Reino herodiano

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:Xeografía políticaReino herodiano

Localización
Editar o valor em Wikidata Mapa
 31°47′N 35°13′L / 31.78, 35.22Coordenadas: 31°47′N 35°13′L / 31.78, 35.22
CapitalXerusalén Editar o valor em Wikidata
Xeografía
Parte de
Datos históricos
Precedido por
Creación37 a. C. Editar o valor em Wikidata
Disolución4 a. C. Editar o valor em Wikidata
Sucedido porTetrarquía herodiana Editar o valor em Wikidata
Organización política
• Xefe de estadoHerodes (37 a. C.–) Editar o valor em Wikidata

O reino herodiano[1][2] foi un estado cliente da República romana gobernado entre o 37 e o 4 a. C. por Herodes o Grande, quen foi nomeado "Rei dos xudeus" polo Senado romano. Cando Herodes morreu, o reino dividiuse entre os seus fillos na tetrarquía herodiana.

Trasfondo[editar | editar a fonte]

Influencia romana no Levante[editar | editar a fonte]

Véxase tamén: Dinastía asmonea.

A primeira intervención de Roma na rexión data do 63 a. C., despois do final da Terceira Guerra Mitridática, cando Roma creou a provincia de Siria. Despois da derrota de Mitrídates VI do Ponto, Pompeio saqueou Xerusalén no 63 a. C. A raíña asmonea, Salomé Alexandra, morrera recentemente e os seus fillos, Hircano II e Aristóbulo II, volvéronse un contra outro nunha guerra civil. No 63 a. C., Aristóbulo foi asediado en Xerusalén polos exércitos do seu irmán. Enviou un enviado a Marco Emilio Escauro, representante de Pompeio na zona. Aristóbulo ofreceu un suborno masivo para ser rescatado, que Pompeio aceptou pronto. Despois, Aristóbulo acusou a Escauro de extorsión. Dado que Escauro era o cuñado e protexido de Pompeio, o xeneral tomou represalias poñendo a Hircano á fronte do reino como príncipe e sumo sacerdote.

Cando Pompeio foi derrotado por Xulio César, Hircano foi sucedido polo seu cortesán Antípatro de Idumea, tamén coñecido como Antipas, como o primeiro procurador romano. No 5755 a. C., Aulo Gabinio, procónsul de Siria, dividiu o antigo Reino asmoneo en cinco distritos de Sanedrín/Synedrion (consellos).

Invasión parta e intervención romana[editar | editar a fonte]

Despois do asasinato de Xulio César no 44 a. C., Quinto Labieno, un xeneral republicano e embaixador ante os partos, púxose ao lado de Bruto e Casio na Terceira Guerra Civil da República Romana; despois da súa derrota Labieno uniuse aos partos e axudoulles a invadir territorios romanos no 40 a. C. O exército parto cruzou o Éufrates e Labieno puido atraer ás guarnicións romanas de Marco Antonio en torno a Siria para que se unisen á súa causa. Os partos dividiron o seu exército, e baixo Pacoro I conquistaron o Levante desde a costa fenicia a través do Reino herodiano:[Cómpre referencia]

"Antígono... espertou aos partos para invadir Siria e Palestina, [e] os xudeus levantáronse ansiosamente en apoio ao descendente da casa dos macabeos, e expulsou aos odiados idumeos co seu rei títere xudeu. A loita entre o pobo e os romanos comezara cando Antígono foi colocado no trono polos partos e procedeu a acosar aos xudeus, alegrándose pola restauración da dinastía asmonea, pensou que chegara unha nova era de independencia.

Cando Fasael e Hircano II partiron nunha embaixada cara aos partos, os partos capturáronos. Antígono, que estaba presente, cortoulle as orellas a Hircano para facelo inadecuado para o sumo sacerdocio, mentres Fasael foi condenado á morte. Antígono, cuxo nome hebreo era Matatías, levou o dobre título de rei e sumo sacerdote durante só tres anos. Non se librara de Herodes, que fuxiu ao exilio e buscou o apoio de Marco Antonio. Herodes foi designado "Rei dos xudeus" polo Senado romano no ano 40 a. C.:

Marco Antonio "conseguiu entón facer que [Herodes] fose rei dos xudeus... [e] dixo [ao Senado] que era para o seu beneficio na Guerra parta que Herodes fose rei, así que todos deron os seus votos a favor. E cando o Senado foi separado, Marco Antonio e Octavio Augusto saíron, con Herodes entre eles, mentres o cónsul e o resto dos maxistrados ían diante deles para ofrecer sacrificios [aos deuses romanos], e para poñer o decreto no Capitolio. Marco Antonio tamén fixo unha festa para Herodes no primeiro día do seu reinado."[3]

A loita a partir de entón durou algúns anos, xa que as principais forzas romanas estaban ocupadas coa derrota dos partos e tiñan poucos recursos adicionais para apoiar a Herodes. Despois da derrota dos partos, Herodes gañou o seu rival no 37 a. C. Antígono foi entregado a Marco Antonio e executado pouco despois, o que provocou o fin do dominio asmoneo no reino.

