Electroforese de seroproteínas

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Electroforese de proteínas séricas»)
Representación esquemática dos resultados dun xel de electroforese de proteínas sanguíneas

A electroforese de seroproteínas ou electroforese de proteínas séricas é unha proba de laboratorio que examina as proteínas sanguíneas chamadas globulinas.[1] As indicacións máis comúns para facer a proba da electroforese de seroproteínas son para a diagnose ou monitorización do mieloma múltiple, a gamopatía monoclonal de importancia indeterminada ou para investigar a discrepancia entre un nivel baixo de albumina e un nivel de proteína total relativamente alto. Unha dor ósea inexplicada, a anemia, a proteinuria, unha enfermidade renal crónica ou a hipercalcemia son tamén signos do mieloma múltiple, e indicacións para facer esta electroforese.[2] Primeiro debe extraerse a mostra de sangue, xeralmente nun vial hermético ou unha xeringa. A electroforese é unha técnica de laboratorio na cal o soro sanguíneo (a porción fluída do sangue unha vez que se coagulou) aplícase a unha membrana mergullada nun líquido tampón,[3][4] a unha matriz de xel de agarosa tamponado, ou a un líquido nun tubo de capilar, e son expostos a unha corrente eléctrica para separar os compoñentes correspondentes ás seroproteínas en cinco fraccións principais polo seu tamaño e carga eléctrica: seroalbumina, alfa-1 globulinas, alfa-2 globulinas, beta-1 e 2 globulinas e gammaglobulinas.

Electroforese en xel ou acetato[editar | editar a fonte]

As proteínas sepáranse tanto por forzas eléctricas coma por forzas electroendoosmóticas. A carga neta dunha proteína depende da suma da carga dos seus aminoácidos e o pH do tampón. As proteínas aplícanse a unha matriz sólida como un xel de agarosa ou unha membrana de acetato de celulosa nun líquido tampón, e aplícaselles corrente eléctrica. As proteínas con carga negativa migran cara ao ánodo cargado positivamente. A albumina ten máis cargas negativas e migrará máis lonxe cara ao ánodo. O fluxo endoosmótico é o movemento do líquido cara ao cátodo, que causa que as proteínas cunha carga máis débil se movan cara a atrás desde o sitio de aplicación. As gammaproteínas son separadas principalmente por forzas endoosmóticas.[5]

Electroforese de capilaridade[editar | editar a fonte]

Na electroforese de capilaridade non hai unha matriz sólida. As proteínas son separadas principalmente por fortes forzas endoosmóticas. A mostra inxéctase nun capilar cunha carga superficial negativa. Aplícase unha corrente alta e as proteínas cargadas negativamente como a albumina tenden a moverse cara ao ánodo. O líquido tampón flúe cara ao cátodo e arrastra as proteínas cunha carga máis débil.[6][7]

Fraccións das seroproteínas[editar | editar a fonte]

Diagrama dunha electroforese de proteínas séricas normal no que se indican as diferentes zonas.
Resultados dunha electroforese de proteínas séricas normais

Albumina[editar | editar a fonte]

A albumina é a maior fracción nunha electroforese de seroproteínas normal. Cómpre que se produza un descenso do 30% antes de que ese descenso apareza reflectido na electroforese. Normalmente só se ve unha soa banda. Os individuos heterocigotos poden producir bisalbuminemia (dúas bandas que se tinguen igual, produto de dous alelos). Algunhas variantes dan lugar a unha banda ancha ou dúas bandas de intensidade desigual, pero ningunha destas variantes está asociada con enfermidades.[8] O incremento da mobilidade anódica é o resultado da unión da bilirrubina, ácidos graxos non esterificados, penicilina e ácido acetilsalicílico e por veces da dixestión tríptica na pancreatite aguda.

A ausencia de albumina, chamada analbuminemia, é rara. Porén, un descenso do nivel de albumina é común en moitas doenzas, incluíndo as enfermidades hepáticas, malnutrición, mala absorción, nefropatía con perda de proteínas e enteropatía.[9]

Interzona albumina – alfa-1[editar | editar a fonte]

A tinguidura uniforme nesta zona débese á alfa-1 lipoproteína (lipoproteína de alta densidade ou HDL). Obsérvase unha diminución en inflamacións graves, na hepatite aguda e en cirroses. Tamén a síndrome nefrótica pode causar un decrecemento do nivel de albumina; isto débese á súa perda na urina por danos nos glomérulos. Aparece tamén un incremento en alcohólicos graves e en mulleres durante o embarazo e na puberdade.

