Prusia: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Retiro en uso |
lig int |
||
| Liña 14: | Liña 14: | ||
'''Prusia''' (en [[lingua alemá|alemán]]: ''Preußen'' ou ''Preussen''; en [[lingua polaca|polaco]]: ''Prusy''; en [[lingua rusa|ruso]]: Пру́ссия; en [[lingua latina|latín]]: ''Borussia'', ''Prutenia'') foi un Estado do [[mar Báltico]] entre [[Pomerania]], [[Polonia]] e [[Lituania]] que existiu dende [[Baixa idade media|finais da idade media]]. Despois de 1701, o seu nome estendeuse a un estado máis grande xurdido de [[Brandeburgo-Prusia]], que finalmente abrangueu case toda a [[Confederación Alemá do Norte|Alemaña do norte]], e existiu ata o final da [[segunda guerra mundial]]. Como a segunda superpotencia alemá, Prusia tivo un papel importante no concerto europeo de potencias dende o século XVIII e foi un destacado centro da [[Ilustración]]. Iniciu [[Reformas prusianas|progresivas reformas]] no século XIX e finalmente converteuse na forza impulsora detrás da [[Proclamación do Imperio alemán|fundación do estado nación alemán]].<ref>{{cita web|url = https://www.deutschland.de/es/topic/politica/la-fundacion-del-imperio |título = La fundación del Imperio |dataacceso= 17 de maio de 2020|apelidos = Winkler |nome = Heinrich August |data= 14 de setembro de 2018 |páxina-web= Deutschland}}</ref> |
'''Prusia''' (en [[lingua alemá|alemán]]: ''Preußen'' ou ''Preussen''; en [[lingua polaca|polaco]]: ''Prusy''; en [[lingua rusa|ruso]]: Пру́ссия; en [[lingua latina|latín]]: ''Borussia'', ''Prutenia'') foi un Estado do [[mar Báltico]] entre [[Pomerania]], [[Polonia]] e [[Lituania]] que existiu dende [[Baixa idade media|finais da idade media]]. Despois de 1701, o seu nome estendeuse a un estado máis grande xurdido de [[Brandeburgo-Prusia]], que finalmente abrangueu case toda a [[Confederación Alemá do Norte|Alemaña do norte]], e existiu ata o final da [[segunda guerra mundial]]. Como a segunda superpotencia alemá, Prusia tivo un papel importante no concerto europeo de potencias dende o século XVIII e foi un destacado centro da [[Ilustración]]. Iniciu [[Reformas prusianas|progresivas reformas]] no século XIX e finalmente converteuse na forza impulsora detrás da [[Proclamación do Imperio alemán|fundación do estado nación alemán]].<ref>{{cita web|url = https://www.deutschland.de/es/topic/politica/la-fundacion-del-imperio |título = La fundación del Imperio |dataacceso= 17 de maio de 2020|apelidos = Winkler |nome = Heinrich August |data= 14 de setembro de 2018 |páxina-web= Deutschland}}</ref> |
||
Orixinariamente, o nome [[Prusia (rexión)|Prusia]] só se refería ao núcleo do estado da [[Orde Teutónica]] na antiga área tribal dos [[prusios]], un pobo báltico occidental, e os territorios que xurdiron fóra do [[Sacro Imperio Romano Xermánico]]. Despois de que o elector Hohenzollern de Brandeburgo (como Duque de Prusia en 1701) asumise o título de rei en Prusia, a designación xeral do reino de Prusia converteuse na norma para todas as posicións da súa casa dentro e fóra do imperio.<ref name="PLANET-WISSEN">{{cita web|url = https://www.planet-wissen.de/geschichte/deutsche_geschichte/geschichte_preussens/index.html |título = Preußen |dataacceso=16 de maio de 2020|apelidos = Kaufmann |nome = Sabine |data= 29 de abril de 2020 |páxina-web= Planet Wissen |lingua=de}}</ref> |
Orixinariamente, o nome [[Prusia (rexión)|Prusia]] só se refería ao núcleo do estado da [[Orde Teutónica]] na antiga área tribal dos [[prusios]], un pobo báltico occidental, e os territorios que xurdiron fóra do [[Sacro Imperio Romano Xermánico]]. Despois de que o elector Hohenzollern de Brandeburgo (como Duque de Prusia en 1701) asumise o título de rei en Prusia, a designación xeral do [[reino de Prusia]] converteuse na norma para todas as posicións da súa casa dentro e fóra do imperio.<ref name="PLANET-WISSEN">{{cita web|url = https://www.planet-wissen.de/geschichte/deutsche_geschichte/geschichte_preussens/index.html |título = Preußen |dataacceso=16 de maio de 2020|apelidos = Kaufmann |nome = Sabine |data= 29 de abril de 2020 |páxina-web= Planet Wissen |lingua=de}}</ref> |
||
De ser un estado membro da [[Confederación Alemá]] dende 1815, o reino de Prusia converteuse no poder supremo da [[Confederación Alemá do Norte]] en 1866 e do [[Imperio Alemán]] en 1871. En 1918, transformouse no [[Estado Libre de Prusia|Estado Libre Republicano de Prusia]], considerado o "baluarte da democracia" na [[República de Weimar]].<ref name="MOLLER">{{cita libro |apelidos= Möller |nome= Horst |ligazón-autor=Horst Möller |título= La República de Weimar: Una democracia inacabada |url= https://books.google.es/books?id=xhN5DwAAQBAJ&lpg=PT280&dq=%22%C2%BFrepublica%20democratica%20o%20sino%22&hl=es&pg=PT280#v=onepage&q=%22%C2%BFrepublica%20democratica%20o%20sino%22&f=false |ano=2015|isbn= 849114076X|capítulo= III}}</ref> Porén, despois do [[golpe de estado de Prusia]] de 1932 e do ''[[Gleichschaltung]]'' durante a [[Alemaña nazi|era nazi]], o Estado libre perdeu a súa autonomía. Finalmente en 1947, o [[Consello de Control Aliado]] declarou a disolución ''[[de iure]]'' de Prusia.<ref>{{cita web|url = https://www.larazon.es/cultura/prusia-el-chivo-expiatorio-de-alemania-HN13787264/ |título = Prusia: el chivo expiatorio de Alemania |dataacceso= 17 de maio de 2020|apelidos= Solar |nome= David |ligazón-autor= David Solar |data= 23 de outubro de 2016 |páxina-web= La Razón|lingua=es}}</ref> |