Herodes como rei[editar | editar a fonte]

Véxase tamén: Herodes.
A toma de Xerusalén por Herodes o Grande, 37 a. C., por Jean Fouquet, finais do século XV

O rei Herodes fíxose coñecido entre os arqueólogos como Herodes, o Construtor, e baixo o seu reinado o reino experimentou un desenvolvemento sen precedentes, tendo un impacto na paisaxe da rexión. Baixo a súa empresa, construíronse proxectos como a fortaleza de Masada, a fortaleza Herodión e o gran porto de Cesarea Marítima.

Destino da dinastía asmonea baixo Herodes[editar | editar a fonte]

Antígono non foi, con todo, o último home da dinastía asmonea; Aristóbulo III, neto de Aristóbulo II a través do seu fillo maior Alexandre, e irmán da princesa asmonea Mariamna I, foi nomeado brevemente sumo sacerdote, pero pronto foi executado (36 a. C.) debido aos celos da primeira esposa de Herodes, Doris. A súa irmá, Mariamna, estaba casada con Herodes, pero foi vítima do seu notorio medo a ser asasinada. Os seus fillos de Herodes, Aristóbulo IV e Alexandre, na súa idade adulta tamén foron executados polo seu pai, pero non antes de que Aristóbulo IV tivera a Herodías.

Hircano II estivo retido en poder dos partos desde o 40 a.C., durante catro anos, ata o 36 a. C., viviu entre os xudeus babilonios. Nese ano Herodes, que temía que Hircano inducise aos partos a que o axudasen a recuperar o trono, invitouno a volver a Xerusalén. Os xudeus babilonios advertironlle en balde. Herodes recibiuno con todo o respecto, asignándolle o primeiro posto na súa mesa e a presidencia do consello, mentres agardaba a oportunidade de desfacerse del. Como o último asmoneo que quedaba, Hircano era un rival demasiado perigoso para Herodes. No ano 30 a. C., encargado de conspirar co rei de Arabia, Hircano foi condenado e executado.

Durante o reinado do rei Herodes, os últimos representantes masculinos dos asmoneos foron eliminados, mentres que só Herodías permaneceu con vida coa súa filla Salomé. Mariamna, a avoa de Herodías, foi finalmente condenada por dubidosos cargos derivados da intriga do palacio e das loitas internas polo poder. Foi executada no 29 a. C., pero sobreviviron a súa neta Herodías e a súa bisneta Salomé. Herodías conseguiu sobrevivir milagrosamente, e finalmente foi exiliada á Galia, co seu segundo marido, Herodes Antipas. Herodes Antipas foi acusado polo seu sobriño Herodes Agripa I de conspiración contra o novo emperador romano Calígula, quen o enviou ao exilio na Galia, onde estaba acompañado por Herodías, unha herdeira asmonea.

Os posteriores gobernantes herodianos Agripa I e o seu fillo Herodes Agripa II tiñan sangue asmoneo, xa que o pai de Agripa I era Aristóbulo IV, fillo de Herodes por Mariamna I, pero non eran descendentes masculinos e, polo tanto, non eran vistos gobernantes lexítimos por gran parte da poboación xudea.

Disolución: formación das Tetrarquías[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Tetrarquía herodiana.

Herodes morreu no ano 4 a. C., e o seu reino foi dividido entre os seus tres fillos, ningún deles herdou o seu título de rei (basileus). Herodes Arquelao asumiu o título de etnarca e gobernou Xudea, Samaria e Idumea tan mal que foi destituído no ano 6 polo emperador romano Augusto, quen nomeou a Quirinio para que exercese o dominio romano directo tras un chamamento da propia poboación de Herodes Arquelao, polo que se formou a provincia de Xudea. Outro, Herodes Antipas, gobernou como tetrarca de Galilea e Perea desde o 4 a. C. ata o 39 d. C., sendo despois destituído por Calígula, e Herodes Filipo II gobernou como tetrarca de Iturea, Traconítide, Batanea, Gaulanitis, Auranitis e Paneas desde o 4 a. C. ata a súa morte no 34.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. McGonigle, Thomas D.; Quigley, James F. (1988). A History of the Christian Tradition, Vol. I: From Its Jewish Origins to the Reformation. Paulist Press. ISBN 978-0809129645. 
  2. Rocca, Samuel (2015). Herod's Judaea: A Mediterranean State in the Classic World. Wipf and Stock Publishers. ISBN 9781498224543. 
  3. "Josephus, Wars Book I". earlyjewishwritings.com. Consultado o 2023.