Cotovía cristada

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Cotovía cristada

Cotovía cristada no Parque Nacional de Sultanpur, India
Estado de conservación
Pouco preocupante (LC)
Pouco preocupante[1]
Clasificación científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Aves
Orde: Passeriformes
Familia: Alaudidae
Xénero: Galerida
Especie: Galerida cristata
(Linnaeus, 1758)

Subespecies

Ver texto

Sinonimia
  • Alauda cristata Linnaeus, 1758
G. c. kleinschmidti, Marrocos

Polo San Matías
xa cantan as cotovías.

—Popular[2]

A cotovía cristada[3] ou cotovía dos camiños[4] (Galerida cristata) é unha especie de cotovía que se distingue doutras especies similares por ter unha crista de plumas que ergue durante as exhibicións territoriais ou de cortexo ou cando canta. É común na Europa continental, aínda que en Galicia é nativa pero non moi común, e vive tamén no norte de África e en partes do oeste de Asia e a China. É unha ave non migratoria, pero pode encontrarse ocasionalmente como ave errante en zonas no límite da súa área como Gran Bretaña.

Taxonomía e sistemática[editar | editar a fonte]

A cotovía cristada foi descrita orixinalmente por Carl Linnaeus no seu traballo do século XVIII Systema Naturae. Clasificouna no xénero Alauda, pero o naturalista alemán Friedrich Boie situouna no novo xénero Galerida en 1821. Colin Harrison recomendou pasar de novo as especies dos xéneros Galerida e Lullula a Alauda en 1865 debido á falta de características definitorias.[5] O nome científico actual deriva do latín, xa que Galerida era o nome que lle daban os latinos a esta ave, de galerum, 'gorra' e cristata, 'cristada'.[6] Alban Guillaumet e colegas sinalaron as características distintivas das poboacións do Magreb (as que viven nas partes máis secas de Marrocos e Tunisia teñen bicos máis longos, mentres que as aves máis costeiras do norte teñen os bicos máis curtos típicos das subespecies europeas). Os autores tomaron e analizaron mostras do ADN mitocondrial e atoparon que eran distintas xeneticamente.[7]

Anteriormente, a cotovía do Magreb Galerida macrorhyncha era considerada unha subespecie da cotovía cristada.[8]

Subespecies[editar | editar a fonte]

Recoñécense 33 subespecies, que son:[9]

  • G. c. pallida - Brehm, CL, 1858: vive en Portugal e España
  • G. c. cristata - (Linnaeus, 1758): do sur de Escandinavia e Francia e cara ao leste ata Ucraína e Hungría
  • G. c. neumanni - Hilgert, 1907: no centro oeste de Italia
  • G. c. meridionalis - Brehm, CL, 1841: descrita orixinalmente como unha especie separada. Encóntrase desde o leste de Croacia ata o centro de Grecia e oeste de Turquía
  • G. c. cypriaca - Bianchi, 1907: en Rodas, os Cárpatos e Chipre
  • G. c. tenuirostris - Brehm, CL, 1858: desde o leste de Hungría e Romanía ao sur de Rusia e Casaquistán
  • G. c. caucasica - Taczanowski, 1888: no leste das illas do Exeo, norte de Turquía e sur do Cáucaso
  • G. c. kleinschmidti - Erlanger, 1899: no noroeste de Marrocos
  • G. c. riggenbachi - Hartert, 1902: no oeste de Marrocos
  • G. c. carthaginis - Kleinschmidt, O & Hilgert, 1905: no noroeste de Marrocos e o norte de Tunisia
  • G. c. arenicola - Tristram, 1859: descrita orixinalmente como unha especie separada. Encóntrase no nordeste de Alxeria, sur de Tunisia e noroeste de Libia
  • G. c. festae - Hartert, 1922: na costa nordeste de Libia
  • G. c. brachyura - Tristram, 1865: desde a parte nordeste non costeira de Libia ao sur de Iraq e norte de Arabia
  • G. c. helenae - Lavauden, 1926: no sueste de Alxeria e suroeste de Libia
  • G. c. jordansi - Niethammer, 1955: encóntrase nas montañas Aïr do norte de Níxer
  • G. c. nigricans - Brehm, CL, 1855: descrita orixinalmente como unha especie separada. Encóntrase no delta do Nilo (norte de Exipto)
  • G. c. maculata - Brehm, CL, 1858: no centro de Exipto
  • G. c. halfae - Nicoll, 1921: no sur de Exipto e norte do Sudán
  • G. c. altirostris - Brehm, CL, 1855: descrita orixinalmente como unha especie separada. Encóntrase no leste do Sudán e Eritrea
  • G. c. somaliensis - Reichenow, 1907: no sur de Etiopía, norte de Somalia e norte de Kenya
  • G. c. balsaci - Dekeyser & Villiers, 1950: nas costas de Mauritania
  • G. c. senegallensis - (Statius Müller, PL, 1776): descrita orixinalmente como unha especie separada no xénero Alauda. Vive desde Mauritania e o Senegal ata Níxer
  • G. c. alexanderi - Neumann, 1908: desde o norte de Nixeria ao oeste do Sudán e nordeste da República Centroafricana
  • G. c. isabellina - Bonaparte, 1850: descrita orixinalmente como unha especie separada. Encóntrase no centro do Sudán
  • G. c. cinnamomina - Hartert, 1904: no oeste do Líbano e noroeste de Israel
  • G. c. zion - Meinertzhagen, R, 1920: no sur de Turquía e nordeste de Israel
  • G. c. subtaurica - (Kollibay, 1912): desde o centro de Turquía ao suroeste de Turkmenistán e norte de Irán
  • G. c. magna - Hume, 1871: descrita orixinalmente como unha especie separada. Habita desde o centro de Irán e centro de Turkmenistán ata o noroeste de Paquistán, Casaquistán, sur de Mongolia e noroeste da China
  • G. c. leautungensis - (Swinhoe, 1861): descrita orixinalmente como especie separada no xénero Alauda. Encóntrae no nordeste e leste da China
  • G. c. coreensis - Taczanowski, 1888: en Corea
  • G. c. lynesi - Whistler, 1928: do norte de Paquistán
  • G. c. chendoola - (Franklin, 1831): descrita orixinalmente como unha especie separada no xénero Alauda. Atópase desde o centro e leste de Paquistán e ao longo do oeste e norte da India ata o sur do Nepal

