Bohemundo I de Antioquía

Bohemundo I de Antioquía

Nome orixinal	(fr) Bohémond de Tarente
Biografía
Nacemento	1054 San Marco Argentano, Italia (pt)
Morte	3 de marzo de 1111 (56/57 anos) Canosa di Puglia, Italia (pt)
Lugar de sepultura	Canosa di Puglia (pt)
1º Prince of Antioch (en)
1098 – 7 de marzo de 1111 – Boemundo II de Antioquia (pt)  →
Prince of Taranto (en)
1089 – 7 de marzo de 1111
Datos persoais
Relixión	Catolicismo
Actividade
Ocupación	militar
Carreira militar
Conflito	Siege of Amalfi (en) Q54554836
Outro
Título	Conde
Familia	Casa de Hauteville
Cónxuxe	Constança de França (1105 (Gregoriano)–)
Fillos	Boemundo II de Antioquia
Pais	Robert Guiscard   e Alberada of Buonalbergo
Irmáns	Mafalda da Apúlia-Calábria Sibylle de Hauteville Emma of Hauteville Roxerio de Hauteville Guy of Hauteville Robert Scalio
Descrito pola fonte	The Nuttall Encyclopædia >>>:Bohemond Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron

Bohemundo I de Antioquía, tamén coñecido como Bohemundo I de Tarento, nado cara ao ano 1054 e finado o 3 de marzo de 1111, foi príncipe de Tarento entre 1089 e 1111 e de Antioquía desde 1098 ata 1111. Xunto ao seu pai, Roberto Guiscardo, loitou ferreamente contra o Imperio bizantino. Foi un dos máis importantes líderes da Primeira Cruzada, onde conseguiu ser príncipe dos territorios recentemente conquistados de Antioquía. Tras ser apresado polos musulmáns e escapar a Francia, logrou casar coa filla do rei Filipe I de Francia. Tras ser derrotado no seu último intento de atacar o emperador bizantino Aleixo I Comneno, viuse obrigado a asinar o Tratado de Diabolis, un humillante pacto que destruíu a súa carreira militar e política.

Traxectoria

Bohemundo foi o primoxénito de Roberto Guiscardo, duque de Apulia e de Calabria, que o tivo no seu primeiro matrimonio con Alberada de Buonalbergo, filla do barón Girard de Buonalbergo, matrimonio que despois sería anulado.

A loita contra os bizantinos

Foi o brazo dereito do seu pai cando este atacou o Imperio Bizantino (1080-1085) e foi o comandante das forzas normandas durante a ausencia do seu pai (1082-1084) penetrando en Tesalia e chegando ata a cidade de Larissa, no entanto ao final foi derrotado por Aleixo I Comneno. Estas hostilidades co emperador bizantino marcarían a política a seguir por parte do rei Roberto e do propio Bohemundo, xa que o destinou ao trono de Constantinopla.

Crise na sucesión de Roberto Guiscardo

No medio de todo isto chegou a noticia de que Roberto Guiscardo falecera (en 1085), e de que os dominios normandos en Italia que este posuía, estaban en mans agora de Roxerio I de Sicilia, irmán de Roberto, e xa que logo tío de Bohemundo. Leste abandonou a campaña nos Balcáns, regresando a fume de carozo a Italia, pero non puido facerse co que consideraba a súa lexítima herdanza. No entanto, Bohemundo herdou as posesións do seu pai no Adriático, posesións que perdeu rapidamente en favor dos gregos ou bizantinos; pola contra o seu medio irmán Rogelio Borsa herdou Apulia e as posesións italianas. A guerra entre eles fíxose inevitable, ata que finalizou coa o intervención do papa Urbano II, compensando a Bohemundo coa cidade de Tarento a cambio da súa renuncia ao ducado de Apulia. Compensación coa que nunca estivo conforme, motivo polo que sempre buscou un maior status para el. O cronista Romoal de Salerno dixo de Bohemundo que sempre buscaba o imposible.

En 1096 Bohemundo, xunto co seu tío Roxerio I de Sicilia, conde de Sicilia, atacaron a cidade de Amalfi, que se había rebelado en contra do duque Roxerio, momento no que un grupo de cruzados pasaron pola zona no seu camiño cara a Constantinopla. Os fins deste grupo parece que calaron fondo en Bohemundo quen decidiu unirse á Cruzada, no entanto, é posible que Bohemundo non vise na Cruzada máis nada que un medio para labrarse un principado en Oriente. Godofredo Malaterra afirma claramente que Bohemundo tomou a Cruz co único fin de conquistar e facer pillaxe nas terras bizantinas.

