Raponcio

O raponcio ou rapuncio (Campanula rapunculus) é unha planta da familia das campanuláceas. Nativa de Europa, aparece brava en Galiza.

Flor.

Ilustración

Descrición

Herba bienal, coa raíz napiforme. Talos erectos, simples, glabros ou lixeiramente hirsutos, de até 100 cm de altura. Follas basais obovadas, pecioladas, as superiores linear-lanceoladas. Flores agrupadas nunha inflorescencia racemosa; dentes do cáliz erectos, setiformes; corola en forma de campá ou en forma de funil, de cor azul clara, algo máis longa que os dentes do cáliz; ovario situado en posición inferior respecto do resto das piezas florais. Froito en cápsula en forma de cono invertido, que se abre por pequenos buratos. Florece na primavera e no verán.

Hábitat

Prados, bosques, en carballeiras de cerquiño e piñeirais. Medra en forestas, pasteiros, ribadas, noiros, rochedos etc. desde o nivel do mar ata os 2.100 m.

Requirimentos ecolóxicos

Medra no piso colino a plena luz aínda que soporta a sombra; prefire calor. Non require de humidade edáfica, polo que é unha indicadora de sequidade moderada. Crece en pH de 5.5 a 8, polo que é indicadora de alcalinidade. Non necesita nitróxeno no solo.

Distribución

Gran parte de Europa, agás Islandia, Irlanda e Noruega. Introducido en Dinamarca, Suecia e Gran Bretaña.

Usos

O raponcio usouse como cicatrizante de feridas e como adstrinxente. A súa raíz é comestíbel e emprégase coma aperitivo na preparación de ensaladas.

As follas desta planta son un dos ingredientes do preboggion, mestura de herbas típica da cociña de Liguria.

Taxonomía

Campanula rapunculus foi descrita por Carl von Linné e publicado en Species Plantarum 1: 164. 1753.

Etimoloxía

Campanula: nome xenérico que deriva do latín onde "campanula" significa "campaíña" (campá pequena).

rapunculus: epíteto

Sinonimia

• Campanula lusitanica f. bracteosa (Willk.) Cout.
• Campanula lusitanica f. racemoso-paniculata (Willk.) Cout.
• Campanula lusitanica f. verruculosa (Hoffmanns. & Link) Cout.
• Campanula lusitanica var. cymoso-spicata (Willk.) Cout.
• Campanula lusitanica auct.
• Campanula esculenta Salisb.
• Campanula patula var. rapunculus (L.) Kuntze
• Neocodon rapunculus (L.) Kolak. & Serdyuk.

subsp. lambertiana (A.DC.) Rech.f.

• Campanula hyrcania Wettst.
• Campanula lambertiana A.DC.
• Neocodon lambertianus (A.DC.) Kolak. & Serdyuk.

subsp. rapunculus

• Campanula calycina Boeber ex Schult.
• Campanula castellana Pau
• Campanula coarctata Gilib.
• Campanula decurrens Thore
• Campanula elatior Link & Hoffmanns.
• Campanula fastigiata S.G.Gmel.
• Campanula glandulosa Banks ex A.DC.
• Campanula rapuncula St.-Lag.
• Campanula verruculosa Hoffmanns. & Link
• Campanula virgata A.DC.
• Rapunculus verus Fourr.

Véxase tamén

Bibliografía

• Lammers, T. G. 1994. Prodromus Monographiae Campanuloidearum.