Begoña Caamaño
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 14 de outubro de 1964 Vigo, España |
| Morte | 27 de outubro de 2014 (50 anos) Santiago de Compostela, España |
| Causa da morte | cancro de páncreas |
| Actividade | |
| Ocupación | xornalista, escritora |
| Obra | |
Obras destacables
| |
| Premios | |
| |
     | |
Begoña Caamaño Rascado, nada no barrio do Calvario (Vigo) o 14 de outubro de 1964[1] e finada en Santiago de Compostela o 27 de outubro de 2014, foi unha feminista, xornalista e escritora galega. Publicou dúas obras de narrativa Circe ou o pracer do azul (2009) e a premiada Morgana en Esmelle (2012), ámbalas dúas en Galaxia.
Finou vítima dun cancro de páncreas aos 50 anos de idade. A Real Academia Galega acordou dedicarlle en 2026 o Día das Letras Galegas.[2][3]
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Despois de rematar a carreira de maxisterio, licenciouse en Ciencias da Información na Universidade do País Vasco[1] e dedicouse ao xornalismo.[4] Traballou nos servizos informativos de Radio Popular de Vigo e Radio Noroeste. Foi correspondente en Vigo da Axencia Galega de Noticias e do desaparecido xornal madrileño El Sol. Colaborou n'A Nosa Terra, Tempos e Novas da Galiza.
Dende 1989 traballou na Radio Galega, primeiro na delegación de Vigo onde, xunto con Rosa Martínez Rivada, bota a andar o Trecolas, primeiro programa da emisora pública galega que se realiza dende unha delegación. En 1992 incorporouse á redacción central da Radio, en Santiago de Compostela,[5] onde desenvolveu tarefas como redactora en distintos servizos informativos e no Diario Cultural. Posteriormente dirixiu e presentou os programas Andando a Terra, Club Cultura e Expresso de Medianoite. Traballou nas seccións de cultura e sociedade dos servizos informativos da Radio Pública de Galicia.
Colaborou nas revistas feministas Festa da Palabra Silenciada e DeLiberadaMente e formou parte do consello de redacción da revista antimilitarista Ar!.
Activista
[editar | editar a fonte]Ademais do seu labor profesional, na Radio Galega desenvolveu tamén labores de carácter sindical, formando parte en diversas ocasións do Comité de Empresa da Radio e ocupando o cargo de presidenta do Comité Interempresas da CRTVG e as súas sociedades, no que destacou na denuncia da manipulación informativa en relación con sucesos de marcada relevancia para a sociedade galega, como foi o caso do afundimento do buque Prestige.
Deu pulo á Asociación de Mujeres Gallegas en la Comunicación (MUGACOM), e participou en Mulheres Nacionalistas Galegas (MNG) e na Marcha Mundial das Mulleres.[5]
Vida persoal
[editar | editar a fonte]Foi parella[6] de Joxe Mari Etxaniz, independentista vasco, que estivera condenado por terrorismo.[7]
Recoñecemento
[editar | editar a fonte]A Deputación da Coruña convoca desde o ano 2017 o Premio Begoña Caamaño de proxectos culturais pola igualdade.[8]
En 2019 foi nomeada filla adoptiva de Santiago de Compostela, a título póstumo[9] e convocouse un encontro poético-artístico.[10]
En 2020, aos 6 anos da súa morte, o Observatorio da Mariña Pola Igualdade convocou en Xove unha xornada para reivindicar o seu legado.[11]
En xuño de 2025 foi unha das propostas para o Día das Letras Galegas 2026.[12] Finalmente, o día 20 dese mesmo mes, a Real Academia Galega anunciou, trala primeira sesión ordinaria do seu pleno logo da extraordinaria do Día das Letras Galegas do ano en curso —como mandan os seus Estatutos—, que a escritora e xornalista viguesa sería a persoa homenaxeada no 2026. A súa proposta, defendida polas académicas Ana Romaní, Marilar Aleixandre, María López Sández, Margarita Ledo, Chus Pato e Francisco Fernández Rei, impúxose ás tamén valoradas de Antón Tovar, Miguel González Garcés e Enrique Labarta Pose. Caamaño converteuse así na décimo cuarta muller á que se lle dedica este día tras Rosalía de Castro (1963), Francisca Herrera Garrido (1987), María Mariño (2007), María Victoria Moreno (2018), Xela Arias (2021), Luísa Villalta (2024) e Adolfina Casás Rama, Rosa Casás Rama, Eva Castiñeira, Teresa García Prieto, Asunción Garrido Ameixenda, Prudencia Garrido Ameixenda e Manuela Lema Villar, representantes das cantareiras e da poesía popular oral (2025).
