Lonicera

Lonicera é un xénero de plantas con flores pertencente á familia Caprifoliaceae. As especies incluídas dentro deste xénero normalmente son coñecidas polo nome popular de madreselvas ou chuchameles (ademais dos múltiplos nomes vulgares en galego das diferentes especies).

Son arbustos arqueados ou parras sarmentosas, a maioría con doces fragrancias, flores con forma de campá. Hai unhas 180 especies de madreselvas.

Etimoloxía

Sábese que o termo madreselva se usou durante moito tempo para designar as especies integrantes do xénero Lonicera, aínda que este apelativo deberíase aplicar só para designar a especie Lonicera caprifolium L., planta sarmentosa que se encontra nos bosques europeos, e chamar todas as demais simplemente como loniceras.^{[Cómpre referencia]}

O termo "Lonicera" foi usado por primeira vez por Linné en 1753 adaptando ao latín o apelido "Lonitzer", en honra ao botánico Adam Lonitzer (1528-1586), médico que exerceu en Frankfurt.

Outros nomes vulgares

En galego existen multitude de nomes para as diferentes especies de Lonicera, ás veces uns mestúranse con outros. Entre eles: madreselva (var. madresilva), cabrifollo (var. cadrifollo), herba salgueira, bigorda, chuchamel (zugameles, sugamés, zugos), altasebes, garnicela etc.

Descrición

As follas son opostas, ovais simples, e de 1–10 cm de lonxitude. A maioría son caducifolias e algunhas son perennifolias. Moitas das especies presentan flores que presentan un olor perfumado, producindo un doce néctar comestible. A froita é unha baga de coloración roxa, azul ou negra contendo varias sementes; na maioría das especies as bagas son levemente tóxicas, porén algunhas (como a Lonicera caerulea) teñen bagas comestibles. Estas plantas son a base de alimentación das larvas dalgunhas especies de Lepidoptera.

A madreselva xaponesa e a madreselva de Amur (Lonicera maackii) están consideradas como plantas invasoras en EUA e Nova Zelandia. As madreselvas poden ser controladas: cortándoas, queimándoas, ou queimando as raíces e repetindo a operación ás dúas semanas até que as reservas das raíces se esgoten.

Usos

A Lonicera xylosteum é unha planta usada en homeopatía para tratamento de asmas, dificultades respiratorias e sífilis. A Lonicera periclymenum é usada como remedio homeopático para o tratamento da irritabilidade con explosións violentas.

A Lonicera caprifolium é moi apreciada como planta ornamental, debido ás súas bonitas e aromáticas flores.

Especies

Especies máis comúns en Galiza

• Lonicera periclymenum, herba salgueira, chuchamel;
• Lonicera caprifolium, cabrifollo dos xardíns;
• Lonicera implexa, cadrifollo, cabrifollo, chuchamel;
• Lonicera pyrenaica, madreselva dos Pireneos;
• Lonicera xylosteum
• Lonicera japonica, madreselva do Xapón, (introducida e naturalizada).

Listaxe xeral de especies

Flora americana

• • Lonicera albiflora Torr. & A.Gray
  • Lonicera arizonica Rehder - madreselva de Arizona
  • Lonicera caerulea Gueldenst.
  • Lonicera canadensis Muhl. ex Roem. & Schult. - madreselva do Canadá
  • Lonicera chrysanthaTurcz. ex Ledeb.
  • Lonicera ciliosa (Pursh) Poir. ex DC.
  • Lonicera conjugialis Kellogg
  • Lonicera dioica
  • Lonicera flava
  • Lonicera fragrantissima
  • Lonicera hirsuta - madreselva pilosa
  • Lonicera hispidula
  • Lonicera interrupta - madreselva chaparral.
  • Lonicera involucrata - madreselva de bagas de oso
  • Lonicera korolkowii
  • Lonicera morrowii
  • Lonicera oblongifolia
  • Lonicera orientalis
  • Lonicera reticulata
  • Lonicera sempervirens - madreselva trompeta
  • Lonicera standishii
  • Lonicera subspicata
  • Lonicera utahensis - madreselva de Utah
  • Lonicera villosa

Flora asiática

• • Lonicera japonica - madreselva do Xapón, naturalizada en toda Europa
  • Lonicera maackii (Rupr.) Maxim. - madreselva de Maack Amur
  • Lonicera ruprechtiana - madreselva de Manchuria
  • Lonicera tatarica - madreselva de Tataria

Flora europea

• • Lonicera alpigena - madreselva dos Alpes
  • Lonicera arborea
  • Lonicera biflora
  • Lonicera caerulea - madreselva azul
  • Lonicera caprifolium - cabrifollo dos xardíns
  • Lonicera etrusca- madreselva etrusca
  • Lonicera glutinosa
  • Lonicera hellenica
  • Lonicera implexa- cabrifollo
  • Lonicera nigra - madreselva negra
  • Lonicera nummulariifolia
  • Lonicera periclymenum - herba salgueira, cabrifollo, bigorda, chuchamel, zugameles
  • Lonicera pyrenaica - madreselva dos Pireneos
  • Lonicera spendida
  • Lonicera stabiana Pasq. (madreselva de Stabia) endémica de Italia
  • Lonicera xylosteum - madreselva das faias

Híbridos naturais

• Lonicera x bella
• Lonicera x heckrottii
• Lonicera x minutiflora
• Lonicera x notha
• Lonicera x xylosteoides

Véxase tamén

Bibliografía

• Harry Garms: Pflanzen und Tiere Europas, Taschenbuchausgabe, München (dtv) 1969, ISBN 3-423-03013-5
• Rubina Akhter: Lonicera in der Flora of Pakistan: En liña.
• Sunset Western Garden Book, 1995:606–607
• Werner Rothmaler: Exkursionsflora für die Gebiete der DDR und der BRD, Gefäßpflanzen. 1. Aufl., Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin 1972

Outros artigos

• Herba salgueira

Ligazóns externas

• USDA Plants Database
• Flora Europaea: Lonicera
• Flora of China: Lonicera
• Clasificación das eudicotiledóneas - Proxecto Tree of Life Arquivado 24 de outubro de 2012 en Wayback Machine.
• Sinónimos dos ordes - Angiosperm Phylogeny Website
• Germplasm Resources Information Network (GRIN)