Saltar ao contido

Cicely Tyson

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:BiografíaCicely Tyson

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento(en) Cicely Louise Tyson Editar o valor en Wikidata
19 de decembro de 1924 Editar o valor en Wikidata
Bronx, Estados Unidos de América Editar o valor en Wikidata
Morte28 de xaneiro de 2021 Editar o valor en Wikidata (96 anos)
Nova York, Estados Unidos de América Editar o valor en Wikidata
Lugar de sepulturaCemiterio de Woodlawn Editar o valor en Wikidata
ResidenciaMalibú Editar o valor en Wikidata
Grupo étnicoAfroamericano Editar o valor en Wikidata
RelixiónCatolicismo e baptismo Editar o valor en Wikidata
EducaciónBayard Rustin Educational Complex (en) Traducir
The New School (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Altura1.613 mm Editar o valor en Wikidata
Cor dos ollosCastanho escuro (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Cor do peloPelo negro Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupaciónactriz de teatro, modelo, actriz de televisión, actriz de cinema, actriz de dobraxe Editar o valor en Wikidata
Período de actividade1950 Editar o valor en Wikidata - 2021 Editar o valor en Wikidata
Membro de
Patrimonio estimado10.000.000 $ Editar o valor en Wikidata
Obra
Obras destacables
Familia
CónxuxeMiles Davis (1981–1988), divorcio Editar o valor en Wikidata
ParentesLouis Farrakhan, curmán
Lenny Kravitz, afillado Editar o valor en Wikidata
Premios

Descrito pola fonteNotable Black American Women Editar o valor en Wikidata
IMDB: nm0001807 Allocine: 15785 Rottentomatoes: celebrity/cicely_tyson Allmovie: p72317 TCM: 195499 Metacritic: person/cicely-tyson TV.com: people/cicely-tyson IBDB: 62877
Twitter: IAmCicelyTyson BNE: XX4580030 iTunes: 27944672 Discogs: 6279083 WikiTree: Tyson-2145 Find a Grave: 221835237 Editar o valor en Wikidata

Cicely L. Tyson, nada en Harlem en 1924 e finada o 28 de xaneiro de 2021,[1] foi unha actriz e ex modelo estadounidense. Nunha carreira que se estendeu por máis de sete décadas, fíxose célebre pola súa interpretación de mulleres fortes afroamericanas.[2][3] Tyson recibiu tres Primetime Emmy Awards, catro Black Reel Awards, un Screen Actor Guild Award, un premio Tony e un Óscar Honorífico.

Traxectoria

[editar | editar a fonte]

Tras aparecer en pequenos papeis no cinema e na televisión no principio da súa carreira, Tyson recibiu atención polo público e a crítica pola súa interpretación de Rebecca Morgan en Sounder (1972), pola que foi candidata ao Óscar e ao Globo de Ouro. O seu traballo como protagonista no telefilme de 1974 The Autobiography of Miss Jane Pittman valeulle eloxios e premios, como dous Emmy e unha candidatura ao premio da BAFTA.

Tyson continuou a actuar no cinema e na televisión no século XXI. En 2011, interpretou o papel de Constantine Jefferson no filme The Help e tamén realizou o papel de Ophelia Harkness no drama legal da ABC How to Get Away With Murder dende o comezo da serie.

Ademais da súa carreira na pantalla, Tyson apareceu en varias producións teatrais. Recibiu un Drama Desk Award en 1962 polo seu traballo no Off-Broadway en Moon on a Rainbow Shawl. Tamén apareceu como Carrie Watts na obra de Broadway The Trip to Bountiful, pola que gañou o Tony, o Outer Critics Award e o Drama Desk Award á mellor actriz en 2013.

Tyson foi honrada polo Kennedy Center en 2015 e en novembro de 2016 recibu a Medalla Presidencial da Liberdade, o máis alto honor para un civil nos Estados Unidos.