Os altos niveis de AFP que poden darse no carcinoma hepatocelular poden orixinar unha banda nítida entre a albumina e a zona alfa-1.

Zona alfa-1[editar | editar a fonte]

A proteína orosomucoide e a antitripsina migran xuntas, mais a orosomucoide tínguese mal polo que a alfa 1 antitripsina (AAT) constitúe a maior parte da banda alfa-1. A alfa-1 antitripsina ten un grupo SH e pode levar unidos compostos tiol, que alteran a súa mobilidade. Unha banda diminuída aparece nos estadosde deficiencia. Está diminuída na síndrome nefrótica[10] e a súa ausencia podería indicar unha posible deficiencia de alfa 1-antitripsina. Isto finalmente conduce a un enfisema debido á actividade de elastase de neutrófilos non regulados no tecido pulmonar. Porén, a fracción alfa-1 non desaparece na deficiencia de alfa-1 antitripsina, porque outras proteínas, incluíndo a alfa-lipoproteína e a orosomucoide, tamén migran alí. Como un reactivo de fase aguda positva, a alfa 1 antitripsina increméntase na inflamación aguda.

Interzona alfa-1 – alfa-2[editar | editar a fonte]

Poden observarse dúas bandas febles que representan a alfa 1-antiquimiotripsina e a proteína que se liga á vitamina D. Estas bandas fusiónanse e intensifícanse ao inicio de inflamacións debido a un incremento en alfa-1 antiquimiotripsina, unha proteína da fase aguda.

Zona alfa-2[editar | editar a fonte]

Esta zona consta principalmente de alfa-2 macroglobulina (AMG ou A2M) e haptoglobina. Aparecen normalmente niveis baixos na anemia hemolítica (a haptoglobina é unha molécula suicida, que se une á hemoglobina libre liberada dos glóbulso vermellos e estes complexos son rapidamentre eliminados polos fagocitos). A haptoglobina está elevada como parte da resposta de fase aguda, o que ten como resultado unha típica elevación na zona alfa-2 durante a inflamación. Unha alfa-2 normal e unha zona alfa-1 elevada é un padrón típico na metástase hepática e cirrose.

Os complexos haptoglobina/hemoglobina migran máis catodicamente que a haptoglobinaa vista na interzona alfa-2 – beta. Isto vese tipicamente como un ensanchamento da zona alfa-2.

A alfa-2 macroglobulina pode estar elevada en nenos e vellos. Obsérvase isto como unha fronte nítida na banda alfa-2. A AMG está marcadamente elevada (multiplicada por 10 ou máis) en asociación con perda de proteínas nos glomérulos, como no caso da síndrome nefrótica. Debido ao seu gran tamaño, a AMG non pode pasar a través dos glomérulos, mentres que outras proteínas de baixo peso molecular se perden. O aumento da síntese de AMG explica o seu incremento absoluto na síndrome nefrótica. Un incremento de AMG tamén se observa en ratas sen ningunha albumina, o que indica que esta é unha resposta aos niveis baixos de albumina en vez de á propia síndrome nefrótica.[11]

A AMG está lixeiramente elevada inicialmente no curso dunha nefropatía diabética.

Interzona alfa-2 - beta[editar | editar a fonte]

A globulina insoluble fría forma unha banda aquí que non se observa no plasma porque é precipitada pola heparina. Hai baixos niveis na inflamación e altos niveis no embarazo.

A beta lipoproteína forma unha banda irregular crenada nesta zona. Vense altos niveis na hipercolesterolemia de tipo II, a hipertrigliceridemia e na síndrome nefrótica.

Zona beta[editar | editar a fonte]

A transferrina e a beta-lipoproteína (LDL) comprenden a zona beta-1. Un incremento de proteínas en beta-1 debido a un aumento dos niveis de transferina libre é típica da anemia de deficiencia de ferro, o embrazo e a terapia de estróxenos. Un incremento da proteína beta-1 debido á elevación de LDL preséntase na hipercolesterolemia. Unha diminución da proteína beta-1 acontece na inflamación aguda ou crónica.