A Primeira Cruzada e a conquista de Antioquía

Miniatura medieval que representa o Sitio de Antioquía.

Artigos principais: Primeira Cruzada e Sitio de Antioquía (1097-1098).

Bohemundo reuniu baixo o seu mando un exército normando (posiblemente a mellor división do exército cruzado), seguramente o seu continxente non era particularmente numeroso, chegando a preto de 500 homes sobre un total de ao redor de 35.000 cruzados. Cruzou o Mar Adriático e chegou ata Constantinopla pola mesma ruta que seguira en 1082-1084. Foi moi coidadoso na súa nova relación con Aleixo I, a quen rendeu homenaxe á súa chegada á cidade en 1097. É posible que negociase con Aleixo I sobre o principado de Antioquía; si fíxoo non debeu atopar grande apoio por parte do emperador. Desde Constantinopla ata Antioquía, Bohemundo foi o auténtico xefe da Primeira Cruzada; e o éxito ao atravesar Asia Menor mostra a súa gran capacidade de mando, xa que a cruzada de 1101, a Segunda Cruzada en 1147 e a Terceira Cruzada en 1189 foron incapaces de atravesar esta rexión.

Ana Comneno, filla de Aleixo I, deixou un marabilloso retrato de Bohemundo no seu libro "Alexiada" (grego clásico: Ἀλεξιάς); coñeceuno por primeira vez cando tiña 14 anos e realmente quedou fascinada pola súa presenza. Non deixou outro retrato similar de ningún outro príncipe Cruzado. Textualmente:

Bohemundo, era, francamente, un ser como non se viu anteriormente ningún, tanto na nosa terra como tampouco na dos bárbaros, xa que era unha marabilla o miralo e á vez precedíalle unha reputación terrorífica. Permitide que describa pormenorizadamente o aspecto deste bárbaro. Era tan alto que superaba ao máis alto por preto dun cóbado, estreito de cintura e cadeiras, os ombreiros anchos, peito profundo e poderosos brazos. O seu corpo en xeral non podería ser descrito como demasiado delgado nin como gordo, ao contrario estaba perfectamente proporcionado, construído segundo os cánones de Policleto... A súa pel era branca inmaculada, e na súa cara había pequenos tinguiduras vermellos. O seu cabelo, louro, non caía ata a cintura como no caso da maior parte dos bárbaros; notábase que tiña gran coidado co seu cabelo, xa que o levaba cortado ata as orellas. Non se podía saber a cor da súa barba, xa que a levaba perfectamente afeitada, deixando a súa pel tan suave como o xiz... Os seus ollos azuis eran indicadores do seu alto espírito e dignidade; o seu nariz respiraba con tranquilidade, en perfecta correspondencia coa respiración do seu peito. A súa respiración era fiel indicadora do alto espírito que bulía no seu corazón. Este home emanaba un certo encanto, encanto que quedaba, en parte empanado por certo aire horrible... Estaba feito de tal forma en mente e corpo que tanto a coraxe como a paixón o embargaban de tal modo que o abocaban á guerra. O seu enxeño axudáballe a saír airoso en case todas as urxencias. Ao conversar con el demostraba estar ben informado, con respostas irrefutables. Este home, de semellante tamaño e carácter, era, no entanto, inferior ao emperador, non só en fortuna e elocuencia, senón noutros agasallos da natureza.

Como político, Bohemundo era capaz de afervoar aos cruzados no seu propio beneficio; así cando o seu sobriño Tancredo deixou o exército principal en Heraclea, co fin de establecerse en Cilicia, posiblemente o que pretendían era sentar as bases do futuro principado en Oriente. Bohemundo foi o primeiro en tomar posicións fronte a Antioquía en outubro de 1097, tomando parte activa no sitio da cidade, rexeitando os intentos musulmáns por romper o cerco desde o Leste e establecendo un nexo cos aliados occidentais mediante o porto de San Simeón onde estaban os barcos xenoveses.

A conquista de Antioquía só foi posible grazas ao complot urdido por Bohemundo cun dos capitáns da cidade chamado Firuz. Porén, non puido conseguir que se lle concedese a cidade ata que os Cruzados quedaron sitiados no seu interior aterrorizados ante a chegada de tropas aliadas dos musulmáns, guiadas por Kerbogha, coa salvidade de que no dereito á cidade tería prioridade o emperador Aleixo I, a condición de que cumprise a súa promesa de enviar un exército en axuda dos cruzados. Aleixo non chegou co seu exército e con todo os cruzados conseguiron derrotar ao temible exército de Kerbogha. Nin aínda así viuse seguro na súa posición Bohemundo, xa que Raimundo de Tolosa (tamén coñecido como Raimundo de Saint-Gilles), erixiuse como representante de Aleixo reclamou para el a cidade. Finalmente, en xaneiro de 1099, conseguiu o pleno dominio de Antioquía, permanecendo nos seus arredores co fin de asegurar a súa posición, o resto de cruzados continuou o seu camiño cara a Xerusalén.

