Cesária Évora

Cesária Évora

(2008)
Biografía
Nacemento	27 de agosto de 1941 Mindelo (Cabo Verde)
Morte	17 de decembro de 2011 (70 anos) Mindelo (Cabo Verde)
Causa da morte	Insuficiencia respiratoria
Lugar de sepultura	Mindelo
Actividade
Ocupación	cantante
Período de actividade	1957 - 2011
Xénero artístico	Fado, Morna (pt) e modinha (pt)
Instrumento	Voz
Selo discográfico	Lusafrica (pt)
Participou en
valor descoñecido	Étonnants voyageurs
Familia
Cónxuxe	sen valor
Premios
(2010)  Orde do Mérito Cultural (2009)  Cabaleiro da Lexión de Honra (2004)  Victory of the album of traditional musics or musics of the world (en) , premiado polo traballo Voz d'Amor (pt) (2003)  Grammy Award for Best Contemporary World Music Album (en) , premiado polo traballo Voz d'Amor (pt) (2000)  Victory of the album of traditional musics or musics of the world (en) , premiado polo traballo Café Atlantico (pt) (1997)  Kora Awards (pt)
Descrito pola fonte	Dictionary of African Biography, Obálky knih,
Páxina web	cesaria-evora.com

Cesária Évora en Mindelo, a súa terra natal.

Cesária Évora, nada en Mindelo o 27 de agosto e 1941 e finada na mesma vila o 17 de decembro de 2011, foi unha cantante caboverdiana, coñecida como a raíña da morna. e tamén como a diva dos pés descalzos, e a intérprete máis coñecida do seu país en todo o mundo.

Traxectoria

Cesária Évora naceu na illa de San Vicente, cando esta aínda pertencía a Portugal. Filla dun intérprete de cavaquiño, violín e guitarra, e mais dunha cociñeira, tivo catro irmáns e foi educada primeiro coa súa avoa e logo nun orfanato católico. Dende moi nova comezou a cantar de forma afeccionada, tanto na igrexa coma co seu irmán Lela ao saxofón na praza de Mindelo, e a partir de finais da década dos cincuenta, de forma semiprofesional en bares, hoteis e pequenos cabarés, coma o Café Royal. A partir de 1961 foi contratada como cantante pola empresa pesqueira Congelo, de capital mixto colonial-metropolitano.

A mediados dos anos setenta, coincidindo coa independencia de cabo Verde, Cesária Évora abandona a música e dedícase á súa familia. Tamén son os anos onde comeza a sufrir problemas de alcolismo. Eses anos escuros duran por espazo dunha década, ata que a finais dos oitenta Bana, un cantante e empresario caboverdiano radicado en Portugal) a anima a regresar aos escenarios. En 1988 trasládase a París para gravar o seu primeiro disco de carácter internacional, La diva aux pied nus, a diva dos pés descalzos, titulado así pois Cesária Évora cantaba cos pés descalzos. O promotor deste disco é un emigrante portugués en Francia, chamado José da Silva, que sería o seu produtor polo resto da súa carreira profesional. O éxito deste primeiro disco da súa segunda etapa é tan grande que o leva a conceder diversas actuacións por toda Europa e a gravar o seu segundo álbum, catro anos máis tarde: Miss Perfumado, 1992.

A partir dese ano convértese nun referente internacional da música de Cabo Verde, fundamentalmente en dous xéneros: a morna, un xénero vogal propio das illas e semellante ao fado, e a coladera. Cesára Évora cantaba maioritariamente en crioulo caboverdiano, pero tamén en francés, portugués ou italiano. En 1992 instálase en París. En 2004 conquistou un premio Grammy ao mellor álbum de world music contemporánea.

A partir do ano 2000 ten diversos problemas de saúde, fundamentalmente de corazón, que a levan a diversas operacións, mais non a deixar o tabaquismo. En setembro de 2011, logo de cancelar un conxunto de concertos por estar moi débil, a súa editora Lusafrica anunciou que a cantante puña o punto e final á súa carreira musical.. Faleceu no Hospital Baptista de Sousa como consecuencia dunha insuficiencia cardiorrespiratoria aguda e hipertensión.

Discografía

A casa de Cesária Évora

1. 1965 - Mornas de Cabo-Verde & Oriondino (disco sinxelo, 45 RPM]], C. Évora & Conjunto)
2. 1987 - Cesária
3. 1988 - Cesária Évora, La Diva aux pieds nus
4. 1990 - Distino di Belita
5. 1991 - Mar Azul
6. 1992 - Miss Perfumado
7. 1994 - Sodade - Les plus belles mornas de Cesaria (Best of)
8. 1995 - Cesária
9. 1995 - Cesária Évora à L'Olympia
10. 1997 - Cabo Verde
11. 1998 - Best of Cesária Évora
12. 1998 - Nova Sintra
13. 1999 - Le monde de Cesária Évora
14. 1999 - Café Atlântico
15. 2001 - Cesária Évora : L'essentiel
16. 2001 - São Vicente di Longe
17. 2002 - Anthology
18. 2002 - Anthologie: Mornas & Coladeras (LP dobre)
19. 2002 - The Very Best of Cesária Évora
20. 2003 - Voz d'Amor
21. 2004 - Les essentiels
22. 2006 - Rogamar
23. 2008 - Rádio Mindelo
24. 2009 - Nha sentimento

DVD

1. 2002 - Live in Paris

Dúos

1. 1999 - É doce morrer no mar (por Dorival Caymmi) cantado con Marisa Monte.
2. 2009 - Capo Verde terra d'amore, vol. 1 (LP, cantado con Teofilo Chantre en italiano)

Outras colaboracións

1. 1995 - Sangue de Beirona Remix (por François K)
2. 1999 - Césaria Evora Remix (por François K e Joe Claussell)
3. 2003 - Carnaval de São Vivente Remix (EP)
4. 2003 - Club Sodade Remixes, Cesaria Evora by… (Carl Craig, Francois Kervorkian, Kerri Chandler, Four Hero, Señor Coconut etc.)

Actuacións en Galicia

Cesária Évora actuou en diversas ocasións en Galicia ao longo da década dos noventa e dos 2000, entre elas en Santiago de Compostela o 10 de novembro de 2005. A súa última actuación foi o 15 de novembro de 2007 na Coruña.

Galardóns

• Medalla da Lexión de Honra de Francia, en 2009, outorgada polo presidente da República Francesa, Nicolas Sarkozy, e entregada pola ministra de Cultura Christine Albanel.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Web oficial
• web non oficial