Vida persoal

[editar | editar a fonte]
Davis e Tyson, 1982

Tyson saíu por primeira vez co trompetista de jazz Miles Davis na década de 1960, mentres el estaba a divorciarse da bailarina Frances Davis.[4] Davis empregou unha fotografía de Tyson para o seu álbum de 1967, Sorcerer. Davis dixo a prensa en 1967 que intentou casar con Tyson en marzo de 1968 despois de que o seu divorcio finalizase,[5] mais casou coa cantante Betty Davis ese mesmo setembro.[6] Tyson e Davis retomaron a súa relación en 1978 e casaron o 26 de novembro de 1981 nunha cerimonia presidida polo alcalde de Atlanta Andrew Young na casa do actor Bill Cosby. O matrimonio foi tumultuoso polo temperamento volátil de Davis e as súas infidelidades.[7] Davis conta que Tyson salvou a súa vida e axudouno a superar a súa adicción á cocaína.[7] Viviron entre Malibú e Nova York, ata que ela solicitou o divorcio en 1988.[8] O proceso de divorcio finalizou en 1989, dous anos antes da morte de Davis.[7]

Tyson foi membro da irmandade Delta Sigma Theta.[9]

Filmografía

[editar | editar a fonte]
Ano Título Personaxe Notas
1956 Carib Gold Dottie
1958 Odds Against Tomorrow Jazz Club bartender
1959 Last Angry Man, TheThe Last Angry Man Girl Left on Porch Sen acreditar
1966 A Man Called Adam Claudia Ferguson
1967 Comedians, TheThe Comedians Marie Therese
1968 Heart Is a Lonely Hunter, TheThe Heart Is a Lonely Hunter Portia
1972 Sounder Rebecca Morgan
1976 Blue Bird, TheThe Blue Bird Tylette, The Cat
1976 The River Niger Mattie Williams
1978 Hero Ain't Nothin' but a Sandwich, AA Hero Ain't Nothin' but a Sandwich Sweets
1979 Concorde ... Airport '79, TheThe Concorde ... Airport '79 Elaine
1981 Bustin' Loose Vivian Perry
1991 Fried Green Tomatoes Sipsey
1997 Hoodlum Stephanie St. Clair
2001 Double Dutch Divas!, TheThe Double Dutch Divas! Ela mesma Curtametraxe; sen acreditar
2005 Because of Winn-Dixie Gloria Dump
2005 Diary of a Mad Black Woman Myrtle
2006 Madea's Family Reunion Myrtle
2006 Fat Rose and Squeaky Celine
2006 Idlewild Mother Hopkins
2007 Rwanda Rising Voice of Jeanette Nyirabagarwa Documental
2009 Up from the Bottoms: The Search for the American Dream Narradora Documental
2010 Why Did I Get Married Too? Ola
2011 Help, TheThe Help Constantine Jefferson
2012 Alex Cross Regina "Nana Mama" Cross
2013 The Haunting in Connecticut 2: Ghosts of Georgia Mamma Kay
2016 Showing Roots Hattie
2017 Last Flag Flying Mrs. Hightower
2020 A Fall from Grace Alice
  1. Dagan, Carmel (28 de xaneiro de 2021). "Cicely Tyson, Pioneering Hollywood Icon, Dies at 96". Variety (en inglés). Consultado o 28 de xaneiro de 2021. 
  2. "Cicely Tyson". Britannica. Consultado o 23 de abril de 2019. 
  3. Melton, Lori (7 de decembro de 2015). "Cicely Tyson: Legendary Portrait Of Beauty, Courage And Strength". CBS Sacramento. Consultado o 19 de setembro de 2018. 
  4. "Miles Davis And Wife Now 'Miles Apart'". Jet 33 (19): 23. 15 de feberiro de 1968. 
  5. "Miles Davis To Make March Merger With Cicely Tyson". Jet 33 (4): 56. 2 de novembro de 1967. 
  6. "'One Of Sexiest Men Alive'". Jet 35 (2): 48. 
  7. 7,0 7,1 7,2 Davis, Miles; Troupe, Quincy (1990). Miles: The Autobiography. Simon & Schuster. ISBN 978-0-671-72582-2. 
  8. "Cicely Tyson To Divorce Trumpeter Miles Davis". Jet 73 (21): 13. February 22, 1988. 
  9. Delta Sigma Theta

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]