Didelfimorfos

Didelfimorfos
Didelphimorphia
Rango fósil: cretáceo superior - actualidade

Sarigüé de Virxinia (Didelphis virginiana)

Reino:	Animalia
Subreino:	Bilateria
Superfilo:	Deuterostomia
Filo:	Chordata
Subfilo:	Vertebrata
Infrafilo:	Gnathostomata
Superclase:	Tetrapoda
Clase:	Mammalia
Infraclase:	Marsupialia
Magnorde:	Ameridelphia
Orde:	Didelphimorphia Gill, 1872

Familias, Subfamilias e Xéneros

Véxase o texto

A dos didelfimorfos (Didelphimorphia) é unha orde de mamíferos,^[1] que agrupa á maior parte dos marsupiais que habitan na actualidade o continente americano.

Inclúe 92 especies vivas, todas na familia dos didélfidos,^[1] e moitas máis extintas.

Historia evolutiva

A xulgar polos rexistros fósiles, son dos marsupiais máis antigos que chegaron até os nosos días, e fixérono sen sufrir grandes variacións anatómicas, polo que poden considerarse como fósiles viventes.

Aínda que non hai datos da existencia destes animais en Australia e na Antártida, suponse que deberon habitalas, pois ambos os continentes estaban unidos aínda a Suramérica, no antigo continente e Gondwana, cando os marsupiais apareceron na Terra.

Colonizaban practicamente todos os ecosistemas e entre eles había especies con todo tipo de hábitos alimenticios.

Taxonomía

Descrición

A orde foi descrita en 1872 polo paleontólogo estadounidense Theodore Nicholas Gill.^[1]

Etimoloxía

O nome científico Didelphimorphia está formado pola unión á raíz do nome do xénero tipo da sñua máis importante familia (e única con especies vivas na actualidade) Didelphis, co elemento do latín científico -morphia, plural de -morphus, tirado do grego antigo μορφή ‎morphḗ, 'forma', 'aparencia', 'aspecto'.

Pola súa parte Didelphis está formado polo elemento di-, calco do grego δι-, 'dous', e o termo do grego antigo δελφύς ‎delphýs, 'útero'.

Clasificación

A orde dos Didelphimorphia inclúe dúas familias, pero só unha, a dos Didelphidae contén especies actuais (ademais da maioría das especies fósiles). A clasificación dos xéneros e especies restantes non está terminada de aclarar, existindo algúns de clasificación incerta.

Orde Didelphimorphia (Gill, 1872)
- Familia Didelphidae Gray, 1821
- Familia Sparassocynidae (†) (Reig, 1958)

Porén, dúas das máis prestixiosas bases de datos, o MSW e o ITIS, dan as seguintes clasificacións para a familia dos didélfidos:

Clasificación do MSW

Familia Didelphidae Gray, 1821 ^[2]
- Subfamilia Caluromyinae Kirsch, 1977
  - Xénero Caluromys J. A. Allen, 1900
  - Xénero Caluromysiops Sanborn, 1951
  - Xénero Glironia Thomas, 1912
- Subfamilia Didelphinae Gray, 1821
  - Xénero Chironectes Illiger, 1811
  - Xénero Didelphis Linnaeus, 1758
  - Xénero Gracilinanus Gardner & Creighton, 1989
  - Xénero Hyladelphys Voss, Lunde & Simmons, 2001
  - Xénero Lestodelphys Tate, 1934
  - Xénero Lutreolina Thomas, 1910
  - Xénero Marmosa Gray, 1821
  - Xénero Marmosops Matschie, 1916
  - Xénero Metachirus Burmeister, 1854
  - Xénero Micoureus Lesson, 1842
  - Xénero Monodelphis Burnett, 1830
  - Xénero Philander Brisson, 1762
  - Xénero Thylamys Gray, 1843
  - Xénero Tlacuatzin Voss & Jansa, 2003

Clasificación do SIIT

Familia Didelphidae Gray, 1821 ^[3]
- Subfamilia Caluromyinae Kirsch, 1977
  - Xénero Caluromys J. A. Allen, 1900
- Subfamilia Didelphinae Gray, 1821
  - Xénero Chironectes Illiger, 1811
  - Xénero Didelphis Linnaeus, 1758
  - Xénero Gracilinanus Gardner & Creighton, 1989
  - Xénero Hyladelphys Voss, Lunde & Simmons, 2001
  - Xénero Lestodelphys Tate, 1934
  - Xénero Lutreolina Thomas, 1910
  - Xénero Marmosa Gray, 1821
  - Xénero Marmosops Matschie, 1916
  - Xénero Metachirus Burmeister, 1854
  - Xénero Micoureus Lesson, 1842
  - Xénero Monodelphis Burnett, 1830
  - Xénero Philander Brisson, 1762
  - Xénero Thylamys Gray, 1843
  - Xénero Tlacuatzin Voss & Jansa, 2003

Como vemos, só hai unhas pequenas diferenzas na subfamilia dos Caluromyinae

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Wilson, D. E. e Reeder, D. M., ed. (2005): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference, 3ª ed. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press. ISBN 1-800-537-5487.
↑ Didelphidae no MSW.
↑ ´Didelphidae Gray, 1821 no ITIS.

Véxase tamén

Bibliografía

Gould, Edwin; McKay, George & Kirshner, David (1988): Encyclopedia of mammals. San Diego, CA, USA: Academic Press. ISBN 978-0-1229-3670-1.
Grzimek, B.; Schlager, N. e Olendorf, D. (2003): Grzimek's Animal Life Encyclopedia. Detroit: Thomson Gale.
Kemp, T. S. (2005): The Origin & Evolution of Mammals. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-850761-5.
Kowalski, Kazimierz (1981): Mamíferos. Manual de teriología. Madrid: H. Blume Ediciones. ISBN 84-7214-229-9.
McKenna, M. C. e Bell, S. K. (1997): Classification of Mammals Above the Species Level. Nova York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-11013-8.
Rodríguez de la Fuente, F. (1970): " Diminutos gigantes de la expansión ocológica", en Enciclopedia Salvat de la fauna. Tomo 8. Suramérica (Región Neotropical). Pamplona: Salvat, S. A. de Ediciones, pp. 67–77.
Wilson, D. E. & Reeder, D. M., eds. (2005): Mammal Species of the World - A Taxonomic and Geographic Reference. Terceira edición. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press, 2 vols. ISBN 978-0-8018-8221-4.

Outros artigos

Ligazóns externas

Order Didelphimorphia Gill 1872 Arquivado 20 de marzo de 2016 en Wayback Machine. en Fossilworks.
Didelphimorphia Gill, 1872 no ITIS.
Didelphimorphia na ADW. Con abundante información, imaxes e bibliografía (en inglés).
Didelphimorphia na EOL. Con información e imaxes (en inglés).
Didelphimorphia no NCBI.

[M-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Wilson, D. E. e Reeder, D. M., ed. (2005): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference, 3ª ed. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press. ISBN 1-800-537-5487.

[2] Didelphidae no MSW.

[3] ´Didelphidae Gray, 1821 no ITIS.

[1]

[2]

[3]