Saltar ao contido

Yersinia: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Recuperando 2 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0.7
Engade 1 libro para verificar (20231212)) #IABot (v2.0.9.5) (GreenC bot
Etiqueta: Revertida
Liña 1: Liña 1:
<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="gl">
{{DISPLAYTITLE:''Yersinia''}}
<siteinfo>
<sitename>Wikipedia</sitename>
<dbname>glwiki</dbname>
<base>https://gl.wikipedia.org/wiki/Portada</base>
<generator>MediaWiki 1.42.0-wmf.7</generator>
<case>first-letter</case>
<namespaces>
<namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
<namespace key="-1" case="first-letter">Especial</namespace>
<namespace key="0" case="first-letter" />
<namespace key="1" case="first-letter">Conversa</namespace>
<namespace key="2" case="first-letter">Usuario</namespace>
<namespace key="3" case="first-letter">Conversa usuario</namespace>
<namespace key="4" case="first-letter">Wikipedia</namespace>
<namespace key="5" case="first-letter">Conversa Wikipedia</namespace>
<namespace key="6" case="first-letter">Ficheiro</namespace>
<namespace key="7" case="first-letter">Conversa ficheiro</namespace>
<namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
<namespace key="9" case="first-letter">Conversa MediaWiki</namespace>
<namespace key="10" case="first-letter">Modelo</namespace>
<namespace key="11" case="first-letter">Conversa modelo</namespace>
<namespace key="12" case="first-letter">Axuda</namespace>
<namespace key="13" case="first-letter">Conversa axuda</namespace>
<namespace key="14" case="first-letter">Categoría</namespace>
<namespace key="15" case="first-letter">Conversa categoría</namespace>
<namespace key="100" case="first-letter">Portal</namespace>
<namespace key="101" case="first-letter">Conversa portal</namespace>
<namespace key="102" case="first-letter">Libro</namespace>
<namespace key="103" case="first-letter">Conversa libro</namespace>
<namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
<namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
<namespace key="828" case="first-letter">Módulo</namespace>
<namespace key="829" case="first-letter">Conversa módulo</namespace>
<namespace key="2300" case="case-sensitive">Gadget</namespace>
<namespace key="2301" case="case-sensitive">Gadget talk</namespace>
<namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
<namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
</namespaces>
</siteinfo>
<page>
<title>Yersinia</title>
<ns>0</ns>
<id>231939</id>
<revision>
<id>5659287</id>
<parentid>5547740</parentid>
<timestamp>2020-12-31T22:04:03Z</timestamp>
<contributor>
<username>InternetArchiveBot</username>
<id>89787</id>
</contributor>
<comment>Recuperando 2 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0.7</comment>
<model>wikitext</model>
<format>text/x-wiki</format>
<text bytes="6188" xml:space="preserve">{{DISPLAYTITLE:''Yersinia''}}
{{Taxobox
{{Taxobox
| color = lightgrey
| color = lightgrey
Liña 14: Liña 69:
| subdivision_ranks = Especies
| subdivision_ranks = Especies
| subdivision =
| subdivision =
''[[Yersinia aldovae|Y. aldovae]]''<br>
''[[Yersinia aldovae|Y. aldovae]]''&lt;br&gt;
''[[Yersinia aleksiciae|Y. aleksiciae]]''<br>
