Afonso III de Oviedo: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Sen resumo de edición
One2 (conversa | contribucións)
8.157 edicións
Sen resumo de edición
Liña 2: Liña 2:
{{Realeza
{{Realeza
| nome=Afonso III o Grande
| nome=Afonso III o Grande
| título0= [[A Galicia altomedieval|Rei da Galicia altomedieval]]
| título0= [[Reis de Galiza|Rei de Galiza]]
| imaxe=Afonso III o Magno (Tumbo A), r.jpg
| imaxe=Afonso III o Magno (Tumbo A), r.jpg
| reinado0= 866-910
| reinado0= 866-910
Liña 20: Liña 20:
}}
}}


'''Afonso III''' alcumado '''''o Grande''''', nado no [[848]] e finado en [[Zamora]] o [[20 de decembro]] de [[910]], foi un nobre medieval, fillo do rei [[Ordoño I de Asturias|Ordoño I]]. Reinou entre os anos [[866]] e [[910]] sendo o derradeiro rei da [[A Galicia altomedieval|Galiza altomedieval]] (''Regi Gallaeciarum'') que gobernou desde a cidade de [[Oviedo]] (''rex in Oveto''). A súa autoridade real foi seriamente cuestionada en varias ocasións durante o seu reinado.
'''Afonso III''' alcumado '''''o Grande''''', nado no [[848]] e finado en [[Zamora]] o [[20 de decembro]] de [[910]], foi un nobre medieval, [[reis de Galiza|rei]] de [[Reino de Galiza|Galiza]] entre os anos [[866]] e [[910]]. Fillo do rei [[Ordoño I de Oviedo|Ordoño I]], foi o derradeiro rei da [[Galiza altomedieval]] que reinou desde a cidade de [[Oviedo]] (''rex in Oveto''). A súa autoridade real foi seriamente cuestionada en varias ocasións durante o seu reinado.
Afonso III case de xeito invariábel chamábase a si nos seus diplomas sobreviventes simplemente «rei Afonso» (''Adefonsus rex'').<ref>{{Cita libro |nome=Richard A. |apelidos={{Versaleta|Fletcher}} |título=Saint James's Catapult: The Life and Times of Diego Gelmírez of Santiago de Compostela |url=http://libro.uca.edu/sjc/sjc.htm |ano=1984 |editorial=Oxford University Press |lugar=Oxford |lingua=en |isbn=0198225814 |páxina=[https://libro.uca.edu/sjc/appc.pdf 319]}}</ref>{{refn|group="lower-alpha"|Nun diploma do ano [[897]], elaborado no [[século XII]] e considerado falso,<ref>{{Cita tese |nome=María Elena |apelidos={{Versaleta|Díaz Salvado}} |título=Falsos y falsificaciones en documentación latina medieval del Reino de León |url=http://corpus.cirp.gal/codolga/files/libro_digital_diaz_salvado.pdf |ano=2011 |institución=[[Universidade de Santiago de Compostela]] |lingua=es |páxinas=438-439}}</ref> Afonso aparece tamén titulado como «príncipe de toda Galiza» (''Princeps totius Galletiae'').<ref>{{Cita libro |nome=Manuel |apelidos={{Versaleta|Risco}} |título=España Sagrada |url=https://books.google.es/books?id=cQEyW9sdLZkC&pg=PA392&dq=Princeps+totius+Galletiae |volume=XL: Antiguedades de la ciudad y s.<sup>ta</sup> iglesia de Lugo |ano=1796 |lugar=Madrid |lingua=la |páxinas=384-392}}</ref>}} Nas crónicas musulmás de [[Ibn Haián]] e [[Al-Razí (historiadores)|Al-Razí]] é chamado continuamente rei de Galiza e rei dos galegos.<ref>{{Cita libro |nome=Manuel |apelidos={{Versaleta|Gómez-Moreno}} |ano=1917 |título=Desglose de “iglesias mozárabes” |páxinas=105-140, en 107 |editorial=Centro de Estudios Históricos. Junta para Ampliación de Estudios |lingua=es |url=https://bibliotecadigital.jcyl.es/es/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=10068346 |cita=Adefonso hijo de Ordoño, rey de Galicia}}</ref>{{Sfn|{{versaleta|López Carreira}}|2005|p=228|ps=: “García fillo de Afonso, rei dos galegos”, “Ordoño fillo de Afonso, rei dos galegos”, “García fillo de Afonso desacatara o seu pai, rei de Galicia”, “Ordoño fillo de Afonso, rei de Galicia”.}} Alén disto, o musulmán [[Ibn Marwán]], señor de [[Mérida]], foi alcumado «o Galego» (''al-Yiliquí'') por mor da súa amizade con Afonso.{{Sfn|{{versaleta|López Carreira}}|2005|p=203}} Igualmente, o papa [[Xoán VIII, papa|Xoán VIII]] dirixíuselle, nunha carta contra o ano [[876]], como «rei dos galegos»/«rei das Galizas» (''regi Gallaeciarum''&thinsp;/&thinsp;''regi Gallitiarum'').<ref>{{Cita libro |nome=Miguel-Anxo |apelidos={{versaleta|Murado López}} |ligazón-autor=Miguel-Anxo Murado |título=Outra idea de Galicia |url=https://books.google.es/books?id=mdYxAAAAQBAJ&pg=PT53&dq=regi+gallaeciarum |ano=2013 |editorial=Debate |isbn=978-84-9992-346-8 |páxina=60 |cita=''Adefonsus regi Gallaeciarum''}}</ref><ref>{{Cita libro |nome=Ciriaco Miguel |apelidos={{Versaleta|Vigil}} |título=Asturias monumental, epigráfica y diplomática |url=https://books.google.es/books?id=EbVKxRPhNA4C&pg=PA57&dq=%22regi+Gallitiarum%22 |ano=2003 |ano-orixinal=1887 |editorial=Maxtor |lingua=es |isbn=84-9761-086-5 |páxina=57 |cita=''Adefonso glorioso regi Gallitiarum''}}</ref>{{Sfn|{{versaleta|López Carreira}}|2005|pp=222, 232|ps=. “''Adefonso glorioso regi Gallitiarum''”}} Con todo, é común a suplantación da súa titulación pola de ''rei de Asturias'', denominación esta creada na España do [[século XIX]] polos primeiros historiadores romanticistas como [[Modesto Lafuente]] en pleno período de creación do [[nacionalismo español]] contemporáneo, que mantén gran vixencia na actualidade.


