Saltar ao contido

Cortes de Aragón

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Cortes de Aragón

As Cortes de Aragón (en aragonés: Cortz d'Aragón, en catalán: Corts d'Aragó) exercen a función lexislativa da comunidade autónoma de Aragón, aproban os seus orzamentos, impulsan e controlan a acción da Deputación Xeral, e exercen as demais competencias que lles confiren a Constitución, o Estatuto e as demais normas do ordenamento xurídico. As Cortes elixen, de entre os seus membros, a un Presidente, unha Mesa e unha Deputación Permanente. Están compostas por 67 deputados.

A súa denominación procede da institución histórica do Reino de Aragón desde a súa fundación en 1188[1] ata comezos do século XVIII. O Decreto de Nova Planta en 1711 anulou os Foros de Aragón facendo desaparecer as Cortes de Aragón. As Cortes de Aragón recupéranse a finais do século XX a través do actual parlamento autonómico da Comunidade Autónoma de Aragón.

Parlamento autonómico

[editar | editar a fonte]

As modernas Cortes de Aragón reuníronse por primeira vez en Calatayud.

Na actualidade, as Cortes de Aragón exercen a función lexislativa da comunidade autónoma de Aragón, segundo se establece no artigo 12 do Estatuto de Autonomía. Tamén aproban os orzamentos, impulsan e controlan a acción da Deputación Xeral de Aragón e exercen as demais competencias que lles confiren a Constitución, o Estatuto e as demais normas do ordenamento xurídico.

Ademais, designan aos senadores que han de representar á Comunidade autónoma no Senado; exercen a iniciativa lexislativa para que as Cortes Xerais aproben unha Lei; poden exercitar a iniciativa de reforma da Constitución Española; ratifican os convenios e acordos de cooperación nos que a Comunidade Autónoma de Aragón sexa parte; interpoñen recursos de inconstitucionalidade; elixen ao Xustiza de Aragón, ao auditor xeral de Aragón e elixen ou propoñen o nomeamento de cargos noutros organismos: conselleiros no Consello Asesor de Radio Televisión Española en Aragón, vogais na Xunta Electoral de Aragón ou conselleiros nas Caixas de Aforro da Comunidade.

Fachada do Palacio da Aljafería.

Este Palacio, construído na segunda metade do século XI por iniciativa de Al-Muqtadir como residencia dos reis hudís de Saraqusta. Reflectiu o esplendor alcanzado polo reino taifa no período do seu máximo apoxeo político e cultural, chamado o "Palacio da Alegría".

Foi utilizado como residencia por Pedro IV de Aragón e posteriormente, na planta principal, levouse a cabo a reforma que converteu as súas estancias en palacio dos Reis Católicos en 1492. En 1593 experimentou outra reforma que o convertería en fortaleza militar, primeiro con deseños renacentistas e máis tarde como acuartelamento de militares. Nos Sitios de Zaragoza sufriu grandes danos. Foi finalmente restaurado na segunda metade do século XX.

É monumento histórico artístico dentro da arquitectura mudéxar de Aragón desde 1986.

Presidentes

[editar | editar a fonte]

O actual presidente das Cortes de Aragón na XI Lexislatura é Marta Fernández Martín de Vox tralas eleccións de 2023.

Lista de Presidentes das Cortes de Aragón

Lexislatura Nome Partido Inicio Fin
I Lexislatura Antonio Embid Irujo PSOE-Aragón 1983 1987
II Lexislatura Juan Bautista Monserrat Mesanza CDS 1987 1991
III Lexislatura Ángel Cristóbal Montes PP 1991 1995
IV Lexislatura Emilio Eiroa García PAR 1995 1999
V Lexislatura José María Mur PAR 1999 2003
VI Lexislatura Francisco Pina Cuenca PSOE-Aragón 2003 2007
VII Lexislatura 2007 2011
VIII Lexislatura José Ángel Biel Rivera PAR 2011 2015
IX Lexislatura Antonio José Cosculluela Bergua PSOE-Aragón 2015 2016
Violeta Barba Borderías Podemos 2016 2019
X Lexislatura José Javier Sada Beltrán PSOE-Aragón 2019 2023
XI Lexislatura Marta Fernández Martín VOX 2023 no cargo

Composición

[editar | editar a fonte]

As Cortes de Aragón están formadas por 67 deputados, de acordo co disposto no Estatuto de Autonomía de Aragón. A circunscrición electoral é provincial, de modo que cada unha das tres provincias aragonesas ten asignado un número de deputados proporcionais á súa poboación:

VIII Lexislatura (2011-2015)

[editar | editar a fonte]

Grupos parlamentarios nas Cortes de Aragón durante a VIII Lexislatura

Grupo parlamentario Partido Portavoz Líder Escanos
Grupo Popular nas Cortes de Aragón PP Antonio Torres Millera Luisa Fernanda Rudi (P) 30
Grupo Socialista PSOE José Javier Sada Eva Almunia 22
Grupo do Partido Aragonés PAR Alfredo Valeriano Boné José Ángel Biel 7
Grupo Chunta Aragonesista CHA Nieves Ibeas José Luis Soro 4
Grupo Esquerda Unida de Aragón IU Adolfo Barrena Adolfo Barrena 4

Repartición histórica (1983-2011)

[editar | editar a fonte]
Eleccións autonómicas
1983 1987 1991 1995 1999 2003 2007 2011 2015 2019 2021
Lexislatura I II III IV V VI VII VIII IX X XI
PSOE 33 27 30 19 23 27 30 22 18 24 23
PPa 18 13 17 27 28 22 23 30 21 16 28
PAR 13 19 17 14 10 8 9 7 6 3 1
CHAb - - - 2 5 9 4 4 2 3 3
IUc 1 2 3 5 1 1 1 4 1 1 1
UCD-CDS 1 6 - - - - - - - - -
Podemos - - - - - - - - 14 5 1
VOX - - - - - - - - - 3 7
Total 66 67 67 67 67 67 67 67 67 67 67
Goberno PSOE PAR/PP PAR/PP ata 1993
PSOE desde 1993
PAR/PP PAR/PSOE PAR/PSOE PAR/PSOE PAR/PP PP/Vox
Lexislatura I II III IV V VI VII VIII IX X XI
aAP ata 1989, como AP-PDP-UL en 1983
bUA-CHA en 1987
cPCA ata 1986
  1. "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 29 de setembro de 2017. Consultado o 10 de xullo de 2013. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]