Nitróxeno: Diferenzas entre revisións
m robot Añadido: ln:Azoti |
m interwiki : bn |
||
Liña 149: | Liña 149: | ||
[[ast:Nitróxenu]] |
[[ast:Nitróxenu]] |
||
[[bg:Азот]] |
[[bg:Азот]] |
||
[[bn:নাইট্রোজেন]] |
|||
[[bs:Azot]] |
[[bs:Azot]] |
||
[[ca:Nitrogen]] |
[[ca:Nitrogen]] |
Revisión como estaba o 15 de xullo de 2006 ás 02:50
| |||||||||||||||||||||||||
Xeral | |||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nome, símbolo, número | Nitróxeno, N, 7 | ||||||||||||||||||||||||
Serie química | Non metal | ||||||||||||||||||||||||
Grupo, periodo, bloque | 15, 2 , p | ||||||||||||||||||||||||
Densidade, dureza Mohs | 1,2506 kg/m³, sen datos | ||||||||||||||||||||||||
Apariencia | 125px | ||||||||||||||||||||||||
Propiedades atómicas | |||||||||||||||||||||||||
Peso atómico | 14,0067 uma | ||||||||||||||||||||||||
Radio medio† | 65 pm | ||||||||||||||||||||||||
Radio atómico calculado | 56 pm | ||||||||||||||||||||||||
Radio covalente | 75 pm | ||||||||||||||||||||||||
Radio de Van der Waals | 155 pm | ||||||||||||||||||||||||
Configuración electrónica | [He]2s22p3 | ||||||||||||||||||||||||
Estados de oxidación (óxido) | ±3, 5, 4, 2 (ácido forte) | ||||||||||||||||||||||||
Estructura cristalina | Hexagonal | ||||||||||||||||||||||||
Propiedades físicas | |||||||||||||||||||||||||
Estado da materia | Gas | ||||||||||||||||||||||||
Punto de fusión | 63,14 K | ||||||||||||||||||||||||
Punto de ebullición | 77,35 K | ||||||||||||||||||||||||
Entalpía de vaporización | 2,7928 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
Entalpía de fusión | 0,3604 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||
Presión de vapor | __ Pa a ___ K | ||||||||||||||||||||||||
Velocidade do son | 334 m/s a 298,15 K | ||||||||||||||||||||||||
Outra información | |||||||||||||||||||||||||
Electronegatividade | 3,04 (Pauling) | ||||||||||||||||||||||||
Calor específico | 1040 J/(kg·K) | ||||||||||||||||||||||||
Conductividade eléctrica | __ 106/m·Ω | ||||||||||||||||||||||||
Conductividade térmica | 0,02598 W/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||
Potencial de ionización | 1402,3 (kJ/mol) | ||||||||||||||||||||||||
2º = 2856 | 5º = 9444,9 | ||||||||||||||||||||||||
3º = 4578,1 | 6º = 53266,6 | ||||||||||||||||||||||||
4º = 7475 | 7º = 64360 | ||||||||||||||||||||||||
Isótopos máis estabeis | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Valores no SI e en condicións normais (0 ºC e 1 atm), salvo que se indique o contrario. †Calculado a partir de distintas lonxitudes de enlace covalente, metálico ou iónico. |
Elemento químico de número atómico 7, con símbolo N, tamén chamado ázoe —antigamente usóouse tamén Az como símbolo do nitróxeno— e que en condicións normais forma un gas diatómico que constitúe o 78% do aire atmosférico.
Características principais
É un gas inerte, non metal, incoloro, inodoro e insípido que constitúe aproximadamente as catro quintas partes do aire atmosférico, se ben non intervén na combustión nin na respiración. Ten unha elevada electronegatividade (3 na escala de Pauling) e 5 electróns no nivel máis externo comportándose como trivalente na maioría dos compostos que forma. Condensa a 77 K e solidifica a 63 K empregándose comúnmente en aplicacións crioxénicas (nitróxeno líquido).
Aplicacións
A máis importante aplicación comercial do nitróxeno é a obtención de amoníaco polo proceso de Haber. O amoníaco emprégase na fabricación de fertilizantes e ácido nítrico.
Tamén se usa, pola súa baixa reactividade, como atmósfera inerte en tanques de almacenamento de líquidos explosivos, durante a fabricación de compoñentes electrónicos (transistores, diodos, circuitos integrados, etc.) e na fabricación do aceiro inoxidabel. O nitróxeno líquido, producido por destilación do aire líquido, usase en crioxenia, xa que a presión atmosférica condensa a -195,8 ºC; aplicación importante é tamén a de refrixerante, para a conxelación, o transporte de comida e a conservación de corpos e células reproductivas (semen e óvulos) ou calqueira outra mostras biolóxica.
As sales do ácido nítrico inclúen importantes compostos coma o nitrato de potasio (empregado na fabricación da pólvora) e o nitrato de amonio fertilizante.
Os compostos orgánicos de nitróxeno como a nitroglicerina e o trinitrotolueno (TNT) son a miúdo explosivos. A hidracina e os seus derivados usanse coma combustible en foguetes.
Historia
O nitróxeno (do latín nitrum e éste do grego νίτρον, nitro, e -xeno, da raíz grega γεν xerar) considerase que foi descuberto formalmente por Daniel Rutherford no 1772 ó dar a coñecer algunhas das súas propiedades, nembargantes, pola mesma época tamén se adicaron ao seu estudo Scheele o cal consegue aislalo, Cavendish, e Priestley. O nitróxeno é un gas tan inerte que Lavoisier referiase a él como azote (ázoe) que significa sen vida. Clasificouse entre os gases permanentes, sobre todo desde que Faraday non conseguira velo líquido a 50 atm e -110ºC, ata os experimentos de Pictet e Cailletet que en 1877 coneguiron licualo.
Os compostos de nitróxeno xa se coñecían na Idade Media; así, os alquimistas chamaban aqua fortis ó ácido nítrico e aqua regia á mezcla de ácido nítrico e clorhídrico, coñecida pola súa capacidade de disolver o ouro.
Abundancia e obtención
O nitróxeno é o compoñente principal da atmósfera terrestre (78,1%) e obtense para usos industriais da destilación do aire líquido. Está presente tamén nos restos de animais, por exemplo no guano, usualmente na forma de urea, ácido úrico e compostos de ambos.
Observaronse compuestos que conteñen nitróxeno no espacio exterior e o isótopo Nitróxeno-14 crease nos procesos de fusión nuclear das estrellas.
Precaucións
Os fertilizantes nitroxenados son unha importante fonte de contaminación do solo e das augas. Os compostos que conteñen ión cianuro forman sales extremadamente tóxicas e son mortais para numerosos animais, entre eles os mamíferos.