Paleozoico

Paleozoico
Fanerozoico
Instancia de era xeolóxica eratema
Composto por Cámbrico Devoniano Carbonífero Silúrico Ordovícico Pérmico
Datas e cronoloxía
Data de comezo hai 538.800.000 anos (circa)
Data de remate hai 252.000.000 anos (circa) Extinción do Permiano-Triásico
Precedido por Neoproterozoico
Sucedido por Mesozoico
Fontes e ligazóns
Descrito pola fonte Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Q24472280 Meyers Konversations-Lexikon, 4ª edición (1885–1890) Q114391196 Encyclopædia Britannica 1911 Encyclopædia Britannica/Palaeozoic Era (en) Grande Enciclopedia Soviética (1926—1947) Q43421584 Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron Q24820342 Grande Enciclopedia Yuzhakov Q121313658
Wikidata C:Commons

A era paleozoica ou primaria, tamén chamada paleozoico (do grego παλαιός palaiós, 'vello', 'antigo', e ζωη zoē, 'vida'; é dicir: 'era da vida antiga') é a primeira das tres na que se divide o eón Fanerozoico (ou 'era da vida visíbel —do grego φανερός phanerós, 'visíbel', 'que está á vista'—). Abarca dende comezos do Cámbrico (hai aproximadamente 542 millóns de anos) ata o final do Permiano (hai aproximadamente 251 millóns de anos).

Características do paleozoico

Nesta era a vida no noso planeta aumentou considerablemente. Moitos animais desenvolveron cuncha ou esqueleto. A principios do Paleozoico todos os seres vivos eran acuáticos. Cara a finais do Paleozoico varios seres xa lograran conquistar terra firme.

Durante a primeira metade do Paleozoico evolucionaron formas de vida máis complicadas. Os peixes foron os primeiros animais que desenvolveron unha espiña dorsal, e os máis antigos viviron hai máis de 400 millóns de anos no período Ordovícico. A mediados do Paleozoico, os peixes abarrotaban os mares.

Durante esta era, algúns moluscos creceron e desenvolveron un cerebro maior e máis eficaz. Estes novos moluscos nadaban utilizando un tipo de propulsión a chorro. Cara ao período devoniano evolucionaron os peixes. Os primeiros non tiñan mandíbulas. Despois evolucionaron peixes xigantescos e, máis tarde, os de aletas lobuladas desenvolveron pulmóns,dando orixe aos anfibios.

Xeoloxicamente,o Paleozoico iníciase pouco despois da desintegración do supercontinente Pannotia e acaba coa formación do supercontinente Panxea. Durante a maior parte da era, a superficie terrestre dividíase nun número relativamente pequeno de continentes. A finais da era Paleozoica houbo importantes cambios no relevo da codia terrestre, aparecendo as cordilleiras tanto no océano como na terra, e producíronse as primeiras invasións glaciares extensas, o que permitiu o aumento da extensión e altitude dos continentes, determinando profundas perturbacións nos climas existentes e, como consecuencia, nos organismos que poboaron as extensións continentais.

Subdivisións

A Era Paleozoica divídese en seis períodos: Cámbrico (a vida animal florece nos mares), Ordovícico (dominan os invertebrados, Silúrico (primeiro animal de respiración aérea), Denóvico (predominio da vida animal; aparecen peixes con escamas duras e os anfibios), Carbonífero (aparecen grandes bosques de fentos, os primeiros réptiles e os primeiros insectos voadores) e Permiano (ten lugar unha grande extinción coñecida como a extinción masiva do Permiano-Triásico).

Era	Período		M. anos	Eventos principais
Paleozoico	Permiano		299,0 ±0,8	Formación da Panxea. Extinción masiva do Permiano-Triásico, 95% especies desaparecen
	Carbonífero	Pennsylvaniano	318,1 ±1,3	Abundantes insectos, primeiros réptiles, extensos bosques de fentos
		Mississippiano	359,2 ±2,5	Árbores grandes primitivos
	Devoniano		416.0 ±2,8	Aparecen os primeiros anfibios, Lycopsida e Progymnospermophyta
	Silúrico		443,7 ±1,5	Primeiras plantas terrestres fósiles
	Ordovícico		488,3 ±1,7	Dominan os invertebrados. Extincións masivas do Ordovícico-Silúrico
	Cámbrico		542,0 ±1,0	Explosión cámbrica. Primeiros peixes. Extincións masivas do Cámbrico-Ordovícico

Vida

Nos estratos pertencentes a era Paleozoica atópanse extensos grupos de rochas sedimentarias de orixe mariña, nas que aparecen por primeira vez abundantes fósiles perfectamente conservados, principalmente radiolarios e foraminíferos, así como animais xa de maior tamaño e de organización máis complicada, como os trilobites.

Nos primeiros períodos desta era non se atopan fósiles de vexetais mariño, pero o final, sobre todo a partir do carbonífero, descubríronse restos de vexetais terrestres, como os fentos e as ximnospermas, que formaron selvas extensas e espesas. Na actualidade constitúen importantes depósitos de hulla e antracita.

A fauna mariña foise enriquecendo coa sucesiva aparición dos corais, os trilobites e os moluscos, como os cefalópodos, e no Silúrico xurdiron os primeiros animais terrestres, como os escorpións, aos que seguiron os insectos primitivos. No mar apareceron os peixes, que tiñan o seu esqueleto brando.

O final da era, os anfibios —primeiro— e algúns réptiles —despois— constituíron os primeiros vertebrados terrestres. Entre os réptiles destacan os pteromorfos, antecesores dos mamíferos, xa que presentan trazos comúns. O desenvolvemento dos réptiles nesta era é preparatorio ao grande auxe que tiveron na seguinte.

Xeoloxía

Hai uns 600 m.a. a Terra estaba constituída por 4 grandes masas continentais que representan o esqueleto dos continentes actuais. Os seus contornos e posicións relativas son moi incertas. Durante o Paleozoico estas masas foron desprazándose e o final do Permiano, hai 225 m.a. aproximadamente, colisionaron e formaron unha masa continental única, chamada Panxea, rodeada por un único e amplo océano, Panthalasa.

A colisión entre os continentes deu lugar a unha actividade oroxénica que estivo representada por dous grandes pregamentos; o Caledoniano, polo que se formaron, entre outras, as cordilleiras de Escocia, Escandinavia e Siberia; e o Herciniano, que afectou a toda Europa.