== Reinado ==
== Reinado ==
Liña 39: Liña 41:


Así pois, García comezou a reinar toda a Galiza desde o ano [[910]] con capital na cidade de León, os seus irmáns, supeditados á autoridade real de García, administraron os territorios afíns a eles, Ordoño administrou a franxa occidental (a actual [[Galiza]] e norte de [[Portugal]] e [[Froila II|Froila]] a franxa cantábrica (actuais [[Asturias]] e [[Cantabria]]).
Así pois, García comezou a reinar toda a Galiza desde o ano [[910]] con capital na cidade de León, os seus irmáns, supeditados á autoridade real de García, administraron os territorios afíns a eles, Ordoño administrou a franxa occidental (a actual [[Galiza]] e norte de [[Portugal]] e [[Froila II|Froila]] a franxa cantábrica (actuais [[Asturias]] e [[Cantabria]]).

== Notas ==
{{Listaref|group="lower-alpha"}}
;Refeencias
{{Listaref|30em}}

⚫
== Véxase tamén ==
{{Commonscat}}
⚫
=== Bibliografía ===
* {{Cita libro |nome=José Manuel |apelidos={{versaleta|Barbosa Álvares}} |nome2=José Manuel |apelidos2={{versaleta|Gonçales Ribeira}} |título=Atlas histórico da Galiza |ano=2008 |editorial=Edições da Galiza |isbn=978-84-936218-1-0 |ref=harv}}
* {{Cita libro |nome=Anselmo |apelidos={{versaleta|López Carreira}} |ligazón-autor=Anselmo López Carreira |nome2=Tucho |apelidos2={{versaleta|Fernández Cal}} |ano=2003 |título=Os reis de Galicia |localización=Vigo |editorial=[[Edicións A Nosa Terra|A Nosa Terra]] |isbn=84-96203-27-1 |ref=harv}}
* {{Cita libro |máscara-autor=6 |nome=Anselmo |apelidos={{versaleta|López Carreira}} |ligazón-autor=Anselmo López Carreira |título=O reino medieval de Galicia |ano=2005 |editorial=[[Edicións A Nosa Terra|A Nosa Terra]] | isbn=84-96403-54-8 |ref=harv}}
* {{Cita libro |nome=Xosé Antonio |apelidos={{versaleta|López Teixeira}} |ligazón-autor=Xosé Antonio López Teixeira |título=Arredor da conformación do Reino de Galicia (711-910) |serie=Trivium |ano=2003 |editorial=[[Editorial Toxosoutos|Toxosoutos]] |isbn=84-95622-78-5 |ref=harv}}
⚫
* [[Camilo Nogueira Román|{{versaleta|Nogueira}}, Camilo]] (2001): A Memoria da nación: o reino da Gallaecia. Xerais, Vigo.