''[[Yersinia aleksiciae|Y. aleksiciae]]''&lt;br&gt;
''[[Yersinia bercovieri|Y. bercovieri]]''<br>
''[[Yersinia bercovieri|Y. bercovieri]]''&lt;br&gt;
''[[Yersinia enterocolitica|Y. enterocolitica]]''<br>
''[[Yersinia enterocolitica|Y. enterocolitica]]''&lt;br&gt;
''[[Yersinia frederiksenii|Y. frederiksenii]]''<br>
''[[Yersinia frederiksenii|Y. frederiksenii]]''&lt;br&gt;
''[[Yersinia intermedia|Y. intermedia]]''<br>
''[[Yersinia intermedia|Y. intermedia]]''&lt;br&gt;
''[[Yersinia kristensenii|Y. kristensenii]]''<br>
''[[Yersinia kristensenii|Y. kristensenii]]''&lt;br&gt;
''[[Yersinia mollaretii|Y. mollaretii]]''<br>
''[[Yersinia mollaretii|Y. mollaretii]]''&lt;br&gt;
''[[Yersinia pestis|Y. pestis]]''<br>
''[[Yersinia pestis|Y. pestis]]''&lt;br&gt;
''[[Yersinia pseudotuberculosis|Y. pseudotuberculosis]]''<br>
''[[Yersinia pseudotuberculosis|Y. pseudotuberculosis]]''&lt;br&gt;
''[[Yersinia rohdei|Y. rohdei]]''<br>
''[[Yersinia rohdei|Y. rohdei]]''&lt;br&gt;
''[[Yersinia ruckeri|Y. ruckeri]]''}}
''[[Yersinia ruckeri|Y. ruckeri]]''}}
'''''Yersinia''''' é un [[xénero (bioloxía)|xénero]] de [[bacteria]]s da familia [[Enterobacteriaceae]]. As ''Yersinia'' son [[bacilo]]s [[Gram negativa|gramnegativos]] de poucos [[micron]]s de longo e menos dun micron de largo, [[anaerobio facultativo|anaerobios facultativos]].<ref name=Sherris>{{Cita libro | author = Ryan KJ; Ray CG (editors) | title = Sherris Medical Microbiology | edition = 4th | publisher = McGraw Hill | year = 2004 | pages= 368&ndash;70| isbn = 0-8385-8529-9}}</ref> Algúns membros de ''Yersinia'' son patóxenos humanos, especialmente ''[[Yersinia pestis|Y. pestis]]'', que é o axente causante da [[peste bubónica]]. Os [[roedor]]es son os reservorios naturais das ''Yersinia''; máis raramente poden servirlles de [[hóspede]]s outros [[mamífero]]s. A infección pode producirse por vía sanguínea (no caso de ''[[Yersinia pestis|Y. pestis]]'') ou polos alimentos, polo consumo de alimentos (especialmente vexetais, lácteros e carne) contaminados con [[urina]] ou [[feces]] infectadas.
'''''Yersinia''''' é un [[xénero (bioloxía)|xénero]] de [[bacteria]]s da familia [[Enterobacteriaceae]]. As ''Yersinia'' son [[bacilo]]s [[Gram negativa|gramnegativos]] de poucos [[micron]]s de longo e menos dun micron de largo, [[anaerobio facultativo|anaerobios facultativos]].&lt;ref name=Sherris&gt;{{Cita libro | author = Ryan KJ; Ray CG (editors) | title = Sherris Medical Microbiology | url = https://archive.org/details/sherrismedicalmi0000unse_q1i3 | edition = 4th | publisher = McGraw Hill | year = 2004 | pages= [https://archive.org/details/sherrismedicalmi0000unse_q1i3/page/368 368]&amp;ndash;70| isbn = 0-8385-8529-9}}&lt;/ref&gt; Algúns membros de ''Yersinia'' son patóxenos humanos, especialmente ''[[Yersinia pestis|Y. pestis]]'', que é o axente causante da [[peste bubónica]]. Os [[roedor]]es son os reservorios naturais das ''Yersinia''; máis raramente poden servirlles de [[hóspede]]s outros [[mamífero]]s. A infección pode producirse por vía sanguínea (no caso de ''[[Yersinia pestis|Y. pestis]]'') ou polos alimentos, polo consumo de alimentos (especialmente vexetais, lácteros e carne) contaminados con [[urina]] ou [[feces]] infectadas.


