Pyrrhocorax

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Pyrrhocorax
Choias

Choia de bico amarelo (P. graculus)
Clasificación científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Subfilo: Vertebrata
Clase: Aves
Orde: Passeriformes
Familia: Corvidae
Xénero: Pyrrhocorax
Tunstall, 1771
Especie tipo
Corvus pyrrhocorax
Linnaeus, 1758
Distribución das especies deste xénero      Pyrrhocorax pyrrhocorax      Pyrrhocorax graculus      Ambas as especies
Distribución das especies deste xénero      Pyrrhocorax pyrrhocorax      Pyrrhocorax graculus      Ambas as especies

Distribución das especies deste xénero

     Pyrrhocorax pyrrhocorax      Pyrrhocorax graculus

     Ambas as especies
Especies
Véxase o texto

Pyrrhocorax é un xénero de aves paseriformes da familia dos córvidos, que inclúe dúas especies comunmente chamadas choias.[1]

Taxonomía[editar | editar a fonte]

Descrición[editar | editar a fonte]

O xénero foi descrito en 1758 polo ornitólogo inglés Marmaduke Tunstall,[2][3] na súa monumental obra Ornithologia Britannica, editada en Londres por J. Dixwell. (Título completo: Ornithologia Britannica: seu Avium omnium Britannicarum tam terrestrium, quam aquaticarum catalogus, sermone Latino, Anglico et Gallico redditus).

Etimoloxía[editar | editar a fonte]

O nome do xénero está formado pola unión dos elmentos Pyrrho- e -corax, ambos os dous derivados do grego antigo, πύρρος pýrros, "cor do lume", "vermello vivo", "vermello alaranxado", e κόραξ kórax, "corvo".[4][5][6]

Especies[editar | editar a fonte]

O xénero comprende tan só dúas especies:[2][3]

Notas taxonómicas[editar | editar a fonte]

O primeiro membro do xénero que se describiu foi a choia de pico vermello, nomeada como Upupa pyrrhocorax por Linneo na 10ª edición do seu Systema Naturae en 1758. O seu xénero Upupa contiña especies que tiñan un pico longo curvo, e unha lingua curta e roma. Estas incluían o ibis ermitán e a bubela, aves que agora se sabe que non están relacionadas coas choias.[7]

A choia de bico amarelo foi descrita como Corvus graculus por Linneo na edición de 1766 do Systema Naturae.[8]

Aínda que Corvus é o xénero de córvidos ao que pertencen próximos parentes das choias, o ornitólogo inglés Marmaduke Tunstall considerou que eran o suficientemente distintos como para seren trasladados ao novo xénero, Pyrrhocorax, na súa Ornithologia Britannica de 1771.[9]

Distribución[editar | editar a fonte]

Esténdense por Europa, Asia e tamén por África. Ambas as especies están presentes en España.[10]

En Galicia[editar | editar a fonte]

En Galicia vive a choia de bico vermello.[11]

Características[editar | editar a fonte]

Son córvidos de cor negra, agás na súas patas e o seu peteiro, que son de cores direferntes. A cor do bico é a diferenza máis clara entre ambas as especies aínda que isto só é válido para os exemplares adultos.

Os novos de ambas as especies teñen un bico alaraxando que dificulta a súa distinción e débese recorrer a outros parámetros para diferencialos.

A choia de bico amarelo é unha ave de altura mentres que a de bico vermello vive en zonas máis baixas. Aínda así, existe unha zona de solapamento onde poden presentarse calquera das dúas especies.

A choia de bico amarelo é unha ave de altura mentres que a de bico vermello vive en zonas máis baixas. Aínda así, existe unha zona de solapamento onde poden presentarse calquera das dúas especies.[12]

Ameazas[editar | editar a fonte]

Entre os depredadorres das choias figuran o falcón peregrino, a aguia real e o bufo real euroasiático, mentres que o corvo grande depreda as crías.[13][14][15][16] No norte de España, as choias de bico vermello aniñan preferentemente preto de colonias de lagarteiro das torres; este pequeno falcón, que só come insectos, subministra un certo grao de protección contra os depredadores máis grandes, e as choias benefícianse en termos dun maior éxito reprodutivo.[16]