A beta-2 comprende a C3 (compoñente do complemento 3). Está elevada na resposta de fase aguda. A depresión de C3 ocorre en trastornos autoinmunes, xa que o sistema de complemento está activado e a C3 queda unida a complexos inmunes e é retirada do soro. O fibrinóxeno, unha proteína beta-2, encóntrase no plasma normal, pero está ausente no soro normal.

Interzona beta-gamma[editar | editar a fonte]

A proteína C-reactiva encóntrase entre as zonas beta e gamma producindo a fusión beta/gamma. A IgA ten a mobilidade máis anódica e tipicamente migra á rexión entre as zonas beta e gamma causando tamén a fusión beta/gamma en pacientes con cirrose, infección respiratoria, enfermidades da pel ou artrite reumatoide (aumento de IgA). O fibrinóxeno das mostras de plasma aparece na rexión beta gamma. O fibrinóxeno, unha proteína beta-2, encóntrase no plasma normal, pero ausentes no soro normal. Nalgunhas ocasións, o sangue extraído de pacientes heparinizados non coagula totalmente, orixinando unha banda visible de fibrinóxeno entre as globulinas beta e gamma.

Zona gamma[editar | editar a fonte]

As inmunoglobulinas ou anticorpos son xeralmente as únicas proteínas presentes na rexión gamma normal. É salientable que calquera proteína que migre á rexión gamma será tinguida e aparecerá no xel, o que pode incluír proteínas contaminantes, artefactos ou certas medicacións. As interferencias varían dependendo de se se usa o método de xel de agarosa ou o de capilaridade. As inmunoglobulinas constan de cadeas pesadas (das IgA, IgM, IgG, IgE e IgD) e cadedas lixeiras (kappa e lambda). Unha zona gamma normal debería aparecer como un 'rubor' suave, ou mancha borrosa, sen asimetría nin picos agudos.[12] As globulinas gamma poden estar elevadas (hipergammaglobulinemia), diminuídas (hipogammaglobulinemia), ou ter un pico ou picos anormais. Nótese que as inmunoglobulinas pode tamén encontrarse noutras zonas; a IgA migra tipicamente na zona beta-gamma, e, en especial, as inmunoglobulinas patóxenas poden migrar a outras partes, incluíndo as rexións alfa.

A hipogammaglobulinemia é doadamente identificable como unha caída ou decrecemento na zona gamma. É normal en nenos pequenos. Encóntrase en pacientes con agammaglobulinemia ligada ao X. A deficiencia de IgA dáse en 1:500 da poboación, que aparece como unha palidez na zona gamma. A hipogammaglobulinema pode darse no contexto dun gammopatía monoclonal de importancia indeterminada ou mieloma múltiple.

Se a zona gamma mostra un incremento, a primeira etapa da interpretación é establecer se a rexión é estreita ou larga. Se é ancha indica unha produción de inmunoglobulinas policlonais. Se está elevada de maneira asimétrica ou cun ou máis picos ou picos altos estreitos, podería indicar unha produción clonal dunha ou varias inmunoglobulinas.[13]

Unha gammopatía policlonal está sinalada por unha elevación como un inchamento na zona gamma, que indica tipicamente unha condición non neoplástica (aínda que non é exclusiva de condicións non neoplásticas). As causas máis comúns de hipergammaglobulinaemia policlonal detectadas pola electroforese son as infeccións graves, enfermidade hepática crónica, artrite reumatoide, lupus eritematoso sistémico e outras doenzas do tecido conectivo.

Un pico estreito indica unha gamopatía monoclonal, tamén coñecida como unha banda restrinxida ou "pico M". Para confirmar que a banda restrinxida é unha inmunoglobulina, fanse seguidamente probas con inmunofixación, ou inmunodesprazamento/inmunosubstración (métodos capilares) é performado. Os anticorpos monoclonais terapéuticos (mAb) tamén migran nesta rexión e pode ser malinterpretado como unha gammopatía monoclonal, e pode tamén ser identificado por inmunofixación ou inmunodesprazamento/inmunosubtracción xa que son estruturalmente comparables ás inmunoglobulinas humanas.[14] A causa máis común dunha banda restrinxida é unha gammopatía monoclonal de importancia indeterminada, que, aínda que é un precursor necesario, só raramente progresa a mieloma múltiple. (Como media, 1%/ano).[15] Tipicamente, unha gamopatía monoclonal é maligna ou clonal en canto á súa orixe, e o mieloma é a causa máis común de picos de IgA e IgG. A leucemia linfática crónica e linfosarcoma non son raros e usualmente dan lugar a paraproteínas IgM. Nótese que ata o 8% dos pacientes xeriátricos saudables poden ter un pico monoclonal.[16] A macroglobulinemia de Waldenström (IgM), a gammopatía monoclonal de importancia indeterminada, a amiloidose, a leucemia de células de plasma e plasmacitomas solitarios tamén producen un pico M.

