Dopaxe

A dopaxe (doping, en inglés) é o termo empregado polo xeral para definir o uso de substancias ou métodos para mellorar o rendemento físico no contexto do desenvolvemento da actividade deportiva. O emprego de axentes dopantes adoita estar prohíbido. O Código Mundial Antidopaxe, redactado pola Axencia Mundial Antidopaxe (AMA, ou WADA en inglés) foi redactado en 2003, con posteriores modificacións en 2009 e 2014, onde se establecía a definición de dopaxe coma calquera infracción da normativa antidopaxe descrita en dito código. Desde o 1 de xaneiro de 2015 comezou a estar vixente o Código Mundial 2015, que introduciu importantes modificacións respecto das anteriores versións.

O uso de substancias ten a súa orixe hai séculos, desde o momento en que se creou o concepto de deporte.^[1]

Etimoloxía[editar | editar a fonte]

O termo dopaxe é un anglicismo que provén do inglés doping, que probábelmente deriva da palabra dope. Segundo o Dicionario Oxford, comezaría a utilizarse nos inicios do século XIX co sentido de 'líquido espeso, denso'. Este termo inglés procedería do holandés doop 'salsa' e este á vez de doopen, co significado de 'mesturado, adulterado'.^[2] A primeira vez que se ten documentado o emprego do termo dopaxe no idioma galego é no ano 1996, nunha nova do xornal O Correo Galego:

“O Consello de Ministros aprobou o réxime de infraccións e sancións para a represión da dopaxe, que poden significa-la suspensión ou privación de licencia desde tres meses ata os catro anos, ou a perpetuidade, se se trata da terceira reincidencia.”

O Correo Galego, CG1996-02-17/100.

Mecanismos de dopaxe[editar | editar a fonte]

Substancias dopantes[editar | editar a fonte]

Diversas substancias foron empregadas como dopaxe na historia do deporte. Unha das máis empregadas foron os esteroides, substancias que se producen fisioloxicamente nas glándulas suprarrenais e que aumentan a masa muscular e a forza, ao influíren na produción de aminoácidos. O atleta Ben Johnson, plusmarquista mundial nos 100 metros lisos, foi descalificado nos Xogos Olímpicos de Seúl ao dar positivo deste tipo de substancias.

A cafeína e outros estimulanes como a estricnina modificada empregáronse tradicionalmente para fomentar a concentración e permitir aos deportistas estaren máis espertos, demorando a fatiga. A cafeína deixou de figurar na lista de substancias e métodos prohibidos no ano 2005, polo que non se considera dopaxe desde entón. Porén, segue a estar dentro das substancias que seguen a estar sometidas a seguimento polos laboratorios.

Os betabloqueantes coma o propranolol e antagonistas do calcio coma o verapamilo e diltiazem foron empregados por tiradores con arco e tiro ao prato por ser substancias que diminúen os latexos do corazón e estabilizan o organismo.

Os fármacos diuréticos son usados para perder peso en intervalos de tempo curtos e para que, ao levárense a cabo as probas, non se detecten substancias non autorizadas.

Neste sentido, o Comité Olímpico Internacional confeccionou unha lista de aproximadamente cen drogas prohibidas.

Métodos de dopaxe[editar | editar a fonte]

Ademais de fármacos e substancias químicas, existen outros procedementos que se usan no deporte para aumentar o rendemento alterando a fisioloxía do corpo do deportista. Quizais a máis coñecida sexan as transfusións de sangue rica en hemoglobina, a proteína encargada de transportar o oxíxeno aos tecidos do organismo. Unha sangue rica en hemoglobina, e con cifras de hematócrito elevadas, é quen de realizar maiores esforzos e resistir mellor a fatiga. Este método foi especialmente empregado entre os ciclistas na década dos 90.

Algúns nadadores empregaron a infusión de gas helio nos seus intestinos coa fin de aumentaren a súa frotabilidade.

Notas[editar | editar a fonte]

↑ Kumar, Rajesh. "Competing against doping.". Br J Sports Med 2010;44:i8 doi:10.1136/bjsm.2010.078725.23. Consultado o 22 de marzo de 2016.
↑ Portal das Palabras (ed.). "Dopaxe". Consultado o 22 de marzo de 2016.