A choia de bico vermello é ocasionalmente parasitada polo cuco real, un parasito de cría do que a pega é o hóspede principal.[17]

As choias albergan pulgas de aves, incluíndo dúas especies de Frontopsylla que son especialistas en Pyrrhocorax.[18] Outros parasitos rexistrados nas choias inclúen un cestodo, Choanotaenia pirinica,[17] e varias especies de piollos mastigadores dos xéneros Brueelia, Menacanthus e Philopterus.[19]

Atopáronse parasitos sanguíneos como o Plasmodium en choias de bico vermello, pero isto é pouco común e, ao parecer, fai pouco dano.[20]

Porén, os niveis de parasitismo son moito máis baixos que nalgúns outros grupos de paseriformes.[21]

Fósiles[editar | editar a fonte]

O rexistro fósil do Plistoceno de Europa inclúe unha forma similar á choia de bico amarelo, que ás veces é categorizada como unha subespecie extinta desa ave,[22][23][24] e unha forma antiga da choia de pico vermello, P. p. primigenius.[25][26] Hai oito subespecies existentes xeralmente recoñecidas de choia de bico vermello e dúas de choia de bico vermello, aínda que todas difieren só lixeiramente nas subespecies citadas.[12] A maior diversidade de subespecies nas especies de bico vermello xorde dunha diverxencia temperá das razas etíopes e asiáticas, xeograficamente illadas das formas occidentais.[27]

Filoxenia[editar | editar a fonte]

O parente máis próximo das choias, como indica un estudo da filoxenia molecular, é Temnurus temnurus, que forman un clado que é irmán dos membros vivos restantes dos córvidos.[28][29] As especies do xénero Pyrrhocorax diferéncianse de Corvus en que teñen os picos e as patas de cores brillantes, tarsos lisos e sen escamas e plumas nasais moi curtas e densas. As choias teñen unha plumaxe uniformemente negra, carecendo de áreas máis pálidas, como se observa nalgúns dos seus parentes.[12]

