Tibulo

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Tibulo
Tibullus.jpg
Nacementoséculo a. C.xuliano, século a. C.xuliano, c. 55 a. C., c. 54 a. C. e c. 50 a. C.
Lugar de nacementoGabii
Falecementoanos 10 a. C.xuliano, anos 10 a. C.xuliano, anos 10 a. C.xuliano, c. 19 a. C., 19 a. C., c. 18 a. C. e c. 17 a. C.
Lugar de falecementoRoma
NacionalidadeRoma Antiga
Ocupaciónpoeta e elegist
Paivalor descoñecido
Naivalor descoñecido
Coñecido porCorpus Tibullianum
Na rede
Bitraga: 312 Discogs: 4350243 Editar o valor em Wikidata
editar datos en Wikidata ]

Tibulo (Albius Tibullus en latín), nado cara ao 54 a.C. e morto no 19 a.C., foi un poeta romano elexíaco, un dos fundadores da poesía bucólica xunto con Virxilio e Horacio.

Biografía[editar | editar a fonte]

Son escasas as noticias da súa vida. Naceu probablemente no Lacio, talvez en Gabii, entre o 55 a.C. e o 50 a.C. nunha familia de orde ecuestre. No 44 a.C. a súa familia puido sufrir confiscacións de terras, logo da batalla de Filipos. Formou parte do círculo de Marco Valerio Messala Corvino, a quen seguiu nun expedición militar a Aquitania, e máis tarde no 22 a.C. a Siria. Estivo retirado na illa de Corfú a causa dunha enfermidade (Elexía, I, 3). No 27 a.C. asiste en Roma ao triunfo de Messala, celebrado o 27 de setembro. Acabados viaxes e expedicións bélicas, Tibulo dividiu a súa vida entre a cidade e o campo. Mantivo estreita amizade con Horacio, que lle dedicou dúas das súas composicións: unha oda (Odas I, 33) e a unha epístola (Epístolas I, 4). Tibulo faleceu pouco despois de Virxilio, no ano 19 a.C., posibelmente en Roma.

Obra[editar | editar a fonte]

O Corpus Tibullianum chegou ata nos con catro libros de elexías, das que só os dous primeiros se consideran hoxe auténticos. O primeiro libro foi publicado no 26 ou 25 a.C., mentres o segundo semella ser póstumo. O poeta canta os amores por dúas mulleres, Delia e Némese, así como por un xove rapaz, Marathus.

Lingua e estilo[editar | editar a fonte]

O estilo de Tibulo, tersus atque elegans (claro e elegante), como o definira Quintiliano (X, 1, 93), é un dos modelos do clasicismo latino. Tibulo opera cun léxico limitado e cun número restrinxido de temas, sen que iso lle impida crear efectos sempre diversos, oscilando do doce ao melancólico, e aínda ao furioso. Non abusa, por contra, da erudición mitolóxica que caracteriza o estilo dos seus contemporáneos, como Propercio. A lingua de Tibulo está libre de arcaísmos, helenismos e neoloxismos, e tamén de anomalías morfolóxicas.

Tradición e crítica textual[editar | editar a fonte]

Pese a ser moi prezado na Antigüidade, a obra de Tibulo tivo escasa circulación na Idade Media, e case sempre en antoloxías. Só a fins do século XIV comezou a ter unha circulación maior e na súa integridade.

Manuscritos[editar | editar a fonte]

Non sobreviviron ata nós manuscritos antigos ou medievais. Dun arquetipo 0, perdido, derivan todos os manuscritos medievais, cerca dun centenar. Destes, os mellores, base das edicións impresas, son tres:

  • Ambrosiano (A), copiado en torno a 1375, e cuxo primeiro propietario coñecido foi o humanista Coluccio Salutati.
  • Vaticanus latinus 3270 (V), de inicios do século XV.
  • Genuensis Berianus D bis 11-6-51 (Ber), de inicios do século XV.

Algunhas lecturas xenuínas poden tirarse de certas escolmas de poetas latinos como o Florilegium Gallicum (composto arredor de mediados do século XIII) ou os Excerpta Frisingensia (conservados nun único manuscrito, hoxe en Múnic), recollidos polo corrente en Francia en época tardomedieval, e que parecen derivar dunha tradición independente do manuscrito O.

Edicións impresas[editar | editar a fonte]

A editio princeps remonta a 1472, impresa en Venecia por Vindelino de Espira. A primeira edición realizada con criterios científicos modernos é a de Lachmann de 1829.

En galego[editar | editar a fonte]