Apolonia de Alexandría

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Infotaula de personaApolonia de Alexandría
Biografía
Nacementoséculo II Editar o valor em Wikidata
Alexandría Editar o valor em Wikidata
Mortec. 9 de febreiro de 249 Editar o valor em Wikidata
Alexandría Editar o valor em Wikidata
Causa da morteMorte na fogueira Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
RelixiónCristianismo Editar o valor em Wikidata
Período de tempoImperio Romano Editar o valor em Wikidata
Enaltecemento
Día de festividade relixiosa9 de febreiro Editar o valor em Wikidata
Patrón deOdontoloxía e ser humano Editar o valor em Wikidata


Apolonia de Alexandría[1] (do grego: Απολλωνιος 'pertencente a Apolo'[1]), máis coñecida como Santa Apolonia e tamén coa variante Polonia[1], foi virxe que sufriu martirio en Alexandría durante un levantamento local contra os cristiáns antes da persecución de Decio.

Segundo a tradición, a súa tortura incluía, antes de ser queimada na fogueira, a extracción violenta dos seus dentes. Por este motivo, adoita considerarse a patroa da odontoloxía, ademais da dor de moas e outros problemas dentais. O pintor da corte francesa Jehan Fouquet pintou a escena da súa tortura e do seu martirio.[2]

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Santa Apolonia por Francisco de Zurbarán

Naceu arredor do ano 200 e era filla dun funcionario de Alexandría, de quen recibiu unha educación de excelencia. Ademais de contar con grandes aptitudes polo coñecemento, tiña á súa disposición a Biblioteca de Alexandría, o que reforzou os seus dotes intelectuais. A tradición di que Apolonia se converteu ao cristianismo ao saber que a súa nai rezaba á Virxe María para poder concibir. Predicou a fe cristiá durante toda a súa mocidade e até a súa adultez o que a levou a ocupar un dos graos máximos da xerarquía católica: dictante de catequese.[3]

No ano 249 acúsaselle de promover un levantamento contra a autoridade romana. A sentenza foi o castigo corporal na boca: destrución de maxilares e a extracción dos seus dentes.[3]

Orixe do levantamento[editar | editar a fonte]

Os historiadores cristiáns proclamaron que nos últimos anos de mandato do emperador Filipo o Árabe (entre 244 e 249), durante as festividades para conmemorar o milenio da fundación de Roma (tradicionalmente en 753 a. C., situando a data do milenario da fundación preto do 248) a furia do xentío alexandrina converteuse en ira e cometeron sanguentas atrocidades contra os cristiáns. As autoridades non se esforzaron por detelas, logo de que un dos poetas no xentío profetizase unha calamidade.

Dionisio, o bispo de Alexandría (247-265), relata os sufrimentos dos seus fregueses nunha carta dirixida a Fabio, o bispo de Antioquía; algúns longos extractos da carta preserváronse en Eusebius Historia Ecclesiae (eu: vin: 41). Entre outros, destaca o relato sobre o martirio de Apolonia, a quen cualifica como parthénos presbytis (diaconisa). Narra como a agarraron e, con repetidos golpes, rompéronlle todos os seus dentes. Despois fixeron unha fogueira para queimala, pero ela refusou e foi ela quen se tirou ao lume.

Patroa[editar | editar a fonte]

Na Idade Media adoitaba terse por patroa da dor de moas e dentes. É a tamén padroeira dos dentistas, polo que no seu santo, o 9 de febreiro, tamén se celebra o día dos odontólogos.

Iconografía[editar | editar a fonte]

Debido á tradición segundo a cal lle foron extraídos os dentes, a santa Apolonia represéntalla na iconografía como unha moza sostendo na man unhas tenaces ou cos dentes nunha bandexa. Ao ser mártir, tamén pode aparecer coa palma do martirio na man.[4]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. 1,0 1,1 1,2 "Guía de nomes galegos". Real Academia Galega. Consultado o 2023-12-01. 
  2. Olmert, Michael (1996). Milton's Teeth and Ovid's Umbrella: Curiouser & Curiouser Adventures in History, p.66. Simon & Schuster, New York. ISBN 0-684-80164-7.
  3. 3,0 3,1 Peretti y Sáenz, Ester y Sergio (2011). "Encuentro entre la historia y las creencias: Santa Apolonia" (PDF). Consultado o 14-3-2021. 
  4. Giorgi, Rosa (2004). Santos (en español). Barcelona: Electa. p. 43. ISBN 84-8156-337-4.