Zantedeschia

Zantedeschia

Froito, flor e folla de Zantedeschia aethiopica.^[1]

Reino:	Plantae
División:	Magnoliophyta
Clase:	Liliopsida
Orde:	Alismatales
Familia:	Araceae
Subfamilia:	Aroideae
Tribo:	Zantedeschieae
Xénero:	Zantedeschia Sprengel, 1826

Especies

Véxase o texto

Sinonimia

Véxase o texto

Zantedeschia é un xénero da división das magnoliófitas (anxiospermas), clase das liliópsidas, orde das alismatales e familia das aráceas.

É o unico xénero da subfamilia das aroideas (Aroideae) e da tribo das zantedesquieas.^[2]

Comprende oito especies de plantas herbáceas, perennes, orixinarias do sur de África, desde Malaui até Suráfrica. O xénero foi introducido en todos os continentes excepto na Antártida. Coñécense co nome de cala, pero non deben conrudirse coa cala, do xénero Calla, tamén da mesma familia, pero doutra subfamilia.

As flores e follas coloridas destas especies e os seus cultivares son moi apreciadas e adoitan cultivarse como plantas ornamentais.

Taxonomía

Descrición

O xénero foi descrito en 1826 polo médico e botánico alemán Kurt Polycarp Joachim Sprengel,^[3]^[2], nun trabalo publicado en Systema Vegetabilium, editio decima sexta 3: 756-765.^[4]

Etimoloxía

O nome do xénero foi dado como homenaxe ao botánico italiano Giovanni Zantedeschi (1773–1846) polo botánico alemán Kurt Sprengel (1766–1833).

Sinónimos

Ademais de polo nome actualmente válido o xénero coñeceuse tamén polos sinónimos:^[3]

Arodes Heist. ex Kuntze
Colocasia Link
Houttinia Neck.
Otosma Raf.
Pseudohomalomena A.D. Hawkes
Richardia Kunth

Especies

No xénero recoñécense as 8 especies seguintes:^[3]

Zantedeschia aethiopica (L.) Spreng.
Zantedeschia albomaculata (Hook.) Baill.
Zantedeschia elliottiana (W.Watson) Engl.
Zantedeschia jucunda Letty
Zantedeschia odorata P.L.Perry
Zantedeschia pentlandii (R.Whyte ex W.Watson) Wittm.
Zantedeschia rehmannii Engl.
Zantedeschia valida (Letty) Y.Singh

A especie tipo é Zantedeschia aethiopica (L.) Spreng. (O protónimo de Linneo era Calla aethiopica).^[5]

Características

As especies de Zantedeschia teñen un rizoma herbáceo que alcanza de 1 a 2,5 m de altura, con follas de 15 a 45 cm de lonxitude. A inflorescencia pode ser segundo as especies, branca, amarela ou rosada.^[6]

Distribución e hábitat

Todas as especies son endémicas do centro e do sur de África, desde Nixeria até Tanzania e Suráfrica.^[7] Z. aethiopica crece de forma natural en zonas pantanosas e só é caducifolia cando a auga escasea. Crece continuamente cando se rega e se alimenta regularmente e pode sobrevivir a períodos de xeadas menores. Z. aethiopica é unha planta moi forte e robusta, que pode crecer en moitos solos e hábitats, multiplicándose polos rizomas; naturalízase e considérase unha mala herba en gran parte do mundo. Z. odorata é unha especie rara, que se asemella a Z. aethiopica, pero é de folla caduca e cun cheiro cartacterístico, endémica dalgunhas localidades de Suráfrica. Z. albomaculata é unha especie moi estendida e variábel, que crece desde o norte de Suráfrica até Kenya, variando de tons de branco a crema e de rosa a laranxa. Z. jucunda e Z. pentlandii son especies raras con grandes flores amarelas vistosas. Z. rehmannii é unha especie con flores rosadas e con follas en forma de espada. Z. elliotiana coñécese só de fontes hortícolas e probabelmente sexa de orixe híbrida.