De ser un estado membro da [[Confederación Alemá]] dende 1815, o reino de Prusia converteuse no poder supremo da [[Confederación Alemá do Norte]] en 1866 e do [[Imperio Alemán]] en 1871. En 1918, transformouse no [[Estado Libre de Prusia|Estado Libre Republicano de Prusia]], considerado o "baluarte da democracia" na [[República de Weimar]].<ref name="MOLLER">{{cita libro |apelidos= Möller |nome= Horst |ligazón-autor=Horst Möller |título= La República de Weimar: Una democracia inacabada |url= https://books.google.es/books?id=xhN5DwAAQBAJ&lpg=PT280&dq=%22%C2%BFrepublica%20democratica%20o%20sino%22&hl=es&pg=PT280#v=onepage&q=%22%C2%BFrepublica%20democratica%20o%20sino%22&f=false |ano=2015|isbn= 849114076X|capítulo= III}}</ref> Porén, despois do [[golpe de estado de Prusia]] de 1932 e do ''[[Gleichschaltung]]'' durante a [[Alemaña nazi|era nazi]], o Estado libre perdeu a súa autonomía. Finalmente en 1947, o [[Consello de Control Aliado]] declarou a disolución ''[[de iure]]'' de Prusia.<ref>{{cita web|url = https://www.larazon.es/cultura/prusia-el-chivo-expiatorio-de-alemania-HN13787264/ |título = Prusia: el chivo expiatorio de Alemania |dataacceso= 17 de maio de 2020|apelidos= Solar |nome= David |ligazón-autor= David Solar |data= 23 de outubro de 2016 |páxina-web= La Razón|lingua=es}}</ref> |
||
Revisión como estaba o 30 de novembro de 2020 ás 16:00
Modelo:País desaparecido Prusia (en alemán: Preußen ou Preussen; en polaco: Prusy; en ruso: Пру́ссия; en latín: Borussia, Prutenia) foi un Estado do mar Báltico entre Pomerania, Polonia e Lituania que existiu dende finais da idade media. Despois de 1701, o seu nome estendeuse a un estado máis grande xurdido de Brandeburgo-Prusia, que finalmente abrangueu case toda a Alemaña do norte, e existiu ata o final da segunda guerra mundial. Como a segunda superpotencia alemá, Prusia tivo un papel importante no concerto europeo de potencias dende o século XVIII e foi un destacado centro da Ilustración. Iniciu progresivas reformas no século XIX e finalmente converteuse na forza impulsora detrás da fundación do estado nación alemán.[1]
Orixinariamente, o nome Prusia só se refería ao núcleo do estado da Orde Teutónica na antiga área tribal dos prusios, un pobo báltico occidental, e os territorios que xurdiron fóra do Sacro Imperio Romano Xermánico. Despois de que o elector Hohenzollern de Brandeburgo (como Duque de Prusia en 1701) asumise o título de rei en Prusia, a designación xeral do reino de Prusia converteuse na norma para todas as posicións da súa casa dentro e fóra do imperio.[2]
De ser un estado membro da Confederación Alemá dende 1815, o reino de Prusia converteuse no poder supremo da Confederación Alemá do Norte en 1866 e do Imperio Alemán en 1871. En 1918, transformouse no Estado Libre Republicano de Prusia, considerado o "baluarte da democracia" na República de Weimar.[3] Porén, despois do golpe de estado de Prusia de 1932 e do Gleichschaltung durante a era nazi, o Estado libre perdeu a súa autonomía. Finalmente en 1947, o Consello de Control Aliado declarou a disolución de iure de Prusia.[4]
Dende 2004, todos os territorios que unha vez perceron a Prusia, agás Kaliningrado, forman parte da Unión Europea.[5]
Notas
- ↑ Winkler, Heinrich August (14 de setembro de 2018). "La fundación del Imperio". Deutschland. Consultado o 17 de maio de 2020.
- ↑ Kaufmann, Sabine (29 de abril de 2020). "Preußen". Planet Wissen (en alemán). Consultado o 16 de maio de 2020.
- ↑ Möller, Horst (2015). "III". La República de Weimar: Una democracia inacabada. ISBN 849114076X.
- ↑ Solar, David (23 de outubro de 2016). "Prusia: el chivo expiatorio de Alemania". La Razón (en castelán). Consultado o 17 de maio de 2020.
- ↑ "Kaliningrado: ¿Primeros pasos hacia la Unión Europea?". Cafe Babel. Refundación de la Unión Europea. 14 de xullo de 2006. Consultado o 16 de maio de 2020.
Véxase tamén
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Prusia  |
Bibliografía
- Davies, Norman (2013). Reinos desaparecidos. La historia olvidada de Europa. Barcelona: Círculo de Lectores/Galaxia Gutenberg. ISBN 978-84-672-5594-2.
- Voltes, Pedro (2004). Bismarck. Palabra. ISBN 8482398415.
- Andreevich Korf, Modest (1845). Historias de Alemania, Prusia y Austria: desde los tiempos más remotos hasta 1840. Imprenta de A. Brusi.