== Fisioloxía microbiana ==
== Fisioloxía microbiana ==
Liña 36: Liña 91:
''[[Yersinia enterocolitica|Y. enterocolitica]]'' causa unha enfermidade chamada [[yersiniose]], que é unha enterocolite con diarrea e linfoadenoma dos nódulos mesentéricos, que pode ser confundida coa [[apendicite]], e que afecta a humanos e animais.
''[[Yersinia enterocolitica|Y. enterocolitica]]'' causa unha enfermidade chamada [[yersiniose]], que é unha enterocolite con diarrea e linfoadenoma dos nódulos mesentéricos, que pode ser confundida coa [[apendicite]], e que afecta a humanos e animais.


''[[Yersinia pseudotuberculosis|Y. pseudotuberculosis]]'' é menos patoxénica e causa en animais unha enfermidade con síntomas parecidos aos da [[tuberculose]], incluíndo necrose de tecidos localizados e granulomas no [[bazo]], [[fígado]] e [[ganglio linfático|ganglios linfáticos]]. Nos humanos causa a febre escarlata do Oriente asiático (similar aos síntomas producidos por ''Y. enterocolitica'', pero sen diarrea) ou, en nenos, síntomas parecidos aos da apendicite.<ref>[http://emedicine.medscape.com/article/226871-overview E-medicine - Yersinia pseudotuberculosis]</ref>
''[[Yersinia pseudotuberculosis|Y. pseudotuberculosis]]'' é menos patoxénica e causa en animais unha enfermidade con síntomas parecidos aos da [[tuberculose]], incluíndo necrose de tecidos localizados e granulomas no [[bazo]], [[fígado]] e [[ganglio linfático|ganglios linfáticos]]. Nos humanos causa a febre escarlata do Oriente asiático (similar aos síntomas producidos por ''Y. enterocolitica'', pero sen diarrea) ou, en nenos, síntomas parecidos aos da apendicite.&lt;ref&gt;[http://emedicine.medscape.com/article/226871-overview E-medicine - Yersinia pseudotuberculosis]&lt;/ref&gt;
''Yersinia'' é un dos axentes que causa a [[artrite reactiva]] en todo o mundo.<ref>Nikkari, S.; Merilahti-Palo, R.; Saario, R.; Söderstrom, K. O.; Granfors, K.; Skurnik, M.; Toivanen, P. (1992). "Yersinia-triggered reactive arthritis. use of polymerase chain reaction and immunocytochemical staining in the detection of bacterial components from synovial specimens". Arthritis & Rheumatism 35 (6): 682–687. doi:10.1002/art.1780350613.</ref>
''Yersinia'' é un dos axentes que causa a [[artrite reactiva]] en todo o mundo.&lt;ref&gt;Nikkari, S.; Merilahti-Palo, R.; Saario, R.; Söderstrom, K. O.; Granfors, K.; Skurnik, M.; Toivanen, P. (1992). "Yersinia-triggered reactive arthritis. use of polymerase chain reaction and immunocytochemical staining in the detection of bacterial components from synovial specimens". Arthritis &amp; Rheumatism 35 (6): 682–687. doi:10.1002/art.1780350613.&lt;/ref&gt;