Obra
[editar | editar a fonte]Narrativa
[editar | editar a fonte]- Circe ou o pracer do azul (2009). Vigo: Galaxia. 320 páxs. ISBN 978-84-9865-232-1. Foi traducida ao castelán[13] e ao portugués.[14]
- Morgana en Esmelle (2012). Vigo: Galaxia. 220 páxs. ISBN 978-84-9865-412-7 Foi traducida ao castelán.[15]
Obras colectivas
[editar | editar a fonte]- Pel con pel (2010). Galaxia.
- Letras nómades. A mobilidade feminina na literatura galega (2014). Frank & Timme. Coordinado por Ana Acuña.
Premios
[editar | editar a fonte]- Premio Ánxel Casal da Asociación Galega de Editores ao mellor libro de ficción do 2012, por Morgana en Esmelle.[16]
- Premio da AELG á mellor obra de narrativa do 2012, por Morgana en Esmelle.
- Premio da Crítica de narrativa galega do 2012, por Morgana en Esmelle.[16]
- Premio Losada Diéguez de creación literaria no 2013, por Morgana en Esmelle.[17][16]
Vida persoal
[editar | editar a fonte]En 2011 detectóuselle un cancro de páncreas, doenza da que faleceu a finais de 2014.[18]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 Delgado, Santi (20 de xuño de 2025). "Begoña Caamaño será la protagonista del Día das Letras Galegas 2026". El Progreso (en castelán). Consultado o 20 de xuño de 2025.
- ↑ Pardo, Miguel (20 de xuño de 2025). "As Letras honrarán a Begoña Caamaño, "narración e xornalismo desde a ollada feminista"". praza.gal. Consultado o 20 de xuño de 2025.
- ↑ Redacción (20 de xuño de 2025). "Begoña Caamaño, Día das Letras Galegas 2026". Nós Diario. Consultado o 20 de xuño de 2025.
- ↑ "Bego Caamaño: a rabuda que sempre estará viva no Dezaseis". La Voz de Galicia. 2025-06-20. Consultado o 2025-06-20.
- ↑ 5,0 5,1 Iglesias, Uxía (24 de outubro de 2019). "Así era la activista Begoña Caamaño: mujer volcánica, escritora de los amores diversos". gcdiario.com (en inglés). Consultado o 20 de xuño de 2025.
- ↑ "Adeus a Jose Mari Etxaniz, basco-galego, bom e generoso". Galiza Livre (en portugués). 2024-07-23. Consultado o 2025-07-29.
- ↑ País, El (2001-06-18). "El preso más antiguo de ETA sale en libertad tras 21 años". El País (en castelán). ISSN 1134-6582. Consultado o 2025-07-29.
- ↑ ""Implicadas no Desenvolvemento" e "Elas tamén pintan" gañan o Premio Begoña Caamaño da Deputación da Coruña". Deputación da Coruña. 10 de outubro de 2018. Arquivado dende o orixinal o 11 de outubro de 2018. Consultado o 11 de outubro de 2018.
- ↑ "O Concello de Santiago entrega os seus títulos, honras e condecoracións a título póstumo". santiagodecompostela.gal. Concello de Santiago. Arquivado dende o orixinal o 17 de xaneiro de 2019. Consultado o 2019-01-17.
- ↑ "A xornada realizarase o domingo 13 de outubro en Santiago de Compostela". culturagalega.org. CCG. 2019-10-02. Consultado o 2019-10-04.
- ↑ "Fálase de O Observatorio d...". Praza Pública. Consultado o 2020-10-13.
- ↑ "Antón Tovar, Begoña Caamaño, Enrique Labarta Pose e Miguel González Garcés, candidatos ao Día das Letras 2026". Nós Diario. 2025-06-12. Consultado o 2025-06-13.
- ↑ "Circe o el placer del azul". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 14 de marzo de 2018. Consultado o 2019-10-28.
- ↑ "Circe ou o prazer do azul". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 14 de marzo de 2018. Consultado o 2019-10-28.
- ↑ "Morgana en Esmelle". bibliotraducion.uvigo.es. Consultado o 2021-02-10.
- ↑ 16,0 16,1 16,2 V., C. (30 de abril de 2013 [actualizado o 2 de maio de 2013]). "Tres premios en dous meses para “Morgana en Esmelle”". Nós Diario. Consultado o 20 de xuño de 2025.
- ↑ Andaluz, Cándida (27 de abril de 2013). "Ramón Nicolás y Begoña Caamaño, ganadores del premio Antón Losada Diéguez". La Voz de Galicia (en castelán). Consultado o 20 de xuño de 2025.
- ↑ Redacción (27 de outubro de 2014). "Muere la periodista Begoña Caamaño". infoperiodistas.info (en castelán). Consultado o 20 de xuño de 2025.