Guerras de Bohemundo contra musulmáns e bizantinos

Bohemundo chegou a Xerusalén no Nadal de 1099, e conseguiu que se elixise como patriarca a Dagoberto de Pisa, posiblemente co fin de contrarrestar o enorme poder que ostentaban os nobres de Lorena na cidade. Parece que Bohemundo estaba destinado a fundar unha gran principado en Antioquía, o cal prevalecería sobre Xerusalén, dada a súa excelente posición xeográfica e o seu excelente exército. Pero, tiña que facer fronte a dúas forzas, por unha banda o Imperio Bizantino, que reclamaba esas cidades como da súa propiedade, reclamación que era apoiado por Raimundo de Tolosa e en segundo lugar os poderosos estados musulmáns do noroeste de Siria. Non puido con estas dúas forzas. En 1100 foi apresado polos Danisméndidas de Sivas, e permaneceu en prisión ata 1103. No seu lugar quedou o seu sobriño Tancredo; pero mentres tanto Raimundo de Tolosa estableceuse ao sur do seu principado na cidade de Trípoli, poñendo en xaque a expansión cara ao sur de Bohemundo.

Mausoleo de Bohemundo en Canosa dei Puglia

Rescatado en 1103 grazas á xenerosidade do rei armenio Kogh Vasil, Bohemundo suscitouse como propósito principal o ataque aos seus veciños musulmáns co fin de ter os aprovisionamentos asegurados. Con todo, no seu ataque a Harran recibiu unha terrible derrota no río Balikh, preto de Rakka, sobre o río Éufrates. A batalla foi decisiva; o gran principado no Leste que tanto ansiaba quedou abortado. A este ataque seguiu outro, por parte dos bizantinos sobre Cilicia e ao ver como os seus recursos diminuían sen cesar viaxou a Europa co fin de conseguir reforzos. A súa personalidade tan atractiva fíxolle merecedor da man de Constanza, a filla do rei de Francia Filipe I, obtendo con iso un grande exército. Respecto da súa voda, o abade Suger conta:

Bohemundo veu a Francia coa única idea de conseguir como fose a man de Constanza, a irmá do noso Señor Luís, mozo de alta liñaxe, de irreprochable aspecto e moi bela. Era tan grande a reputación da valentía do rei francés e o seu fillo Luís que ata os sarracenos quedáronse aterrorizados coa voda. Non estaba prometida xa que rompera con Hugo, conde de Troyes, e ela quería evitar outro emparellamento desacertado. O príncipe de Antioquía, era unha persoa experta e rica tanto en calidades como en promesas; merecía realmente esta voda que foi celebrada con gran pompa polo bispo de Chartres coa asistencia do rei, o noso señor Luís, así como moitos arcebispos, bispos e nobres do reino.

Cegado xa que logo éxito, Bohemundo decidiu utilizar o seu exército, non para defender o seu principado fronte ás apetencias bizantinas, senón para atacar directamente a Aleixo I. Así o fixo, pero Aleixo demostrou ser máis forte, axudado polos Venecianos derrotou a Bohemundo someténdolle a un acordo humillante (Tratado de Diabolis, en 1108), mediante devandito tratado Bohemundo pasou a ser un vasalo de Aleixo I a cambio de ser nomeado "sebastos" (un título bizantino), prometeu ceder os territorios en litixio e tivo que admitir que houbese un Patriarca ortodoxo en Antioquía. A partir desa data Bohemundo foi un home acabado.

A continuación, regresou a Italia coa esperanza de atopar os medios e os homes que lle permitisen continuar con eficacia e determinación da súa política en Terra Santa, pero morreu en 1111 en Bari e foi enterrado en Canosa dei Puglia.

Véxase tamén

Bibliografía

• Runciman, Steven (1951). Historia de las Cruzadas I: La Primera Cruzada y la fundación del Reino de Jerusalén (libro electrónico) (en castelán). 
• Runciman, Steven (1957). Historia de las Cruzadas II: El Reino de Jerusalén y el oriente franco, 1100-1187 (libro electrónico) (en castelán). 

Outros artigos

• Principado de Antioquía
• Principado de Tarento
• Primeira Cruzada