Saltar ao contido

Palacio da Aljafería

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Palacio da Aljafería
Vista frontal do Palacio da Aljafería
Coordenadas41°39′23″N 0°53′49″O / 41.65649, -0.89708
editar datos en Wikidata ]

O Palacio da Aljafería está situado na cidade de Zaragoza e foi declarado monumento nacional de interese histórico-artístico o 4 de xuño de 1931. Aínda así o seu estado de conservación era deplorable ata que no 1947 o arquitecto Francisco Iñiguez Almech, liderou os traballos de rehabilitación que posteriormente foi continuada polos arquitectos Ángel Pero Padre Muniesa, Luis Franco Lahoz e Mariano Pemán Gavín. O resultado destas rehabilitacións xunto con diversas escavacións arqueolóxicas deu lugar á aparencia que hoxe en día presenta o edificio. Ademais hai que engadir as instalación das Cortes de Aragón comezadas no 1985 e dirixidas polos arquitectos Franco e Pemán. Esta ampliación levouse a cabo tendo en conta as tendencias estéticas predominantes na arquitectura moderna, diferenciándose, deste xeito do resto das partes do palacio. O ano 2001, a UNESCO declarou patrimonio da humanidade a arte mudéxar de Aragón,[1] sendo o Palacio da Aljafería, un dos monumentos máis representativos e emblemáticos deste estilo.

O palacio islámico

[editar | editar a fonte]
Primeira planta. Se aprecian os arcos de ferradura do século IX o X.

Conserva parte do seu antigo recinto amurallado, de base cuadrangular, reforzado por grandes torres semicirculares, as cales hai que engadir a Torre do Trobador, cunha zona inferior, do século IX. Sendo esta o resto arquitectónico máis antigo do conxunto.

Este recinto contén na súa parte central construción residenciais que seguen o modelo típico dun palacio islámico de influencia omeia, tal e como se tiñan desenvolvido os palacios musulmáns do deserto, que se remontaban ó século VIII.

Polo tanto temos por unha banda o espírito defensivo das murallas e polo outro o palacio taifal considerado de gran beleza polos seus ornamentos e a súa estrutura. Este está formado por un gran patio rectangular a ceo aberto e cunha alberca no seu lado sur. Tamén contan con dous pórticos laterais, con arcadas mixtilíneas e polilobuladas que actúan como se foran pantallas visuais. Adicionalmente temos as estancias tripartitas que nas súas orixes estaban destinadas para uso cerimonial e privado.

Ademais no pórtico norte atópase un pequeno oratorio ou mihrab, de base octogonal e de reducidas dimensións cunha gran decoración de xeso con fragmentos pictóricos, de tons vivos e contrastados de grande interese.

Todos estes logros artísticos correspóndense coas obras realizadas na segunda metade do século XI baixo o mando do rei Abu-Ya far Ah-mad ibn Hud al-Muqtadir. Este palacio supón unha das obras cumio da arte musulmá na Península Ibérica que foron tomadas coma modelo posteriormente no Reais Alcázares de Sevilla ou na Alhambra de Granada.

O palacio cristián medieval

[editar | editar a fonte]

Trala reconquista de Zaragoza por Afonso I no ano 1118, o palacio converteuse na residencia dos monarcas aragoneses, que impulsaron diversas obras de ampliación e acondicionamento.

Así durante este período (séculos XII-XIV) pódese citar a orixe da igrexa de San Martiño, da capela de San Xurxo (hoxe desaparecida), a arquería oeste e sobre todo as salas do palacio mudéxar do rei Pedro IV, coroadas por uns alfarxes, hoxe restaurados.

O palacio dos Reis Católicos

[editar | editar a fonte]

Foi erixido sobre a estrutura musulmá o redor do 1492 co fin de simbolizar o prestixio dos monarcas cristiáns. Porén a dirección das obras foi encargada ó mestre mudéxar Faraig de Gali e nelas fúndese elementos medievais con outros máis novidosos propios do Renacemento. Esta nova estrutura consta dunha escalinata, unha galería e un conxunto de salas, denominadas “dos Pasos Perdidos” que teñen o seu punto álxido no Salón do Trono. Salientar os teitos de madeira dourada e policromada e o artesanado do Salón do Trono.

