Gaṅgeśa
| Nome orixinal | Gaṅgeśa Upādhyāya (गङ्गेश उपाध्याय) |
|---|---|
| Biografía | |
| Nacemento | Século XIV Reino de Mithila |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | India |
| Actividade | |
| Ocupación | Filósofo, lóxico, matemático |
| Movemento | Navya-nyāya |
| Lingua | Sánscrito |
| Obra | |
Obras destacables Tattvachintāmaṇi | |
Gaṅgeśa (sánscrito: गङ्गेश उपाध्याय; IAST: Gaṅgeśa Upādhyāya), nado durante o século XIV no reino de Mithila, foi un filósofo, lóxico e matemático indio, fundador da escola da navya-nyāya ("nova lóxica").[1] O seu libro Tattvachintāmaṇi ("A xoia do pensamento sobre a natureza das cousas"), tamén coñecido como Pramāṇacintāmaṇi ("A xoia do pensamento sobre os medios válidos de coñecemento"), é o texto fundamental de toda a lóxica india posterior.[2]
Biografía[editar | editar a fonte]
Gaṅgeśa naceu na aldea de Karion, á beira do río Kamala, varios quilómetros ao sueste de Darbhanga, nunha familia de brahmanas. Segundo a tradición, foi analfabeto durante toda a súa infancia, pero logo foi bendicido cos seus coñecementos de lóxica pola deusa Kali.[3]
Tattvacintāmaṇi[editar | editar a fonte]
O texto fundamental do navya-nyāya está dividido en catro libros ou khaṇḍas: o Pratyakṣakhaṇḍa ("Sobre a percepción"), o Anumānakhaṇḍa ("Sobre a inferencia"), o Upamānakhaṇḍa ("Sobre a comparación") e mais o Śabdakhaṇḍa ("Sobre o testemuño verbal").[1] O primeiro deles comeza cunha saudación á deusa Shiva.[3] A obra é unha exposición sistemática dos seus coñecementos sobre epistemoloxía, lóxica e filosofía da linguaxe. Tamén aborda outros temas, como a demostración da existencia de deus.[4]
Gaṅgeśa refírese ás súas ensinanzas como navya-nyāya ou "nova lóxica". Porén, este termo non implica unha orixinalidade de contidos, senón da metodoloxía aplicada. Así, a súa principal diferencia co nyāya tradicional é reorganizar os temas da lóxica en catro padārtha ou categorías, no canto de dezaseis, e aceptar os presupostos da escola Vaiśeṣika.[2] Ademais, é máis preciso e coidadoso na definición dos termos.[4]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ 1,0 1,1 Phillips, Stephen (2020). Zalta, Edward N., ed. Gaṅgeśa (Summer 2020 ed.). Metaphysics Research Lab, Stanford University.
- ↑ 2,0 2,1 Ganeri, Jonardon (2023). Zalta, Edward N.; Nodelman, Uri, eds. Analytic Philosophy in Early Modern India (Winter 2023 ed.). Metaphysics Research Lab, Stanford University.
- ↑ 3,0 3,1 Vidyabhusana, Satis Chandra (1920). A History of Indian Logic: Ancient, Mediaeval and Modern Schools (en inglés). Motilal Banarsidass. ISBN 9788120805651.
- ↑ 4,0 4,1 Ingalls, Daniel Henry Holmes (1951). Materials for the Study of Navya-nyāya Logic (en inglés). Motilal Banarsidass. ISBN 9788120803848.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Ganeri, J. (2023). Analytic Philosophy in Early Modern India. The Stanford Encyclopedia of Philosophy.
- Ingalls, D.H.H. (1951). Materials for the Study of Navya-nyāya Logic. Motilal Banarsidass. ISBN 9788120803848
- Phillips, S. (2020). Gaṅgeśa. The Stanford Encyclopedia of Philosophy.
- Vidyabhusana, S.C. (1920). A History of Indian Logic: Ancient, Mediaeval and Modern Schools. Motilal Banasidass. ISBN 9788120805651
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- Bibliografía sobre Gaṅgeśa (The History of Logic from Aristotle to Gödel)
