Manuel Allendesalazar Muñoz

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Manuel Allendesalazar»)
Manuel Allendesalazar Muñoz
Manuel Allendesalazar y Muñoz de Salazar
Presidente do Goberno de España
Período12 de decembro de 1919 - 5 de maio de 1920
AntecesorJoaquín Sánchez de Toca Calvo
SucesorEduardo Dato e Iradier
Presidente do Goberno de España
Período13 de marzo - 14 de agosto de 1921
AntecesorEduardo Dato e Iradier
SucesorAntonio Maura y Montaner
Datos persoais
Nacemento24 de agosto de 1856
 Gernika-Lumo
Falecemento17 de maio de 1923
 Madrid
OrganizaciónPartido Conservador
CónxuxeMaría de los Ángeles Bernar y Llácer
ProfesiónEnxeñeiro e político
editar datos en Wikidata ]

Manuel Allendesalazar y Muñoz de Salazar, nado en Gernika-Lumo o 24 de agosto de 1856 e finado en Madrid o 17 de maio de 1923,[1] foi un enxeñeiro e político vasco, Presidente do Goberno de España entre 1919 e 1920, e en 1921. Foi ademais, senador, deputado, presidente do Senado e alcalde de Madrid.[2]

Foi ministro de Facenda durante a rexencia de María Cristina de Habsburgo e presidente do Consello de Ministros, ministro de Instrución Pública e Belas Artes, de Agricultura, Industria, Comercio e Obras Públicas, de Gobernación, de Estado, de Fomento e de Mariña durante o reinado de Afonso XIII.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Primeiros anos[editar | editar a fonte]

Allendesalazar, ministro de Facenda, fotografado no seu despacho por Manuel Compañy.
Manuel Allendesalazar, fotografado por Christian Franzen.

Naceu na localidade biscaíña de Gernika-Lumo. Fillo de Manuel María Allendesalazar y Loyzaga, terceiro conde de Montefuerte, e de Ángela Muñoz de Salazar y Martorell, oitava señora da vila de Villanueva de Tapia. Tras licenciarse como enxeñeiro agrónomo e impartir clases como profesor na Escola de Enxeñaría na que estudara.

Carreira política[editar | editar a fonte]

Iniciou a súa carreira política no Partido Conservador con quen concorreu ás eleccións de 1884 sendo elixido deputado na Cortes pola circunscrición de Biscaia (distrito de Markina),[3] escano que volvería obter nas sucesivas eleccións celebradas até 1891.

Ministro[editar | editar a fonte]

En 1900, foi alcalde de Madrid e a partir desa data, foi ministro en varias ocasións. A primeira, entre o 6 de xullo de 1900 e o 6 de marzo de 1901, foi nomeado ministro de Facenda nun goberno de Azcárraga; posteriormente, ministro de Instrución Pública e Belas Artes entre o 6 de decembro de 1902 e o 20 de xullo de 1903 nun gabinete de Silvela; ministro de Agricultura, Industria, Comercio e Obras Públicas entre o 5 de decembro de 1903 e o 5 de decembro de 1904 nun goberno de Maura no que desenvolveu e favoreceu os proxectos de transformación do secaño en regadío; e ministro de Gobernación entre o 5 e o 16 de decembro de 1904 no mesmo goberno de Maura.

Tamén foi gobernador do Banco de España entre 1904 e 1905, e non sería novamente ministro ata que Maura o reclamou para que ocupase, entre o 25 de xaneiro de 1907 e o 16 de decembro de 1909, a carteira de ministro de Estado no chamado "goberno longo de Maura".

Tras esta etapa, Allendesalazar preferiu desempeñar cargos en empresas públicas, máis rendibles economicamente, e sería nomeado novamente gobernador do Banco de España (1919) e director de Tabacalera.

Volveu ser ministro, entre as súas dúas etapas como presidente do Consello de Ministros, nesta ocasión de forma interina, ao ocupar a carteira de ministro de Fomento, entre o 14 e o 17 de febreiro de 1920 nun gabinete de Dato, e a carteira de ministro de Mariña entre o 17 de marzo e o 5 de maio de 1920 nun goberno que el mesmo presidiría.

Caricatura de Allendesalazar durante a súa presidencia, obra de Tovar, publicada na Voz (Madrid) o 10 de maio de 1921.

Presidente do Consello de Ministros[editar | editar a fonte]

En 1919, Antonio Maura nomeouno presidente do Senado, e a finais do mesmo ano Afonso XIII encargoulle presidir, entre o 12 de decembro de 1919 e o 5 de maio de 1920, un novo goberno. Con todo, cando o seu sucesor no cargo, Eduardo Dato, foi asasinado o 7 de marzo de 1921, o rei volveulle a encargar a confección dun novo gabinete que se estendería entre o 13 de marzo e o 14 de agosto de 1921. Neses momentos, a Batalla de Annual provocou unha crise no goberno que acabou de modo definitivo coa súa carreira política sendo substituído polo incombustible Antonio Maura.

Familia[editar | editar a fonte]

Estivo casado con María de los Ángeles Bernar y Llácer coa que tivo unha filla, María de la Concepción de Allendesalazar y Bernar, dama da Orde das Damas Nobres da Raíña María Luisa, que posteriormente casaría con Manuel González Hontoria.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "MUERTE DE UN EX PRESIDENTE. El Sr. Alíendesalazar". El Imparcial (20004): 1. 14 de marzo de 1923. 
  2. Allendesalazar Muñoz en biografiasyvidas.com
  3. "Entrada na Enciclopedia Auñamendi" (en castelán). Consultado o 01-06-2017. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Predecesor:
Ventura García Sancho
Alcalde de Madrid
1900
Sucesor:
Mariano Fernández de Henestrosa
Predecesor:
Raimundo Fernández Villaverde
Ministro de Facenda

1900 - 1901
Sucesor:
Ángel Urzáiz y Cuesta
Predecesor:
Álvaro de Figueroa y Torres
Ministro de Instrución Pública e Belas Artes

1902 - 1903
Sucesor:
Gabino Bugallal Araújo
Predecesor:
Rafael Gasset Chinchilla
Ministro de Agricultura, Industria, Comercio e Obras Públicas

1903 - 1904
Sucesor:
el Marqués de Figueroa
Predecesor:
José Sánchez Guerra
Ministro de Gobernación

1904
Sucesor:
Francisco González de Castejón y Elío
Predecesor:
Tomás Castellanos Villaroya
Gobernador do Banco de España

decembro 1904 - agosto 1905
Sucesor:
Trinitario Ruiz Capdepón
Predecesor:
Juan Pérez Caballero
Ministro de Estado

1907 - 1909
Sucesor:
Juan Pérez Caballero
Predecesor:
Amalio Gimeno y Cabañas
Ministro de Fomento

1920
Sucesor:
Emilio Ortuño Berte
Predecesor:
Manuel de Flórez y Carrió
Ministro de Mariña

1920
Sucesor:
Eduardo Dato
Predecesor:
Joaquín Sánchez de Toca Calvo
Presidente do Consello de Ministros de España

1919 - 1920
Sucesor:
Eduardo Dato
Predecesor:
Alejandro Groizard y Gómez de la Serna
Presidente do Senado de España

1919 - 1921
Sucesor:
Joaquín Sánchez de Toca y Calvo
Predecesor:
Eduardo Dato
(interinamente Gabino Bugallal Araújo)
Presidente do Consello de Ministros de España

1921
Sucesor:
Antonio Maura