Xuño, Porto do Son

Xuño
Igrexa de Santa Mariña de Xuño.
Concello	Porto do Son
Provincia	A Coruña
Coordenadas	42°38′00″N 9°01′00″O
Área	12,5 km²
Poboación	1.015 hab. (2020)
Densidade	81,2 hab./km²
Entidades de poboación	31
[ editar datos en Wikidata ]

Santa Mariña de Xuño, é unha parroquia do concello de Porto do Son, na provincia da Coruña. Segundo o INE, en 2020 ten 1.015 habitantes (495 homes e 520 mulleres).

Xeografía

É a segunda parroquia do concello en extensión, e a terceira en número de habitantes. Administrativamente, pola súa pertenza ao concello de Porto do Son, está encadrada na comarca de Noia, máis pola súa localización, pola historia e polas relacións cos pobos veciños, debería situarse na comarca do Barbanza. Dista nove quilómetros de Ribeira e dez de Porto do Son.

A parroquia está atravesada pola estrada AC-550. Linda polo norte coa parroquia de Caamaño, polo sur coa de San Pedro de Muro, polo leste cos montes do concello da Pobra do Caramiñal e polo oeste co océano Atlántico.

O río Sieira, que atravesa a parroquia de leste a oeste, ten case 11 km de lonxitude, sendo o máis longo do concello de Porto do Son. É transitable polas beiras, e ten troitas.

Entre as praias que bañan a parroquia están a praia de Agrexús, a da desembocadura do Sieira en Caamaño ou as propias Furnas. A carón da praia da Agrexús está a lagoa de Xuño, que forma parte do parque natural Complexo dunar de Corrubedo e lagoas de Carregal e Vixán, cunha gran biodiversidade vexetal e animal.

Historia

Xuño foi concello de seu, que se saiba entre 1812 e 1836.

Patrimonio

Preto das aldeas de Abelendo e Castelo está o monte Pé do Castelo, unha mole pétrea. Nas baixas terras da Coviña hai unha ponte medieval sobre o río Sieira no antigo camiño.

A igrexa parroquial, do século XII, é de estilo románico, se ben ten reformas posteriores.

Da fábrica orixinal románica só se conserva a capela maior, á que se accede por medio dun arco de medio punto dobre apoiado en semicolumnas con capiteis de motivos vexetais. A planta é de cruz latina e a nave principal está cuberta con bóveda de canón rebaixada sobre muros de carga, nos que se abriron arcos de medio punto sobre pilastras para o acceso ás capelas laterais xemelgas que se abriron nos laterais. O presbiterio cóbrese con bóveda de canón, e desde el accédese á sancristía, engadida no lateral esquerdo. No exterior ten cuberta a dúas augas na nave principal e na capela maior, e a cuberta complétase cunha cornixa sobre canzorros labrados.

A fachada principal ten un pórtico dividido en dúas alturas, engadido por diante para apoiar a espadana. Dúas columnas da porta principal sosteñen outras dúas nas que á súa vez se apoia o campanario, formado por dúas arcadas esveltas rematadas nun frontón. Entre o segundo grupo de columnas vai un rosetón abucinado e a patroa sobre unha ménsula.

As Furnas, a Nova e a Vella, constitúen unhas caprichosas formas nas rochas formadas pola acción do vento e o mar. As súas costas son propicias para a práctica do surf.

Galería de imaxes

• 
  Ponte vella de Xuño. Río Sieira.
• 
  Ras, lagoa de Xuño.
• 
  Lagoa de Xuño.
• 
  As Furnas.

Véxase tamén

Outros artigos

• Lugares de Porto do Son

Ligazóns externas

• Páxina web
• Xuño (en castelán)