A gammopatía oligoclonal é indicada por un ou máis clons discretos.

O lisocima pode presentarse nunha banda máis catódica que a gamma na leucemia mielomonocítica na cal se libera das células tumorais.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Jenkins, Margaret A. (1999). "Serum Protein Electrophoresis". Clinical Applications of Capillary Electrophoresis. Methods in Molecular Medicine 27. pp. 11–20. ISBN 1-59259-689-4. PMID 21374283. doi:10.1385/1-59259-689-4:11. 
  2. Harris, Neil S.; Winter, William E. (2012). Multiple Myeloma and Related Serum Protein Disorders: An Electrophoretic Guide. Demos Medical. p. 5. ISBN 978-1-933864-75-4. 
  3. Kaplan, A; Savory, J (1965). "Evaluation of a cellulose-acetate electrophoresis system for serum protein fractionation". Clinical Chemistry 11 (10): 937–42. PMID 4158264. 
  4. Chemistry/ "Evaluation of a cellulose-acetate electrophoresis system for serum protein fractionation" |url= incorrecto (Axuda). Clinical Chemistry. Consultado o 1 May 2016. 
  5. Harris 2012, pp. 9–16.
  6. Harris, 2012 & pages 117–123.
  7. Keren, David F. (2003). Protein Electrophoresis in Clinical Diagnosis. Hodder Arnold. pp. 1–14. ISBN 0340-81213-3. 
  8. Hoang, Mai P; Baskin, Leland B; Wians, Frank H (1999). "Bisalbuminuria in an adult with bisalbuminemia and nephrotic syndrome". Clinica Chimica Acta 284 (1): 101–7. PMID 10437648. doi:10.1016/S0009-8981(99)00054-6. 
  9. Peralta, Ruben; Rubery, Brad A (July 30, 2012). Pinsky, Michael R; Sharma, Sat; Talavera, Francisco; Manning, Harold L; Rice, Timothy D, eds. "Hypoalbuminemia". Medscape. Consultado o 2 October 2013. 
  10. Longsworth, LG; Macinnes, DA (1 January 1940). "An Electrophoretic Study of Nephrotic Sera and Urine". The Journal of Experimental Medicine 71 (1): 77–82. PMC 2135007. PMID 19870946. doi:10.1084/jem.71.1.77. 
  11. Stevenson, FT; Greene, S; Kaysen, GA (January 1998). "Serum alpha 2-macroglobulin and alpha 1-inhibitor 3 concentrations are increased in hypoalbuminemia by post-transcriptional mechanisms.". Kidney International 53 (1): 67–75. PMID 9453001. doi:10.1046/j.1523-1755.1998.00734.x. 
  12. Keren 2003, pp. 93–97.
  13. Tuazon, Sherilyn Alvaran; Scarpaci, Anthony P (May 11, 2012). Staros, Eric B, ed. "Serum protein electrophoresis". Medscape. Consultado o 2 October 2013. 
  14. McCudden, C. (2016). "Monitoring multiple myeloma patients treated with daratumumab: teasing out monoclonal antibody interference". Clin Chem Lab Med 54 (epub ahead of print): 1095–104. PMID 27028734. doi:10.1515/cclm-2015-1031. 
  15. Harris 2012, p. 60.
  16. Wadhera, Rishi K.; Rajkumar, S. Vincent (2010). "Prevalence of Monoclonal Gammopathy of Undetermined Significance: A Systematic Review". Mayo Clinic Proceedings 85 (10): 933–42. PMC 2947966. PMID 20713974. doi:10.4065/mcp.2010.0337. 

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]