{{S-start}}
{{S-start}}
Liña 44: Liña 60:
{{S-reg|}}
{{S-reg|}}
{{S-bef|before=[[Ordoño I de Oviedo|Ordoño I]]}}
{{S-bef|before=[[Ordoño I de Oviedo|Ordoño I]]}}
{{S-ttl|title=[[A Galicia altomedieval|Rei de Galicia alto-medieval]]|years=866–910}}
{{S-ttl|title=[[Reis de Galiza|Rei de Galiza]]|years=866–910}}
{{S-aft|after=[[García I de León|García I]]}}
{{S-aft|after=[[García I de León|García I]]}}
{{End box}}
{{End box}}


⚫
== Véxase tamén ==
{{Commonscat|Alfonso III of Asturias}}
⚫
=== Bibliografía ===
* [[Xosé Antonio López Teixeira]], ''Arredor da conformación do Reino de Galicia (711-910)'', Editorial Toxosoutos, S.L. 02/[[2003]].
* Anselmo López Carreira, ''O reino medieval de Galicia'', Edicións A Nosa Terra, Promocións Culturais Galegas, S.A., [[2005]], ISBN 84-96403-54-8.
* Anselmo López Carreira, Tucho Fernández Cal, ''Os reis de Galicia'', Vigo : A Nosa Terra, 2003. ISBN 84-96203-27-1.
⚫
* Nogueira, C. (2001): A Memoria da nación: o reino da Gallaecia. Xerais, Vigo.
* Barbosa Álvarez, José Manuel, Atlas histórico da Galiza, Ediçons da Galiza, ISBN 978-84-936218-1-0.
{{Control de autoridades}}
{{Control de autoridades}}


Revisión como estaba o 5 de outubro de 2019 ás 17:10

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Afonso III.
Afonso III o Grande
Rei de Galiza
866-910
PredecesorOrdoño
SucesorGarcía I
Coroación866
Nacemento848
Falecemento20 de decembro de 910
Zamora
SepulturaCatedral de San Salvador de Oviedo
Cónxuxe/sXimena Garcés
DescendenciaFroila II
García I
Ordoño II
Gonzalo
ProxenitoresOrdoño
Munia
Na rede
WikiTree: Asturias-27 Find a Grave: 104306991 Editar o valor em Wikidata

Afonso III alcumado o Grande, nado no 848 e finado en Zamora o 20 de decembro de 910, foi un nobre medieval, rei de Galiza entre os anos 866 e 910. Fillo do rei Ordoño I, foi o derradeiro rei da Galiza altomedieval que reinou desde a cidade de Oviedo (rex in Oveto). A súa autoridade real foi seriamente cuestionada en varias ocasións durante o seu reinado.

Afonso III case de xeito invariábel chamábase a si nos seus diplomas sobreviventes simplemente «rei Afonso» (Adefonsus rex).[1][a] Nas crónicas musulmás de Ibn Haián e Al-Razí é chamado continuamente rei de Galiza e rei dos galegos.[4][5] Alén disto, o musulmán Ibn Marwán, señor de Mérida, foi alcumado «o Galego» (al-Yiliquí) por mor da súa amizade con Afonso.[6] Igualmente, o papa Xoán VIII dirixíuselle, nunha carta contra o ano 876, como «rei dos galegos»/«rei das Galizas» (regi Gallaeciarum / regi Gallitiarum).[7][8][9] Con todo, é común a suplantación da súa titulación pola de rei de Asturias, denominación esta creada na España do século XIX polos primeiros historiadores romanticistas como Modesto Lafuente en pleno período de creación do nacionalismo español contemporáneo, que mantén gran vixencia na actualidade.

Reinado

Durante o seu mesmo acceso ó trono, o conde galego Froila rebelouse contra el, apañándolle o trono e proclamándose rei de Galiza, en Oviedo. Isto obrigou a Afonso III a refuxiarse en Castela, de onde regresou unha vez derrotado e morto o rei Froila, uns meses máis tarde. Esta non foi a única actitude hostil cara ó seu reinado por parte dos nobres galegos, xa que nun documento da doazón das salinas da Lanzada por parte do rei á igrexa de Santiago, no 886, relátase que as salinas pertenceran a Hermenexildo Pérez e á súa dona Iberia, que se sublevaron contra Afonso e, xunto con outros cómplices, planearon a súa morte.

Así pois cedeu o goberno de Galiza ó seu fillo, o príncipe Ordoño, quen rexeu en vida de Afonso III, e por encargo del o Reino da Galiza, consolidándoo durante un período de fraqueza dos Omeias de Córdoba.

En 868 conquista o Porto e, en 878, a cidade de Coímbra. Ordena a redacción das súas crónicas, coa que pretendía establecer un vinculo xenealóxico entre el e os derradeiros reis visigodos.

