Abades, Silleda

Abades
	Santuario de Santa María de Abades.
Concello	Silleda
Provincia	Pontevedra
Coordenadas	42°45′05″N 8°19′14″O / 42.7514472, -8.3204184
Poboación	140 hab. (2011)
Entidades de poboación	6
	[ editar datos en Wikidata ]

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Abades.

Santa María de Abades é unha parroquia que se localiza no concello de Silleda. Segundo o padrón municipal en 2011 tiña 140 habitantes (78 mulleres e 62 homes), 25 menos ca en 1999. Ten 5 entidades de poboación.

Historia e patrimonio

Da época do megalitismo consérvase a mámoa da Chousa Nova, de hai 6000 anos, escavado a comezos do século XXI con motivo das obras da liña de alta velocidade Santiago-Ourense. Na parroquia está situada a estación da Bandeira, inaugurada en 1958.

Na xurisdición eclesiástica forma parte do arciprestado de Trasdeza, da diocese de Lugo. O nome da parroquia na Idade Media era Santa María de Pedre^[2]. O conxunto relixioso de Abades abrangue a igrexa románica de Santa María, o Santuario da Virxe dos Desamparados, a casa reitoral e o cruceiro.

A igrexa de Santa María de Abades é un templo románico do século XII. Destacan as pinturas murais do seu interior e a colección de canzorros zoomorfos dun dos seus laterais exteriores^[3]. O santuario da Nosa Señora dos Desamparados é unha construción de grandes dimensións de estilo neoclásico, levantada no século XVIII. Foi deseñada polo pontevedrés Melchor de Ricoi, e promovida polo párroco de Abades, o valenciano Joaquín Espes. Destaca pola súa gran torre, os tres corpos que a forman, as pinturas murais interiores realizadas por Jorge Calvo en 1773 e as imaxes de San Xoaquín e San Xosé, realizadas polo escultor Gambino^[4].

No Antigo Réxime pertencía á xurisdición de Trasdeza e á provincia de Santiago. En 1826 tiña 243 habitantes^[5]. Até 1853 pertencía ao concello de Chapa, que nese ano mudou a súa capitalidade por Silleda. En 1846 tiña 376 habitantes^[6] e tiña escola de seu.

Desde 1988 celébrase cada domingo de Pascua a carón do santuario a festa gastronómica da rosquilla, alimento que ten como avogada a Virxe do Carme.

Desta parroquia era natural Juan Salgueiro, alcalde de Silleda entre 1987 e 1999.