Descrición[editar | editar a fonte]

É unha cotovía bastante pequena, aproximadamente do mesmo tamaño que a Alauda arvensis, pero máis curta en conxunto e con máis volume na cabeza e corpo, e con aparencia similar,[10] cunha altura de 17 cm e unha envergadura alar de 29 a 38 cm, e cun peso entre 37 e 55 g.[11] É un paxaro pequeno marrón con cola curta e plumas externas marróns claras. O macho e a femia non presentan grandes diferenzas, pero os individuos xoves teñen mais manchas no dorso que os adultos.[10] A súa plumaxe é suave pero escasa e parece abrancazado. A distintiva crista pola que recibe o seu nome é moi evidente en todo momento pero está mais ergueita durante as exhibicións territoriais e de cortexo e cando canta.[12][13] En voo mostra unhas partes inferiores avermelladas. Comparte moitas características coa Galerida theklae, e as principais distincións entre elas son o bico, as manchas marróns máis escuras na G. theklae e as partes inferiores grises presentes nos espécimes europeos.[11]

Distribución e hábitat[editar | editar a fonte]

A cotovía cristada reprodúcese na maioría das zonas temperadas de Eurasia desde Portugal ata o nordeste da China e leste da India e en África cara ao sur ata Níxer. Non é un paxaro migratorio, senón sedentario, e só aparece raramente como errante ou accidental en sitios fóra da súa área normal, como Gran Bretaña,[14] malia reproducirse en zonas tan próximas como o norte de Francia.[15] Aínda que esta ave non se encontra normalmente en Escandinavia hoxe en día, átopábase en Suecia ata a década de 1990, e hai fontes que informan da observación de seis exemplares en 1992 antes de desaparecer completamente dese país en 1993.[16] Tamén desapareceu doutros países europeos, como Noruega (1972), Luxemburgo (1973) e Suíza (década de 1980).[11]

É un paxaro común de campos abertos e secos e é frecuente velo en beiras de estradas e camiños ou en campos de cereais, aínda que tamén ocupa pequenas zonas areosas ao longo de vías de ferrocarril, peiraos e aeródromos.[15]

Comportamento[editar | editar a fonte]

Vídeo dun exemplar cantando

É unha ave canora, e a súa canción é un trilo líquido.[10] Canta en voo desde o alto do ceo, a uns 30 a 60 m sobre o chan. A especie relacionada Alauda arvensis (laverca común) mostra un comportamento similar pero tamén canta durante o seu ascenso, mentres que a cotovía cristada canta só desde as alturas ou no chan.[17] O seu padrón de voo é un exemplo de locomoción ondulatoria en aves.[12]

Reprodución[editar | editar a fonte]

Ovos de Galerida cristata no MHNT

Aniña en pequenas depresións no chan, a miúdo en páramos e nas contornas das cidades. Os seus niños son estruturas pouco ordenadas compostas principalmente por herbas mortas e raíces.[10] Pon dunha vez de tres a cinco ovos marróns con finas manchas, similares aos da laverca común e choca os ovos durante 11 ou 12 días.[17] Igual que pasa coa maioría das cotovías ou lavercas, as crías abandonan axiña o niño, en só uns oito días, e bótanse a voar aos 15 ou 16 días de idade.[15] Xeralmente crían dúas veces ao ano.