Reformas e ampliacións: Época moderna e contemporánea

[editar | editar a fonte]

A partir de 1593 e por orde do rei Filipe II, o enxeñeiro sienés Tiburcio Spanochi deseñou os planos para transformar o palacio nun forte “á moderna”. Desta maneira dotouse dun novo recinto amurallado exterior con baluartes pentagonais nas esquinas e un novo foso. Porén o que realmente se pretendía foi poñer de manifesto o poder real fronte as reivindicacións forais dos aragoneses e posibles revoltas en Zaragoza. Tras estes cambios, o carácter militar do palacio ampliouse durante os séculos XVIII e XIX coa intención de convertelo nun acuartelamento regular. Entre as modificacións máis importantes citar os torreóns neogóticos engadidos en tempos de Isabel II.

Estrutura actual

[editar | editar a fonte]
Plano actual do Palacio da Aljafería. En marrón escuro, o hemiciclo e outras dependencias das Cortes aragonesas. en gris, o foxo

Actualmente existen dúas delimitacións claras no palacio: a área habilitada coma sede das cortes de Aragón e a área monumental dispoñible para a visita turística. Os elementos máis característicos actuais son: a ponte, o foso, a porta de entrada, a muralla musulmá, o patio de san Martiño, a capela de san Martiño, a torre do trobador, o oratorio, o patio de santa Isabel, unha planta baixa (salas do palacio islámico), unha planta intermedia (sala dos reis católicos) , unha planta superior (salas do palacio cristián medieval), patio de armas, cuarteis de Carlos III, e os Torreóns neogóticos do 1868.

As cortes de Aragón

[editar | editar a fonte]

Dende o ano 1987 o palacio alberga a institución que representa os aragoneses: As Cortes de Aragón. Estas Cortes están constituídas por 67 deputados, 14 pola provincia de Teruel, 18 pola de Huesca e 35 pola de Zaragoza. As súas sesións desenvólvense no hemiciclo, espazo que pertence a un edificio de nova planta, illado da muralla e palacio taifal, pero integrado no interior do monumento e situado en fronte da capela de San Martiño.

  1. "Mudejar Architecture of Aragon" (en inglés). UNESCO World Heritage Center. Consultado o 29 de setembro de 2014. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • BORRÁS GUALIS, Gonzalo, «La ciudad islámica», en Guillermo Fatás (dir.), Guía histórico-artística de Zaragoza (3ª ed. rev. e amp.), Zaragoza, Concello de Zaragoza, 1991, páxs. 71-100. ISBN 978-84-86807-76-4 Cfr. tamén o capítulo de BIEL IBÁÑEZ, María Pilar, «Nuevas noticias sobre el palacio de la Aljafería» coas novidades aparecidas e os datos actualizados ata 2008, en Guillermo Fatás (dir.), Guía histórico-artística de Zaragoza, 4ª ed. revisada e ampliada, Zaragoza, Concello de Zaragoza, 2008, páxs. 711-727. ISBN 978-84-7820-948-4
  • CABAÑERO SUBIZA, Bernabé (dir.) et al., La Aljafería, vol. I, Zaragoza, Cortes de Aragón, 1998. ISBN 978-84-86794-93-4
  • CABAÑERO SUBIZA, Bernabé e Carmelo de Lasa, El Salón Dorado de La Aljafería: ensayo de reconstitución formal e interpretación simbólica, Zaragoza, Instituto de Estudios Islámicos y del Oriente Próximo, 2004. ISBN 978-84-95736-34-5
  • EXPÓSITO SEBASTIÁN, Manuel, José Luis Pano Gracia e M.ª Isabel Sepúlveda Sauras, La Aljafería de Zaragoza, Zaragoza, Cortes de Aragón, 2006 (6ª ed.). ISBN 978-84-86794-13-2

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]