Introdución

A primeira especie de Zantedeschia introcudida en Europa foi Z. aethiopica no século XVII,^[8] e agora está amplamente naturalizada en Europa, América do Norte, América Central, América do Sur, Oceanía e Australasia.^[2]^[9]^[10] En moitos lugares considérase unha especie invasora perigosa que despraza a vexetación autóctona.^[11] No suroeste de Australia Occidental, Z. aethiopica foi introducida para a horticultura, pero converteuse nunha planta daniña estendida e conspicua nos cursos de auga, brezis e pastos húmidos até o punto de que foi declarada praga en Australia Occidental e os propietarios deben controlala.^[12] Zantedeschia en Norteamérica cultívase principalmente como cultivares ornamentais nos xardíns domésticos.^[13]

Notas

↑ Lámina de 1845, de Jane Wallas e William Lewes. Biblioteca Municipal do Funchal, Madeira.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Zantedeschia Spreng. En World Checklist of Selected Plant Families. Royal Botanic Gardens Kew.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Zantedeschia Spreng na BioLib. Consulatada o 1 de novembro de 2022,
↑ "Zantedeschia". Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado o 1 de novembro de 2022.
↑ Index Nominum Genericorum, en Tropicos.
↑ Botanicas Annuals & Perennils, Random House, Sydney, 2005, ISBN 0-09-183809-6 pp. 938
↑ Aubrey, Alice (2001): "Zantedeschia aethiopica (L.) Spreng" Arquivado 28 de abril de 2021 en Wayback Machine.. Witwatersrand National Botanical Garden.
↑ Aubrey, Alice (2001). Witwatersrand National Botanical Garden, ed. "Zantedeschia aethiopica (L.) Spreng.". Arquivado dende o orixinal o 30 de xullo de 2010. Consultado o 1 de novembro de 2022.
↑ "Zantedeschia aethiopica". Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA).
↑ Freie Universität Berlin (ed.). "Biological Collection Access Service for Europe". Consultado o 1 de novembro de 2022.
↑ Comité français de l'UICN, Grupo de especialistas en especies invasoras da SSC da UICN (2008). "Base de datos global de especies invasoras". issg.org (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 04 de marzo de 2016. Consultado o 1 de novembro de 2022. Arquivado 04 de marzo de 2016 en Wayback Machine.
↑ "Arum lily: praga declarada". agric.wa.gov.au. Consultado o 1 de novembro de 2022.
↑ Burrows, George E. & Ronald J. Tyrl (2012): "Zantedeschia". Toxic Plants of North America, 2 ed.. Hoboken, Nova Jersey: John Wiley & Sons. ISBN 978-1-1184-1339-5, pp. 141–142.

Véxase tamén

Bibliografía

Snijder, R.C. (2004). Genetics of Erwinia resistance in Zantedeschia: impact of plastome-genome incompatibility. (PDF) (en inglés). PhD thesis Wageningen University. ISBN 90-5808-975-4. Archived from the original on 13 de marzo de 2006. Consultado o 01 de novembro de 2022. Arquivado 13 de marzo de 2006 en Wayback Machine.

Ligazóns externas

[1] Lámina de 1845, de Jane Wallas e William Lewes. Biblioteca Municipal do Funchal, Madeira.

[Z-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Zantedeschia Spreng. En World Checklist of Selected Plant Families. Royal Botanic Gardens Kew.

[BL-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Zantedeschia Spreng na BioLib. Consulatada o 1 de novembro de 2022,

[Trop-4] "Zantedeschia". Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado o 1 de novembro de 2022.

[5] Index Nominum Genericorum, en Tropicos.

[6] Botanicas Annuals & Perennils, Random House, Sydney, 2005, ISBN 0-09-183809-6 pp. 938

[A-7] Aubrey, Alice (2001): "Zantedeschia aethiopica (L.) Spreng" Arquivado 28 de abril de 2021 en Wayback Machine.. Witwatersrand National Botanical Garden.

[witwat-8] Aubrey, Alice (2001). Witwatersrand National Botanical Garden, ed. "Zantedeschia aethiopica (L.) Spreng.". Arquivado dende o orixinal o 30 de xullo de 2010. Consultado o 1 de novembro de 2022.

[9] "Zantedeschia aethiopica". Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), United States Department of Agriculture (USDA).

[10] Freie Universität Berlin (ed.). "Biological Collection Access Service for Europe". Consultado o 1 de novembro de 2022.

[11] Comité français de l'UICN, Grupo de especialistas en especies invasoras da SSC da UICN (2008). "Base de datos global de especies invasoras". issg.org (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 04 de marzo de 2016. Consultado o 1 de novembro de 2022. Arquivado 04 de marzo de 2016 en Wayback Machine.

[12] "Arum lily: praga declarada". agric.wa.gov.au. Consultado o 1 de novembro de 2022.

[13] Burrows, George E. & Ronald J. Tyrl (2012): "Zantedeschia". Toxic Plants of North America, 2 ed.. Hoboken, Nova Jersey: John Wiley & Sons. ISBN 978-1-1184-1339-5, pp. 141–142.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]