== Historia ==
== Historia ==
{{VT|Taxonomía bacteriana}}
{{VT|Taxonomía bacteriana}}
''Yersinia pestis'' foi a primeira especie descrita do xénero, en 1894 polo bacteriólogo suízo [[Alexandre Emile John Yersin|A.E.J. Yersin]] e polo bacteriólogo xaponés [[Kitasato Shibasaburō]], aínda que inicialmente á bacteria non se lle chamou así.<ref name=VL44>Loghem, J. J. (1944). "The classification of the plague-bacillus". Antonie van Leeuwenhoek 10 (1–2): 15–16. doi:10.1007/BF02272779. PMID 20990853.</ref> Lehmann and Neumann denominárona en 1896 ''[[Pasteurella]] pestis'' (coñecida como bacilo da peste).<ref name=VL44/><ref name=lpsn>Yersinia entry in LPSN [Euzéby, J.P. (1997). "List of Bacterial Names with Standing in Nomenclature: a folder available on the Internet". Int J Syst Bacteriol 47 (2): 590-2. doi:10.1099/00207713-47-2-590. ISSN 0020-7713. PMID 9103655. http://ijs.sgmjournals.org/cgi/reprint/47/2/590.]</ref> En 1944, van Loghem reclasificou as especies ''P. pestis'' e ''P. rondentium'' no novo xénero ''Yersinia''.<ref name=VL44/><ref name=lpsn/><ref>{{Cita web |url=http://www.bacterio.cict.fr/xz/yersinia.html |título=LPSN Yersinia |data-acceso=31 de decembro de 2012 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20130322071235/http://www.bacterio.cict.fr/xz/yersinia.html |dataarquivo=22 de marzo de 2013 |urlmorta=yes }}</ref> Despois da introdución do Código Bacteriolóxico, o xénero foi aceptado como válido en 1980.<ref name=lpsn/>
''Yersinia pestis'' foi a primeira especie descrita do xénero, en 1894 polo bacteriólogo suízo [[Alexandre Emile John Yersin|A.E.J. Yersin]] e polo bacteriólogo xaponés [[Kitasato Shibasaburō]], aínda que inicialmente á bacteria non se lle chamou así.&lt;ref name=VL44&gt;Loghem, J. J. (1944). "The classification of the plague-bacillus". Antonie van Leeuwenhoek 10 (1–2): 15–16. doi:10.1007/BF02272779. PMID 20990853.&lt;/ref&gt; Lehmann and Neumann denominárona en 1896 ''[[Pasteurella]] pestis'' (coñecida como bacilo da peste).&lt;ref name=VL44/&gt;&lt;ref name=lpsn&gt;Yersinia entry in LPSN [Euzéby, J.P. (1997). "List of Bacterial Names with Standing in Nomenclature: a folder available on the Internet". Int J Syst Bacteriol 47 (2): 590-2. doi:10.1099/00207713-47-2-590. ISSN 0020-7713. PMID 9103655. http://ijs.sgmjournals.org/cgi/reprint/47/2/590.]&lt;/ref&gt; En 1944, van Loghem reclasificou as especies ''P. pestis'' e ''P. rondentium'' no novo xénero ''Yersinia''.&lt;ref name=VL44/&gt;&lt;ref name=lpsn/&gt;&lt;ref&gt;{{Cita web |url=http://www.bacterio.cict.fr/xz/yersinia.html |título=LPSN Yersinia |data-acceso=31 de decembro de 2012 |urlarquivo=https://web.archive.org/web/20130322071235/http://www.bacterio.cict.fr/xz/yersinia.html |dataarquivo=22 de marzo de 2013 |urlmorta=yes }}&lt;/ref&gt; Despois da introdución do Código Bacteriolóxico, o xénero foi aceptado como válido en 1980.&lt;ref name=lpsn/&gt;


== Notas ==
== Notas ==
Liña 50: Liña 105:
=== Ligazóns externas ===
=== Ligazóns externas ===
* [http://pediatrics.aappublications.org/cgi/content/full/104/3/e36 Yersinia Enterocolitis Mimicking Crohn's Disease in a Toddler]
* [http://pediatrics.aappublications.org/cgi/content/full/104/3/e36 Yersinia Enterocolitis Mimicking Crohn's Disease in a Toddler]
* [https://web.archive.org/web/20120716190745/http://www.thelocal.se/article.php?ID=2810&date=20060107 Sweden: Pork warnings over new stomach illness]
* [https://web.archive.org/web/20120716190745/http://www.thelocal.se/article.php?ID=2810&amp;date=20060107 Sweden: Pork warnings over new stomach illness]
* [https://web.archive.org/web/20100714200753/http://patricbrc.org/portal/portal/patric/Taxon?cType=taxon&cId=629 Yersinia]genomes and related information at [http://patricbrc.org/ PATRIC]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100714200753/http://patricbrc.org/portal/portal/patric/Taxon?cType=taxon&cId=629 |date=14 de xullo de 2010 }}, a Bioinformatics Resource Center funded by [http://www.niaid.nih.gov/ NIAID]
* [https://web.archive.org/web/20100714200753/http://patricbrc.org/portal/portal/patric/Taxon?cType=taxon&amp;cId=629 Yersinia]genomes and related information at [http://patricbrc.org/ PATRIC]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100714200753/http://patricbrc.org/portal/portal/patric/Taxon?cType=taxon&amp;cId=629 |date=14 de xullo de 2010 }}, a Bioinformatics Resource Center funded by [http://www.niaid.nih.gov/ NIAID]
{{Control de autoridades}}
{{Control de autoridades}}


