tamén

Outros artigos

• Evolución biolóxica
• Megafauna
• Mary Anning
• Paleoclimatoloxía

Ligazóns externas

• Grinpach: Grupo de investigacións paleontolóxicas de Chile. (en castelán)