Alimentación[editar | editar a fonte]

Comendo un insecto

Son aves esencialmente vexetarianas, que comen principalmente grans de cereais e outras sementes, como as de centeo, trigo e cebada,[12] pero tamén insectos, especialmente escaravellos,[10] e a comida atópana buscando no chan ou escavando.[18] As crías son alimentadas polos dous proxenitores e xeralmente deixan o niño antes de que poidan voar e empezan a procurarse a comida eles mesmos.

Status[editar | editar a fonte]

Na Lista vermella da IUCN está considerada como en situación "pouco preocupante", o que signifia que non está ameazada de extinción actualmente.[1] As estimacións sobre a poboación global de individuos maduros desta especie é de entre 22 000 000 e 91 200 000.[19] As cifras para Europa son menos variadas, con estimacións do número de parellas reprodutoras entre 3 600 000 e 7 600 000, ou a de individuos entre 7 200 000 e 15 200 000. En Europa, a tendencia desde 1982 é dun declive global da poboación, do que se deduciu que a especie está en declive mundialmente.[19]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ 1,0 1,1 "Galerida cristata". Lista Vermella de especies ameazadas. Versión 2013.2 (en inglés). Unión Internacional para a Conservación da Natureza. 2012. Consultado o 26 November 2013. 
  2. ↑ Penas Patiño, Xosé M.; Pedreira López, Carlos (1980). Guía das aves de Galicia. Ficha da cotovía dos camiños. Ilustrado por Calros Silvar. Vigo: Editorial Galaxia. p. 99. ISBN 84-7154-379-6. 
  3. ↑ Conde Teira, M. A. (1999). "Nomes galegos para as aves ibéricas: lista completa e comentada" (PDF). Chioglossa (A Coruña) 1: 121–138. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 15 de marzo de 2016. Consultado o 28 de setembro de 2016. 
  4. ↑ Penas Patiño, Xosé M.; Pedreira López, Carlos (setembro de 2004). Guía das aves de Galicia. Ilustrado por Calros Silvar (2ª ed.). A Coruña: Baía Edicións. ISBN 84-96128-69-5.
  5. ↑ Harrison, C.J.O. (1966). "The Validity of Some Genera of Larks (Alaudidae)". Ibis 108 (4): 573–83. doi:10.1111/j.1474-919X.1966.tb07209.x. 
  6. ↑ Jobling, James A (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. pp. 122, 169. ISBN 978-1-4081-2501-4. 
  7. ↑ Guillaumet, Alban; Pons, Jean-Marc; Godelle, Bernard; Crochet, Pierre-Andre (2006). "History of the Crested Lark in the Mediterranean region as revealed by mtDNA sequences and morphology". Molecular Phylogenetics and Evolution 39 (3): 645–56. PMID 16473529. doi:10.1016/j.ympev.2006.01.002. 
  8. ↑ Gill, F; D Donsker, eds. (30 June 2013). "Waxwings to swallows". IOC World Bird List: Version 3.4. International Ornithologists’ Union. Arquivado dende o orixinal o 24 de xullo de 2011. Consultado o 30 July 2013. 
  9. ↑ "IOC World Bird List 6.4". IOC World Bird List Datasets. doi:10.14344/ioc.ml.6.4. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Černý, Walter (1975). A Field Guide in Colour to Birds. Traducido por Margot Schierlová. Illustrated by Karel Drchal. London: Octopus Books Limited. pp. 156–157. ISBN 070640405X. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Snow, David; Perrins, Christopher M., eds. (1998). The Birds of the Western Palearctic concise edition 2. Oxford: Oxford University Press. pp. 1037–1040. ISBN 0198501889. 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Harbard, Chris (1989). Songbirds: How to attract them and identify their song. London: Kingfisher Books. p. 52. ISBN 0862724597. 
  13. ↑ Burnie, David (2001). Animal: The Definitive Visual Guide to the World's Wildlife. London: Dorling Kindersley. p. 342. ISBN 9780789477644. 
  14. ↑ "Thousands flock to see rare bird". BBC News. 2 May 2009. Consultado o 28 July 2013. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Hayman, Peter; Hume, Rob (2001). The complete guide to the bird life of Britain and Europe. 2004: Bounty Books. p. 185. ISBN 9781857327953. 
  16. ↑ "European news". British Birds (British Birds Ltd.) 88: 274. June 1995. ISSN 0007-0335. 
  17. ↑ 17,0 17,1 Hayman, Peter; Burton, Philip (1979). "Crested Lark". The Birdlife of Britain (2nd ed.). London: Mitchell Beazley Publishers Limited. p. 80. ISBN 0855330872. 
  18. ↑ Robinson, R.A. (16 January 2013). "Crested Lark Galerida cristata". BirdFacts. British Trust for Ornithology. Consultado o 28 July 2013. 
  19. ↑ 19,0 19,1 "Species factsheet: Galerida cristata". Birdlife International. Arquivado dende o orixinal o 17 de abril de 2016. Consultado o 28 July 2013. 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cotovía_cristada&oldid=6647744»