[[Categoría:Enterobacteriales]]
[[Categoría:Enterobacteriales]]</text>
<sha1>bgvvyo11cwv7nrmyq3d8qggfhhtsu8b</sha1>
</revision>
</page>
</mediawiki>

Revisión como estaba o 13 de decembro de 2023 ás 07:26

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.10.xsd" version="0.10" xml:lang="gl">

 <siteinfo>
   <sitename>Wikipedia</sitename>
   <dbname>glwiki</dbname>
   <base>https://gl.wikipedia.org/wiki/Portada</base>
   <generator>MediaWiki 1.42.0-wmf.7</generator>
   <case>first-letter</case>
   <namespaces>
     <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
     <namespace key="-1" case="first-letter">Especial</namespace>
     <namespace key="0" case="first-letter" />
     <namespace key="1" case="first-letter">Conversa</namespace>
     <namespace key="2" case="first-letter">Usuario</namespace>
     <namespace key="3" case="first-letter">Conversa usuario</namespace>
     <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedia</namespace>
     <namespace key="5" case="first-letter">Conversa Wikipedia</namespace>
     <namespace key="6" case="first-letter">Ficheiro</namespace>
     <namespace key="7" case="first-letter">Conversa ficheiro</namespace>
     <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
     <namespace key="9" case="first-letter">Conversa MediaWiki</namespace>
     <namespace key="10" case="first-letter">Modelo</namespace>
     <namespace key="11" case="first-letter">Conversa modelo</namespace>
     <namespace key="12" case="first-letter">Axuda</namespace>
     <namespace key="13" case="first-letter">Conversa axuda</namespace>
     <namespace key="14" case="first-letter">Categoría</namespace>
     <namespace key="15" case="first-letter">Conversa categoría</namespace>
     <namespace key="100" case="first-letter">Portal</namespace>
     <namespace key="101" case="first-letter">Conversa portal</namespace>
     <namespace key="102" case="first-letter">Libro</namespace>
     <namespace key="103" case="first-letter">Conversa libro</namespace>
     <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
     <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
     <namespace key="828" case="first-letter">Módulo</namespace>
     <namespace key="829" case="first-letter">Conversa módulo</namespace>
     <namespace key="2300" case="case-sensitive">Gadget</namespace>
     <namespace key="2301" case="case-sensitive">Gadget talk</namespace>
     <namespace key="2302" case="case-sensitive">Gadget definition</namespace>
     <namespace key="2303" case="case-sensitive">Gadget definition talk</namespace>
   </namespaces>
 </siteinfo>
 <page>
   <title>Yersinia</title>
   <ns>0</ns>
   <id>231939</id>
   <revision>
     <id>5659287</id>
     <parentid>5547740</parentid>
     <timestamp>2020-12-31T22:04:03Z</timestamp>
     <contributor>
       <username>InternetArchiveBot</username>
       <id>89787</id>
     </contributor>
     <comment>Recuperando 2 fontes e etiquetando 0 como mortas.) #IABot (v2.0.7</comment>
     <model>wikitext</model>
     <format>text/x-wiki</format>
     <text bytes="6188" xml:space="preserve">

Yersinia é un xénero de bacterias da familia Enterobacteriaceae. As Yersinia son bacilos gramnegativos de poucos microns de longo e menos dun micron de largo, anaerobios facultativos.<ref name=Sherris>Ryan KJ; Ray CG (editors) (2004). Sherris Medical Microbiology (4th ed.). McGraw Hill. pp. 368&ndash;70. ISBN 0-8385-8529-9. </ref> Algúns membros de Yersinia son patóxenos humanos, especialmente Y. pestis, que é o axente causante da peste bubónica. Os roedores son os reservorios naturais das Yersinia; máis raramente poden servirlles de hóspedes outros mamíferos. A infección pode producirse por vía sanguínea (no caso de Y. pestis) ou polos alimentos, polo consumo de alimentos (especialmente vexetais, lácteros e carne) contaminados con urina ou feces infectadas.