Traslado da sede rexia á cidade de León

Mapa da Galiza altomedieval no ano 891, onde se reflicten os diferentes territorios do reino.

Tempo antes do ano 910 os monarcas galaicos comezaron trasladar funcións militares e políticas desde antiga capital Oviedo ata unha cidade máis ao sur, León. A cidade de León, sita na Gallaecia dende o Imperio Romano supoñía un importante enclave estratéxico, onde confluian dúas importantes rutas; por unha banda a vía que unía Braga con Bordeos, e por outra a ruta da prata, que chegaba a Galiza dende Spania, pasando polas cidades de Sevilla e Mérida.

O feito de que León carecera de bispo e señores feudais —non así na veciña Astorga- ó igual que acontecera con Oviedo, facía daquel antigo asentamento militar romano unha encrucillada idónea para asentar a nova corte. León, unha cidade estratexicamente útil situada na Galiza altomedieval como destacaban os propios cristiáns in civitate que vocitatur Legio, territorio Gallecie (na cidade que chaman León, territorio de Galiza) ou in Legione de Galletia (en León de Galiza) e musulmáns, convertíase a comezos do século X na nova capital dos reis.

Miniatura medieval do Libro dos Testamentos (Oviedo) no que se representa ao rei Afonso III coa raíña Ximena e o bispo Gomelo II.

Derrocamento e título

Pouco antes do ano 910 Afonso III sufría unha nova tentativa de derrocamento, esta vez a mans do seu fillo primoxénito, García. Casado con Munia -filla do conde castelán Munio Fernández-, García encabezou a conxura instigado polo seu sogro, quen se resistía a acatar a autoridade real en Castela. Tras un período de inestabilidade política, Afonso III deixa finalmente o poder, herdando García o reino e facendo efectiva finalmente o traslado da sede rexia desde Oviedo ata León.

Así pois, García comezou a reinar toda a Galiza desde o ano 910 con capital na cidade de León, os seus irmáns, supeditados á autoridade real de García, administraron os territorios afíns a eles, Ordoño administrou a franxa occidental (a actual Galiza e norte de Portugal e Froila a franxa cantábrica (actuais Asturias e Cantabria).

Notas

  1. ↑ Nun diploma do ano 897, elaborado no século XII e considerado falso,[2] Afonso aparece tamén titulado como «príncipe de toda Galiza» (Princeps totius Galletiae).[3]
Refeencias
  1. ↑ Fletcher, Richard A. (1984). Saint James's Catapult: The Life and Times of Diego Gelmírez of Santiago de Compostela (en inglés). Oxford: Oxford University Press. p. 319. ISBN 0198225814. 
  2. ↑ Díaz Salvado, María Elena (2011). Falsos y falsificaciones en documentación latina medieval del Reino de León (PDF) (Tese) (en castelán). Universidade de Santiago de Compostela. pp. 438–439. 
  3. ↑ Risco, Manuel (1796). España Sagrada (en latín). XL: Antiguedades de la ciudad y s.ta iglesia de Lugo. Madrid. pp. 384–392. 
  4. ↑ Gómez-Moreno, Manuel (1917). Desglose de “iglesias mozárabes” (en castelán). Centro de Estudios Históricos. Junta para Ampliación de Estudios. pp. 105–140, en 107. Adefonso hijo de Ordoño, rey de Galicia 
  5. ↑ López Carreira 2005, p. 228: “García fillo de Afonso, rei dos galegos”, “Ordoño fillo de Afonso, rei dos galegos”, “García fillo de Afonso desacatara o seu pai, rei de Galicia”, “Ordoño fillo de Afonso, rei de Galicia”.
  6. ↑ López Carreira 2005, p. 203.
  7. ↑ Murado López, Miguel-Anxo (2013). Outra idea de Galicia. Debate. p. 60. ISBN 978-84-9992-346-8. Adefonsus regi Gallaeciarum 
  8. ↑ Vigil, Ciriaco Miguel (2003) [1887]. Asturias monumental, epigráfica y diplomática (en castelán). Maxtor. p. 57. ISBN 84-9761-086-5. Adefonso glorioso regi Gallitiarum 
  9. ↑ López Carreira 2005, pp. 222, 232. “Adefonso glorioso regi Gallitiarum”

Véxase tamén

Bibliografía

Afonso III de Oviedo
Dinastía Ramírez
Nacemento: 848 Falecemento: 20 de decembro 910


Títulos Reais
Precedido por
Ordoño I


Rei de Galiza
866–910 		Sucedido  por
García I
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Afonso_III_de_Oviedo&oldid=5269136»