Galería[editar | editar a fonte]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. choia, 1ª acep. no Dicionario da RAG.
  2. 2,0 2,1 Pyrrhocorax Tunstall, 1771 no GBIF.
  3. 3,0 3,1 Pyrrhocorax Tunstall, 1771 na BioLib.
  4. Pyrrhocorax pyrrhocorax Linnaeus, 1758 en BTO. BirdFacts.
  5. πυρροκόραξ, en Liddell & Scott (1940): A Greek–English Lexicon. Oxford: Clarendon Press.
  6. πυρροκόραξ en Bailly, Anatole (1935): Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français. París: Hachette.
  7. Linnaeus, C. (1758): Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio decima, reformata. Holmiae: Laurentii Salvii, pp. 117–118. "Rostrum arcuatum, convexum, subcompressum. Lingua obtusa, integerrima, triquetra, brevissima".
  8. Linnaeus, C. (1766): Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio duodecima. Holmiae: Laurentii Salvii, p. 158.
  9. Tunstall, Marmaduke (1771): Ornithologia Britannica: seu Avium omnium Britannicarum tam terrestrium, quam aquaticarum catalogus, sermone Latino, Anglico et Gallico redditus. Londres: J. Dixwell, p. 2.
  10. Madge, Steve & Burn, Hilary (1994): Crows and Jays: A Guide to the Crows, Jays and Magpies of the World. Londres: A & C Black, pp. 132–135. ISBN 0-7136-3999-7.
  11. Cova das Choias en Galicia Máxica.
  12. 12,0 12,1 12,2 Madge, Steve & Burn, Hilary (1994): Crows and Jays: A Guide to the Crows, Jays and Magpies of the World. Londres: A & C Black, pp. 132–135. ISBN 0-7136-3999-7.
  13. "A year in the life of Choughs". Birdwatch Ireland. Arquivado dende o orixinal o 2007-11-19. Consultado o 2008-02-06. 
  14. "Release Update December 2003" (PDF). Operation Chough. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 19 de xullo de 2011. Consultado o 2008-02-06. 
  15. Rolando, Antonio; Caldoni, Riccardo; De Sanctis, Augusto; Laiolo, Paola (2001). "Vigilance and neighbour distance in foraging flocks of red-billed choughs, Pyrrhocorax pyrrhocorax". Journal of Zoology 253 (2): 225–232. 
  16. 16,0 16,1 Blanco, Guillermo; Tella, José Luis (August 1997). "Protective association and breeding advantages of choughs nesting in lesser kestrel colonies". Animal Behaviour 54 (2): 335–342. 
  17. 17,0 17,1 Soler, Manuel; Palomino, Jose Javier; Martinez, Juan Gabriel; Soler, Juan Jose (1995). "Communal parental care by monogamous magpie hosts of fledgling Great Spotted Cuckoos" (PDF). The Condor 97 (3): 804–810. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 2009-03-26. 
  18. Rothschild, Miriam & Clay, Theresa (1953): Fleas, Flukes and Cuckoos. A study of bird parasites. London: Collins. pp. 89, 95.
  19. Kellogg, V.L.; Paine, J.H. (1914). "Mallophaga from birds (mostly Corvidae and Phasianidae) of India and neighbouring countries" (PDF). Records of the Indian Museum 10: 217–243. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 2012-04-24. Consultado o 2011-11-23. 
  20. Blanco, Guillermo; Merino, Santiago; Tella, Joseé Luis; Fargallo, Juan A; Gajon, A (1997). "Hematozoa in two populations of the threatened red-billed chough in Spain" (PDF). Journal of Wildlife Diseases. 33 (3): 642–5. doi:10.7589/0090-3558-33.3.642. PMID 9249715. S2CID 9353982. Archived from the original (PDF) on 2009-02-25.
  21. Palinauskas, Vaidas; Markovets, Mikhail Yu; Kosarev, Vladislav V.; Efremov, Vladislav D.; Sokolov Leonid V. & Valkiûnas, Gediminas (2005): "Occurrence of avian haematozoa in Ekaterinburg and Irkutsk districts of Russia". Ekologija 4: 8–12.
  22. Válóczi, Tibor (1999): "Vaskapu-barlang (Bükk-hegység) felső pleisztocén faunájának vizsgálata (Investigation of the Upper-Pleistocene fauna of Vaskapu-Cave (Bükk-mountain)). Folia Historico Naturalia Musei Matraensis 23: 79–96 (PDF). (En húngaro con resume en inglés).
  23. Mlíkovský, Jirí (2002): Cenozoic Birds of the World Arquivado 20- 05-2011 en Wayback Machine. (Part 1: Europe) Ninox Press, Prague. (PDF)
  24. Mourer-Chauviré, C.; Philippe, M.; Quinif, Y.; Chaline, J.; Debard, E.; Guérin, C.; Hugueney, M. (2003). "Position of the palaeontological site Aven I des Abîmes de La Fage, at Noailles (Corrèze, France), in the European Pleistocene chronology". Boreas 32 (3): 521–531. 
  25. Milne-Edwards, Alphonse; Lartet, Édouard; Christy, Henry, eds. (1875). Reliquiae aquitanicae: being contributions to the archaeology and palaeontology of Pèrigord and the adjoining provinces of Southern France. London: Williams. pp. 226–247. 
  26. Mourer-Chauviré, Cécile (1975). "Les oiseaux du Pléistocène moyen et supérieur de France". Documents des Laboratoires de Géologie de la Faculté des Sciences de Lyon 64. 
  27. Laiolo, Paola; Rolando, Antonio; Delestrade, Anne; De Sanctis, Augusto (2004). "Vocalizations and morphology: interpreting the divergence among populations of Red-billed Chough Pyrrhocorax pyrrhocorax and Alpine Chough P. graculus". Bird Study 51 (3): 248–255. 
  28. Ericson, P. G. P.; Jansen, A.-L.; Johansson, U. S. & Ekman, J. (2005): "Inter-generic relationships of the crows, jays, magpies and allied groups (Aves: Corvidae) based on nucleotide sequence data" (PDF). J. Avian Biol. 36 (3): 222–234.
  29. Goodwin, Derek & Gillmor, Robert (1976): Crows of the world. London: British Museum (Natural History), p. 151. ISBN 0-5650-0771-8.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]