Fisioloxía microbiana

Unha característica peculiar dalgunhas bacterias Yersinia é a súa capacidade de sobrevivir e mesmo proliferar a temperaturas baixas de entre 1 e 4 graos Celsius (por exemplo en produtos vexetais mantidos no refrixerador). Non mostran especial resistencia á calor. Yersinia é inactivado relativamente axiña por axentes oxidantes como o peróxido de hidróxeno e solucións de permanganato potásico.

Patoxénese

Y. pestis é o axente causante da peste bubónica (ou das súas formas pneumónica e septicémica).

Y. enterocolitica causa unha enfermidade chamada yersiniose, que é unha enterocolite con diarrea e linfoadenoma dos nódulos mesentéricos, que pode ser confundida coa apendicite, e que afecta a humanos e animais.

Y. pseudotuberculosis é menos patoxénica e causa en animais unha enfermidade con síntomas parecidos aos da tuberculose, incluíndo necrose de tecidos localizados e granulomas no bazo, fígado e ganglios linfáticos. Nos humanos causa a febre escarlata do Oriente asiático (similar aos síntomas producidos por Y. enterocolitica, pero sen diarrea) ou, en nenos, síntomas parecidos aos da apendicite.<ref>E-medicine - Yersinia pseudotuberculosis</ref>

Yersinia é un dos axentes que causa a artrite reactiva en todo o mundo.<ref>Nikkari, S.; Merilahti-Palo, R.; Saario, R.; Söderstrom, K. O.; Granfors, K.; Skurnik, M.; Toivanen, P. (1992). "Yersinia-triggered reactive arthritis. use of polymerase chain reaction and immunocytochemical staining in the detection of bacterial components from synovial specimens". Arthritis & Rheumatism 35 (6): 682–687. doi:10.1002/art.1780350613.</ref>

Historia

Véxase tamén: Taxonomía bacteriana.

Yersinia pestis foi a primeira especie descrita do xénero, en 1894 polo bacteriólogo suízo A.E.J. Yersin e polo bacteriólogo xaponés Kitasato Shibasaburō, aínda que inicialmente á bacteria non se lle chamou así.<ref name=VL44>Loghem, J. J. (1944). "The classification of the plague-bacillus". Antonie van Leeuwenhoek 10 (1–2): 15–16. doi:10.1007/BF02272779. PMID 20990853.</ref> Lehmann and Neumann denominárona en 1896 Pasteurella pestis (coñecida como bacilo da peste).<ref name=VL44/><ref name=lpsn>Yersinia entry in LPSN [Euzéby, J.P. (1997). "List of Bacterial Names with Standing in Nomenclature: a folder available on the Internet". Int J Syst Bacteriol 47 (2): 590-2. doi:10.1099/00207713-47-2-590. ISSN 0020-7713. PMID 9103655. http://ijs.sgmjournals.org/cgi/reprint/47/2/590.]</ref> En 1944, van Loghem reclasificou as especies P. pestis e P. rondentium no novo xénero Yersinia.<ref name=VL44/><ref name=lpsn/><ref>"LPSN Yersinia". Arquivado dende o orixinal o 22 de marzo de 2013. Consultado o 31 de decembro de 2012. </ref> Despois da introdución do Código Bacteriolóxico, o xénero foi aceptado como válido en 1980.<ref name=lpsn/>

Notas

Véxase tamén

Ligazóns externas

</text>

     <sha1>bgvvyo11cwv7nrmyq3d8qggfhhtsu8b</sha1>
   </revision>
 </page>

</mediawiki>